[i]Vaak gaat het goed, soms gaat het mis. Vandaag het negende artikel in een reeks om je te laten zien dat het soms mis gaat. Goed mis. Zodat je ziet dat je altijd, maar dan ook altijd bij je zelf te rade moet gaan. [b]‘Doe ik de juiste dingen en doe ik ze goed?’[/b] Daarnaast vormen ze een opmaat naar de lancering van het wePowder freeride paspoort. Het [b]wePowder freeride paspoort?[/b] Jep, een middel dat je gaat helpen bij je keuzes komende winter en de winters die volgen. Stay tuned!! [/i]
[i]Heb jij zelf ook eens zoiets meegemaakt. Wil je het delen, om de mensen om je heen te wijzen op de gevaren, danwel om feedback te krijgen op de vraag waarom het bij jou mis ging. Schroom niet. Mail me: [b]morris[at]wepowder.nl[/b] Maar, het gaat in deze reeks om zelfreflectie en leren. Niet om af te zeiken of boute uitspraken. Ik wil Telemikey, Frisco!, Robbert, Oppie, Pollux en Gilliam en Rogier alvast bedanken voor het delen van hun verhalen. Deze week het verhaal van Huib[/i].
In 1999 stond ik pas voor het eerst op ski’s maar ik wist direct dat offpiste skiën mijn ding zou worden. Dat eerste jaar stond ik dan ook direct 2 weken in de sneeuw en aan het einde van die periode probeerde ik met vrienden mijn eerste bochten in de poedersneeuw te maken. De laatste dag bij Orelle omhoog, hadden we ongeveer 30cm verse fluffy poeder in Val Thorens. Zo kon iedereen poeder skiën, en ik was voor altijd verkocht!
En zo ging het jaar na jaar door. Een paar weken per jaar skiën, veel investeren in skilessen om maar zo snel mogelijk beter te worden, en waar mogelijk grote lange brede latten huren om veel offpiste te rijden. Ik was echt totaal blind voor de gevaren buiten de piste. Hoewel… een keer zagen we vanuit de lift een spontane plaklawine naar beneden schuiven, en toen mijn vrienden vervolgens 50 meter daarnaast, op het steilere gedeelte van de helling, toch naar beneden gingen, was er iets wat me tegenhield. Dan maar de saaie lul van de groep, en over de piste kwam ik gelijk met de groep aan bij het terras; niets gebeurd en we hadden toch mooi 3 dagen poeder gereden.
Vanaf die trip besloot ik dat ik het serieuzer aan moest pakken. Het jaar daarop in Tignes huurde ik bij perfecte omstandigheden een gids, en ik probeerde zo veel mogelijk over het onderwerp lawines te lezen. Het jaar daarop, in 2006, kwam ik op het internet terecht bij Summit Freeride; freeride weken in Frankrijk georganiseerd door Morris en Haas.
De week met Summit was voor mij stevig aanpoten. Ik was de enige skiër in de groep en zeker bij de treeruns en op steil terein kon ik de boarders niet bijhouden. De week had verder alles wat je kon wensen: elke dag een ander gebied, en onder leiding van Morris ook elke dag goede sneeuw, treeruns, couloirs, en tenslotte een helitrip. De hele week keken we al uit naar die helitrip, en op een avond kwam Morris met het verlossende bericht dat de helidrop doorging. Vijf afdalingen voor de prijs van vier!
Die dag gingen we op pad met 10 freeriders, 1 berggids en 2 begeleiders van de skischool in Valfrejus. Vanuit Valfrejus reden we naar een klein dorpje in Italië, en na een uurtje wachten op een parkeerplaatsje buiten het dorp kwam daar eindelijk de helikopter. Door de grote groep moest de heli 3 of 4 keer pendelen om de hele groep boven te krijgen, en uiteindelijk begonnen we die dag rond 10:30 aan onze eerste afdaling.
[b]Onze eerste afdaling[/b]
Volgens de gids was dit de eerste keer van het seizoen dat de omstandigheden heliski toelieten, maar ook nu waren de omstandigheden niet super. Het was warm, en zeker na het middaguur ging de temperatuur snel omhoog. Maar ja, het was wel heliskiën! Die ervaring op zich was al geweldig, en onze Italiaanse piloot ging steeds radicalere bochten vliegen om de sensatie nog wat op te schroeven.
Over het gevaar dacht ik die dag totaal niet na. We waren tenslotte onderweg met een berggids. De tweede afdaling begon op hetzelfde punt als de eerste, maar dit keer gingen we aan de zuidkant naar beneden. Aan het einde van de afdaling hoorde je het water flink stromen onder het sneeuwdek, en in het lange horizontale stuk aan het einde van de run door de zware sneeuw lagen de gids en ik op onze ski’s al snel een heel stuk voor op de boarders. Daarom trapten wij een stukje sneeuw plat voor de heli, en toen de eerste boarders ons bereikten hoorden we de heli al aankomen.
In één van de volgende afdalingen kregen we een echt alarmteken. Toen we net bij de boomgrens kwamen, draaide één van de boarders 20 meter voor mij een bocht en 5 meter links van ons sprong een scheur in het sneeuwdek en brak er een plaklawine uit. Het was wel een plaklawine maar omdat de sneeuw zo zwaar was leek het wel of de lawine in slow motion naar beneden gleed. Verder besteedden we niet te veel aandacht aan het voorval, er was toch niets gebeurt en we hadden nog één afdaling tegoed.
Halverwege de laatste afdaling werd de gids opeens voorzichtiger. De groep moest wachten en samen met de twee jongens van de skischool ging hij op zoek naar een plek om veiliger af te dalen. Zij daalden 200 meter rechts van ons af, en over de radio hoorden we dat we beter via de originele route konden afdalen. Vlak voor ons dook een geultje naar beneden, en één voor één daalden we in exact hetzelfde spoor het geultje in. Ik ging als 5de van de groep naar beneden. Ik ging over de convex, waarbij ik iets meer links hield dan mijn voorgangers. Het terrein was hier een paar graadjes steiler, maar zeker geen 5.
Toen ik net een paar bochten had gedraaid zag ik opeens allemaal scheuren in het sneeuwdek. Nog voordat ik goed doorhad wat er gebeurde brulde iemand achter mij: lawine, lawine, wegwezen, blijf skiën, wegwezen! Ik probeerde zo snel mogelijk naar de zijkant de skiën, en net voordat ik onderuit ging zag ik onder mij op de helling een paar mini lariksen staan. Ik vocht zo hard ik kon om boven te blijven, en het eerste beste boompje greep ik vast zo hard ik kon. Er schoot nog door mijn hoofd dat ik tenslotte 15 jaar sportklimervaring had; als ik aan mijn vingertoppen aan een rotswand kon blijven hangen zou dit zeker lukken. Maar de sneeuwbrokken bleven komen, en al snel gleed ik verder. De volgende twee boompjes waren dikker, en met een voet tegen de ene, en een hand stevig om de andere boom wist ik mezelf te stoppen. Enkele seconden later stond de sneeuw stil.
De lawine had een kroon van ongeveer 30cm hoog en was ongeveer 200 meter lang, maar ook deze lawine was net als de vorige niet echt snel geweest. Ik was de hele tijd boven gebleven, en door de drie lariksen kon ik voorkomen dat ik ver meegesleurd werd. Mijn spullen werden snel gevonden en met slappe benen de laatste kilometer naar beneden geskied, waar de heli ons al stond op te wachten. Gelukkig werd de volgende dag beloond met verse poeder, en werd de week perfect afgesloten.
Waarom het ongeval plaatsvond? Zeker weten doe ik het niet meer, maar ik denk dat het zeker te warm was om op dat moment op die plaats te zijn. Omdat we met een gids onderweg waren dachten we daar zelf niet bij na. Als er niet de druk was geweest van de vijf duur betaalde heliafdalingen, had de gids waarschijnlijk besloten om die dag eerder te stoppen. Waarom denk jij dat het misging? De expositie van de helling was zuidoost, de temperatuur steeg die middag explosief door een opstekende westfohn, rond het convex was de helling rond de 33 graden steil. Skiers links net iets steiler. Onderstaand zie je een videofragment van die dag. (na 1 minuut en 18 seconden begint het).
Toen het volgende jaar Snowsafety zijn eerste cursus aanbood, was het voor mij geen vraag meer of ik mee zou doen. Voortaan wilde ik alles zelf weten, zelf op pad kunnen gaan en zelf mijn keuzes kunnen maken.
[b]Waar ging het mis?[/b]
[i]Een heftig verhaal, maar op welke punten van het 3x3 systeem van Werner Munter ging het volgens jou allemaal mis? Wat ging er goed? Onderstaand het 3x3 raster…[/i]
Vanavond volgt een deel van het antwoord.
Reacties
Impressive beelden: die sneeuw schuift toch met een ontzagwekkende snelheid voorbij hoor, imho!
Vers van de cursus Lawine I ga ik een poging wagen! Correct me if i’m wrong!
\
Wat ging er fout:
De plotselinge temperatuurstijging zorgt voor een tijdelijke instabiele situatie en is ook een waarschuwingsteken.
\
Insturen over de convex, iets steiler dan de rest, kan een trigger geweest zijn, je zit dan dichter tegen een eventuele zwakke laag en kan dan makkelijker de boel lostrappen.
\
Geen voorbereiding thuis, wat te begrijpen is als je met gids op pad gaat. Geen Lawinebericht gelezen dus daar mist een stukje informatie.
\
Wat ging er goed:
Je bent eruit gekomen zonder grote kleerscheuren!!!
\
1 voor 1 rijden heeft ervoor gezorgd dat er meer 1 iemand in de plak is gekomen.
\
Ik zal vast dingen vergeten zijn, maar dit is wat ik er in eerste instantie van maak!
PS: bedankt voor je verhaal… blijven heftige verhalen elke keer weer…
Ha Huib,
Daar zat je wel even in een akelige positie, oeps.
\
Volgens mij ging er het volgende goed en fout.
\
Goed:
\
- Inhuren van locale berggids en 2 begeleiders. Hierdoor heb je veel locale kennis in huis
\ - Waarnemen van waarschuwingstekens. (snelle temperatuur stijging, water door het sneeuwdek horen stromen, scheur in sneeuwdek).
\ - Een voor een afdalen.
\
Fout:
\
- Laat begonnen, 10.30 eerste afdaling is wel laat.
\ - Niets met de waargenomen waarschuwingstekens gedaan.
\ - Economische druk voor de gids (dure heli vluchten).
\ - Erg grote groep, 13 is natuurlijk een ongeluksgetal.
\ - Te laat in de middag met te hoge temperaturen op een zuid oost helling zitten van 33 graden.
\ - Niet het zelfde spoor gekozen, maar een steilere route over een convex.
\
Het niet checken van het lawine bericht en de beperkte voorbereiding thuis vind ik in dit geval geen fout. Je hebt ten slotte professionals ingehuurd die het gebied goed kennen en die ook instaat zijn om in te schatten wat jullie als groep aankunnen. Wat ik mij wel afvraag is of jullie allemaal een piep, schep en sonde mee hadden en die ook wisten te gebruiken?
\
Huib bedankt voor je verhaal. Hierdoor blijven we allemaal beter nadenken en opletten, ook als we met een gids onderweg zijn.
\
Ps. Voor de volledigheid van een verhaal in deze rubriek is het wel handig om het lawine bericht van die dag erbij te hebben.
Huib bedankt voor dit verhaal. En de beelden spreken voor zich. brrrrrr
wat een verhaal, wat een fout van de gids…
Zoiets zou nooit mogen gebeuren…
Ik wil het verhaal hierbij enigszins nuanceren, omdat de gids er m.i. nogal slecht vanaf komt.
\
- Het was 's ochtends niet warm. Sterker nog, het was erg koud op de top. De sneeuw was weliswaar oud, maar wel droog en licht;
\ - In de loop van de middag werd het rap warmer. (Er naderde een sneeuwfront uit west, waardoor de temperatuur tijdelijk omhoog ging (Fohn))
\ - De gids voelde haarfijn aan dat de sneeuw aan het transformeren was. Hij gaf dan ook duidelijke instructies. De lawine die door de boarder werd losgetrapt was de schuld van de boarder. De gids gaf duidelijk aan dat we rechts van zijn spoor moesten blijven en zeker niet uit de schaduw mochten komen.
\
- Nu kan het zijn dat dat niet doorgedrongen was tot de boarder in kwestie
\ - Het kan ook zijn dat het veld er zo lekker uitzag (en dan pak je snel die paar meter erbij)
Het gevolg was een stevige lawine. Breuklijn ging 50-80 cm diep.
\
- Vanaf dat moment was de gids nog meer op zijn hoede. We sloten af met een korte run, waarbij we veel door de bomen zouden rijden. Op een punt met convex in de helling besloot hij eerst de mogelijkheden te checken. Aan ons werd duidelijk gemaakt dat we 1 voor 1 naar beneden mochten komen. Rustig moesten rijden (weinig belasting op het sneeuwdek) en niet in de volle zuidhelling, maar via rechts naar beneden. Zo gezegd zo gedaan. Boarder voor boarder ging naar beneden. Waarschijnlijk is de opdracht nooit goed geland bij Tiger, waardoor Tiger in tegenstelling tot de boarders meer links aanhield. Wij hielden onze adem in. Toen hij op de helling om wilde springen kwam de lawine los.
\
Conclusie:
Naast dat het warm was, is bovenstaand voorbeeld ook een typisch gevalletje communicatie. Ik wil de boarder en Tiger niet afvallen, want inmiddels heb ik al heel wat staaltjes gezien die veel erger zijn, maar een gids zegt niet voor niets iets. In de stoke, de drukte etc… kan zoiets wel eens vergeten worden of denk je wellicht dat kan wel. Vaak gaat het dan goed (en dan denk je al snel waar heeft de gids het over). Tijdens deze dag 2 keer mis. Een gids heeft een soort van zesde zintuig, onderschat dat niet.
semmel zei:
wat een verhaal, wat een fout van de gids…
Zoiets zou nooit mogen gebeuren…
\
Inderdaad zoals MM al aangeeft is de gids hier niets te verwijten aangezien hij hele duidelijke aanwijzingen gegeven heeft over hoe en waar de rijders moesten afdalen.
Soms kom je gewoon in dit soort situaties terecht omdat de condities ontzettend snel kunnen veranderen. Een gids is geen garantie dat er niks kan gebeuren, je begeeft je tenslotte in hoog alpiene terrein.
Ha ik zie nu pas dat er toch nog heel wat discussie is losgekomen. Goed zo!
\
Wat MM al zegt, de boodschappen van de gids kwamen niet goed door. Niet één keer, niet twee keer, maar meerdere keren op de dag. Met zo’n grote groep blijkt communicatie gewoon erg erg lastig.
\
Ook als ik zelf als tailguide met SSC mee ben, doe je nog zo je best om de boodschappen van de gids ook naar de achterkant van de groep door te communiceren, maar het gaat toch vaak mis. Waar dat dan aan ligt, groepsgrootte, vermoeidheid, stoke… ?
\
Over de dag zelf wil ik de gids niet afvallen hoor, maar die dag zelf was ik klant en heb me door de gids laten leiden. Van zijn overwegingen waarom ergens wel/niet af te dalen weet ik natuurlijk niet.