Onlangs had ik het over het gevaar van een treewell. Daarnaast is er nog een alpine gevaar waar je als freerider rekening mee moet houden. Dolinen. Do…wat? Nou, een doline dus.
Komvormige put
Een doline is een komvormige put. Een doline tref je aan die in gebieden waar kalksteen aan de oppervlakte ligt. Een doline ontstaat wanneer deze steenlaag door de werking van zure regen wordt aangetast. Er zijn twee manieren waarop een doline kan ontstaan: ofwel door een plaatselijke sterke verwering aan het oppervlak, ofwel door de (gedeeltelijke) instorting van een onderliggende grot.
Redding in Krippenstein
Vandaag zijn er in twee Oostenrijkse gebieden rijders uit dolinen gered. In Krippenstein was een 20-jarige rijder in een doline van 15 meter gevallen. Gelukkig was ze in staat om zelf uit de doline te klimmen. Het laatste deel kreeg ze hulp van een passant, die met een touw haar eruit haalde.
Redding op de Feuerkogel
Op de Feuerkogel is een 43-jarige man in een 30-meter diepe doline gevallen. Zijn val werd na 15 meter gebroken doordat hij op een plateau viel. Gelukkig werkte zijn telefoon nog, waarmee hij de bergredding kon bellen…totdat z’n batterij leeg was. In ieder geval waren de hulpdiensten gealarmeerd en na lang zoeken (in dat gebied zijn meer dan dertig dolinen) konden ze de man per touw uit de doline takelen.
Ervaringen?
Niet te onderschatten dus, deze dolinen. Gelukkig komen ze niet in alle gebieden voor. Flaine in Frankrijk en Krippenstein in Oostenrijk zijn de bekendste gebieden. Daarnaast heb je veel kalkbergen in het oosten van de Oostenrijkse Alpen. Heeft een van jullie wel eens een ervaring met een doline gehad?
Reacties
in Flaine heten die gaten en spleten trouwens Lapaiz… gelukkig geen ervaring, wel bijna ervaring…een paar keer zelfs :-)
Heb een keer geholpen met een reddingsactie samen met een maat van me. Ik woonde toen nog niet in Samoëns en was op vakantie in Flaine. Het gevaar toen nog onderschattend gingen we met slecht zicht off-piste en bleek een kerel in een lapiaz gevallen te zijn. Hulp gehaald en geholpen met eruit takelen; er ging 25 meter touw het gat in! Die jongen kwam er zo goed als ongeschonden uit en ze waren zelfs zo vriendelijk z’n board nog mee te nemen. Sinsdien realiseer ik met dat het een reeel gevaar is, zeker aan het begin van het seizoen (of) als het sneeuwdek dun is.
Tips in deze gebieden: Niet off piste bij slecht zicht, horizontal speed (veel bochten en kijken), op de bulten blijven en kommetjes vermijden, een pieper dragen en bovenal bewust zijn van het gevaar…iemand nog aanvullingen?
Ondanks dat ik geoloog ben, heb ik de skigebieden met (deze) karst verschijnselen niet op een rijtje.
Zou wel aardig zijn om hier een lijstje van samen te stellen (of het op zn minste in de gebiedsinfo te zetten (geen idee of dit al het geval is)).
Ik zou dezelfde maatregelen nemen alsof ik op een gletsjer bezig was.
NB op een gletsjer kun je de locatie van spleten adhv (de macro) morfologie van de gletsjer vaak voorspellen. Dit is niet het geval bij Doline’s/ Lapaiz! Deze oplosverschijnselen ontstaan niet agv terreinvormen maar ‘overal’ waar kalksteen aan het opp ligt.
Met een bijna lege GSM op gevaarlijk terrein begeven, dat zal ik nooit begrijpen.
Mocht ik ooit toekomen aan het echte werk, dan heb ik mijn oude betrouwbare Nokia bewaard met een accuduur van 14 dagen in plaats van de halve dag van de huidige smartphones.