Een sneeuwrijke winter?....3. De NAO index

[flickr-photo:id=3934421493,size=s] Wordt winter 2009-2010 wederom zo sneeuwrijk als [url=http://www.wepowder.nl/node/1538]2008-2009[/url]? Een goede vraag. Zijn er parameters die gebruikt kunnen worden voor seizoensvoorspellingen? En zo ja, zeggen ze iets over Europa en specifieker de sneeuwhoeveelheden. Eerder bespraken we al [url=http://www.wepowder.nl/node/1626]de zonnevlekken[/url] en [url=http://www.wepowder.nl/node/1629]El Nino[/url]. De actuele stand: op het moment van schrijven (zaterdag) zijn er geen zonnevlekken te zien, maar men wacht met spanning op [url=http://www.spaceweather.com/archive.php?view=1&day=19&month=09&year=2009]wat er de 21e komen gaat[/url].

Daarnaast is net de [url=http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/predictions/90day/fxus05.html]seasonal oulook[/url] gepresenteerd. Nog steeds wijst alles op een milde El Nino winter. Voor je reis richting Japan en Noord-Amerika kan dat poederconsequenties hebben. Welke? Lees nog even het bericht van [url=http://www.wepowder.nl/node/1629]vorige week[/url] en de [url=http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/predictions/90day/fxus05.html]seasonal oulook[/url].

Vandaag kijken we dichter bij huis. We gaan het hebben over de zogenaamde NAO-index. NAO staat in dit geval de [i]Northern Atlantic Oscillation[/i]. Hiermee doel ik op de luchtdrukverdeling op de Atlantische Oceaan en met name de luchtdrukverschillen tussen het zogenaamde IJsland-laag en het Azoren-hoog. Hoe groot de luchtdrukverschillen zijn varieert per seizoen en per jaar.

Nu is het een gegeven dat de luchtdrukverschillen tussen de het IJsland-laag en het Azoren-hoog altijd kleiner zijn in de zomer, maar er gaan ook winters voorbij waarin het verschil veel kleiner is dan in andere winters. Om de verschillen goed in beeld te brengen is is de zogenaamde NAO-index ontwikkelt. Niet te verwarren met de dagelijks in het nieuws zijnde [url=http://nl.wikipedia.org/wiki/AEX]AEX-index[/url]. Hoewel de overeenkomsten tussen de grilligheid op de financiele markten en weermodellen groter zijn dan je op het eerste gezicht zou denken. Zowel meteorologen als financieel analysten kijken naar patronen aan de oppervlak die vaak kortdurend van aard zijn en langjarige patronen.

Hoezo de NAO?
Tussen beide drukcentra (het laag in het noorden en het hoog in het zuiden) wordt een westelijke stroming in stand gehouden, waarin depressie na depressie tot ontwikkeling komen. Om de NOA goed te kunnen volgen wordt continue het luchtdrukverschil tussen Ponta Delgada op de Azoren en Reykjavik in IJsland gevolgd. Bij een positieve index is het verschil tussen beide stations groter dan normaal wat merkbaar is aan een sterke westelijke stroming. Bij een negatieve index is het verschil kleiner dan normaal wat merkbaar is aan een zwakkere westelijke stroming.

Al sinds 1826 wordt de NAO-index gevolgd. Opvallend is het sterk positieve karakter wat we in de jaren tachtig hadden en voor recordgolven zorgde op de atlantic. Onderstaand het overzicht sinds 1950.

NAO en de winter
Vooral in de winter merken we de effecten van de NAO. In tegenstelling tot het zuidelijk halfrond met z’n [url=http://en.wikipedia.org/wiki/Roaring\_Forties][i]roaring fourties[/i][/url] waar het gehele jaar krachtige westenwinden waaien, is deze op het noordelijk halfrond veel meer seizoensgebonden. Zo is de NAO erg rustig in de zomer, maar veel sterker in de winter. Sterker zelfs dan de winden op de [url=http://en.wikipedia.org/wiki/Roaring\_Forties][i]roaring fourties[/i][/url].

Bij een sterkere dan normale NAo merken we de seizoensverschillen tussen zomer en winter nog sterker. Een positieve NAO index staat garant voor een sterker dan normale westelijke stroming, met als gevolg dat de de invloed van depressies en de in depressies aangevoerde vochtige oceaanlucht op het klimaat van Noordwest-Europa groter wordt. Wanneer de index negatief is, wordt de westelijke stroming zwakker en de in deze stroming aanwezige depressies minder actief. Maar leidt dat dan ook tot significant meer of minder sneeuw in de Alpen?

Erg belangrijk want de Alpen vormen een gebied dat de sterkste verschillen kent inzake neerslaghoeveelheden in Europa. Per regio en jaar. Waar er in een bepaalde regio het ene seizoen recordhoeveelheden sneeuw vallen, kan het jaar er op juist bijzonder weinig sneeuw vallen. Terwijl op dat moment een andere regio wel piekt, of juist ook uitgesproken droog blijft.

Zou het mogelijk zijn om aan de hand van de NAO enige correlatie te vinden tussen neerslaghoeveelheden en regio’s? Al geruime tijd is bekend dat een positieve NAO van invloed is op het weer in Noord-west Europa en daar voor meer neerslag en iets warmere temperaturen zorgt. Zuidelijke Europa daarentegen is dan droger. Bij een negatieve NAO-index kiezen de depressies een zuidelijkere koers. Daardoor valt er in Zuid-Europa dan meer neerslag dan normaal. En de Alpen? De Alpen zijn voorlopig nog een gebied met een zeer berperkte correlatie. Tenminste als we het hebben over de west- en noordalpen.

NAO-index en de zuidalpen.
Er blijkt daarentegen wel een sterkere correlatie tussen de zuid-Alpen en de NAO-index. Een sterke index betekent droog, zonnig en vertrouwen hebben in de sneeuwkanonnen. Een lage of negatieve index betekent duidelijk meer neerslag. En dat lijkt wonderwel te kloppen. Ik heb de wat ‘zuidelijke winters’ uit m’n geheugen naar boven gehaald zoals '96-'97, de start van drama winter '06-'07, winter '01-'02 en natuurlijk de start van winter '08-'09. Dit gaan we later deze herfst nog verder uitdiepen.

Kortom… Er blijkt een zeer geringe relatie te zijn tussen de NAO en de hoeveelheid sneeuw in de (noord)west- en noordalpen. Voor de zuidalpen is er een grotere correlatie gevonden, maar nog niet voldoende uitgediept. Daarover de komende weken meer. Maar eerst gaan we volgende week kijken naar de zogenaamde [i]West Russia-East Atlantic index[/i]

Om in ieder geval je interesse voor de NAO-index verder aan te wakkeren onderstaand het actuele index-kaartje.

Voor de oplettende kijker… Er viel de afgelopen periode nogal wat sneeuw aan de zuidkant van de Alpenhoofdkam. Wanneer? Juist ja, [url=http://www.slf.ch/lawineninfo/lawinenbulletin/nationale\_lawinenbulletins/index\_DE]15 en 16 september[/url]. En wat deed de NA0-index op bovenstaand kaartje? Geprikkeld? Blijf deze reeks dan volgen? Later deze herfst meer over de NAO. Kun je niet wachten en wil je zelf de NAO blijven volgen? Er is een [url=http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/precip/CWlink/pna/nao\_index.html]
dagelijkse update te vinden op de site van de NOAA[/url].

[b]Keek op de komende week[/b]
Afgelopen week viel er de eerste significante sneeuw.
Reden voor een aantal om een [url=http://www.wepowder.nl/phpBB3/viewtopic.php?f=3&t=524]EERSTE poederalert[/url] af te geven. Heerlijk dat enthousiasme, maar mijn inziens iets te vroeg. Er kan nu alleen op gletsjers gereden worden. Gletsjers die het er de afgelopen warme zomer stevig van langs hebben gekregen. De sneeuw die nu is gevallen is een troost op een zomerwond, maar zeker nog niet geschikt om safe op te gaan rijden. Ik wacht met mijn eerste alert tot de de sneeuw tot aan de boomgrens komt en er liften op niet-gletsjers open zijn.

Nog neerslag de komende dagen? Niks significants. Er zit wat activiteit rond de middellandse zee wat op de hogere toppen van de Alpenhoofdkam en ten zuiden daarvan voor sneeuw kan zorgen. Wederom leuk voor de gletsjers, maar met de warmte eind deze week zal het niet lang blijven liggen op plaatsen zonder een koude ondergrond. Maar… houd eind september in de gaten…

Tot die tijd, check ff het allereerste nieuwtje van wePowder voor komend winterseizoen.

Een pool met freeridemateriaal van en voor wePowder members. En we hebben je hulp nodig… Meer lees je [url=http://www.wepowder.nl/node/1632]HIER[/url]

Eerder verschenen in deze reeks…
[url=http://www.wepowder.nl/node/1623]0. Winter is coming… are you ready?[/url]
[url=http://www.wepowder.nl/node/1626]1. De zonnevlekken[/url]
[url=http://www.wepowder.nl/node/1629]2. El Nino[/url]