Terwijl mijn zeer gewaardeerde collega Rolf kort geleden een mooi epos over de rol van [url=http://www.wepowder.nl/node/1420/]de Tagesgang[/url] in deze tijd van het jaar heeft geschreven, tast je over de rol van de nacht waarschijnlijk nog in het duister. Tijd om daar verandering in te brengen, want de nacht is als de dagen langer worden net zo belangrijk als de dag. Denk nou niet dat er rond Pasen altijd verlichting op de onverspoorde hellingen wordt aangebracht. Maar als je lekker vroeg de bergen in trekt (voor de tourskiers lees 5 uur 's ochtends), om over een knalhard harschdeksel veilig in het donker te kunnen stijgen, dan kan je nog wel eens van een te warme kermis thuis komen. Wat voor een veilige lawinesituatie namelijk nodig is, zijn stralende nachten!
[quote]Maarten Huisman is mede oprichter van het Snow Safety Center. Na een hachelijke lawinesituatie besloot hij de safety schoenen aan te trekken en een kenniscentrum in te richten. [/quote]
Uit ervaring weet je waarschijnlijk al dat een wolkendek de temperatuurcyclus van dag en nacht een beetje tempert. Overdag wordt het niet zo warm, doordat zonne-instraling geremd wordt en 's nachts daalt de temperatuur minder omdat de warmte onder het wolkendek blijft hangen. Dus als je op tour gaat en netjes volgens de regels om vijf voor vijf de hut uit stapt, is het eerste dat je op moet vallen de prachtige sterrenhemel... of niet. En als het gedurende de nacht betrokken blijkt, is dat een belangrijke waarschuwing voor slappe hap onder de stijgvellen. Ook als het onder de wolken 's nachts toch vriest dan kan het sneeuwdek niet altijd voldoende uitstralen om een mooie dikke harde korst te vormen.
Maar wanneer heeft het sneeuwdek dan genoeg harsch op gebouwd om veilig op pad te gaan? Om tot een duidelijk antwoord te komen moeten we eerst begrijpen wat de problematiek van natte sneeuw nou eigenlijk is. Natte sneeuw is sowieso oude sneeuw (qua structuur) en die heeft vaak een prima samenhang doordat het smelt- en vooral opvriesproces mooie stevige verbindingen heeft gebouwd. Overdag kunnen die verbindingen wel weer wat los smelten, maar de kristallen worden dan nog bij elkaar gehouden door de oppervlaktespanning van het vrijgekomen vocht. Als de hoeveelheid water tussen de kristallen te groot wordt, kan de oppervlaktespanning het sneeuwdek niet meer bij elkaar houden en zakt de boel in elkaar. Van een paar handen sneeuw in een teil water valt immers ook niet veel te bouwen en zonder teil stort dit gebeuren direct in. Als je genoeg sneeuw in de teil water gooit, heb je een goede kans dat de boel ook zonder teil blijft staan.
[flickr-photo:id=3423609600,size=m]De enige manier om van deze onsamenhangende prut nog wat stabiels te maken is keiharde uitstraling en tot diep in het dek opvriezen van de slush. Bij te weinig uitstraling ontstaat misschien wel een korst, maar als je daar doorheen zakt is die niet sterk genoeg om je gewicht te dragen en loop je het risico dat de hele boel breekt en op de nog lauwe soep eronder afschuift. Vandaar dat "door het harschdeksel zakken" een van de waarschuwingstekens is. Ideaal is dus een stralende nacht (letterlijk), waarbij het sneeuwdek tot een dikke halve meter diep vastvriest. En dan maar zorgen dat je boven staat als de bovenste 15 centimeter sneeuw net weer zacht zijn geworden.
(c) Beelden: Julien Rambaud
Eerder verschenen:
[url=http://www.wepowder.nl/node/1420/]Tagesgang[/url]
[url=http://www.wepowder.nl/node/989]Piepers, electronica en magnetische knopen[/url]
[url=http://www.wepowder.nl/node/899]de lawineschaal[/url]