Misverstanden over lawines, deel I

De komende weken aandacht voor veel voorkomende misverstanden over lawines. Voor sommigen gesneden koek, maar voor anderen interessante informatie.

[b]Denkfout 1: Lawines vallen toevallig op ons dak tijdens het freeriden.[/b]

Er zijn verschillende soorten lawines. Bijvoorbeeld natte sneeuwlawines, losse of stuifsneeuwlawines, plaklawines en je kunt ook nog andere indelingen maken. Het grote probleem voor freeriders zijn de plaklawines. Die kunnen weliswaar spontaan naar beneden komen, maar bij meer dan 90% van de lawineongevallen veroorzaakt de freerider zelf zijn eigen lawine. De plaklawine die ons in de problemen brengt is dus geen toevallig natuurverschijnsel, maar ontstaat als gevolg van onze aanwezigheid! Wij zijn een schakel in de keten die tot een ongeval leidt. Dat is goed nieuws. Het betekent namelijk dat we ook invloed kunnen uitoefenen op de kans dat er een lawine ontstaat. Simpel gezegd: als wij er niet zijn, ontstaat die plaklawine ook niet. Nou is ‘niet zijn’ geen optie, maar door het maken van slimme keuzes kunnen we de kans om in een plaklawine terecht te komen wel drastisch reduceren.

In uitzonderlijke gevallen (voor de aandachtige lezer: minder dan 10%) valt er wel spontaan een lawine op ons dak. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als er hoger op de berg, in het verlengde van ons afdalingspoor een poedersneeuwlawine ontstaat. In het ontstaan daarvan speelt onze aanwezigheid meestal geen rol en dan heb je gewoon een soort pech. Nou ja, als dit soort lawines een dodelijke omvang aannemen is er wel sprake van een hoog lawinegevaar, meestal niveau 4, en soms een ‘hoge 3’. Wel kan het gebeuren dat je bij een lager gevaarsniveau door een kleine poederlawine net van een hoge cliff geduwd wordt. Een andere lastige vorm van poederlawines is de zogenaamde ‘slough’. Dit ontstaat tijdens het afdalen van steile poederhellingen. Na iedere bocht rolt er wat sneeuw naar beneden en na iedere volgende bocht wordt dat meer en meer. Als je door deze sneeuw ingehaald wordt, kun je meestal niet blijven staan. In Alaska is dit een belangrijk thema en je ziet het in alle freeridefilms: de rijders verleggen steeds hun spoor om aan de slough te ontkomen.

Tot slot zijn er de natte sneeuwlawines. Die kunnen zowel door onszelf veroorzaakt worden als spontaan naar beneden komen. Natte sneeuwlawines zijn zwaar en dus bij kleine omvang al verwoestend. Maar ze zijn wel makkelijk te voorspellen. Als je tot boven je enkels in de natte drap wegzakt, krijg je wel een vermoeden van wat er zou kunnen gebeuren. En verder: hoge temperaturen, zonnehellingen, later in het seizoen: natte sneeuw!