Jaarlijks duiken inmiddels 5.000.000 mensen de off-piste in en dit aantal is de laatste jaren flink aan het groeien. Was je tien jaar geleden een exoot met een ABS rugzak op je rug, inmiddels is dit in freeridegebieden als Chamonix, Verbier en St. Anton eerder regel dan uitzondering. En zelfs in het land der boundaries groeit het aantal freeriders dat buiten de boundaries gaat. (Wat een boundary is? Klik hier).
Met het overlijden van Steven en Sebas en het ongeluk van Friso komen de risico’s van het freeriden wel heel dicht bij en geven mij, in ieder geval subjectief, het gevoel dat het aantal dodelijke slachtoffers in de bergen de laatste paar jaar toeneemt. Maar is dat ook zo? En waar staan we nu?
38 dodelijke lawineslachtoffers
Tot dusverre (19 februari) hebben lawines tenminste 38 dodelijke slachtoffers geëist in de Alpen. Dertien in Zwitserland, elf in Frankrijk, elf in Oostenrijk en vier in Italië. Ter indicatie, jaarlijks vallen er gemiddeld 85 lawineslachtoffers in de Alpen, waarbij de aantallen in Italië het meest fluctueren. En hoewel het aantal mensen dat off-piste gaat groeit, blijft het aantal slachtoffers opvallend genoeg de laatste tien jaar zo goed als stabiel. Heel anders is dat in Noord-Amerika waar we de laatste vijf jaar juist een opvallende stijging zien van het aantal slachtoffers.
Het is nog te vroeg om conclusies te trekken, maar het is wel een opvallende trend. Is het een voorbode wat Europa te wachten staat? Of zal het bij ons juist niet zo’n vaart lopen omdat wij een ‘stevigere’ veiligheidscultuur hebben dan in Noord-Amerika? Daarnaast zit in de Noord-Amerikaanse cijfers nog een trend verborgen die wij in Europa niet kennen. Namelijk sledden, ofwel met je sneeuwscooter de poeder in. In Europa is dit met uitzondering van Italië verboden. De komende maanden gaan we dieper in de deze cijfers duiken.
Veel slachtoffers bij lawinegevaar twee
In de huidige cijfers vallen twee zaken op. Waar normaal de meeste slachtoffers vallen bij lawinegevaar drie, zijn deze winter tot op heden de meeste slachtoffers gevallen bij lawinegevaar twee. En dat mag opvallend heten. Eind van deze winter zullen we zien of dit een trend is, of juist toevallig zo omdat we nu al een tussenbalans opmaken.
Ook opvallend is het aandeel freeriders in de statistieken. Ook hier kan het tijdstip van de tussenbalans de reden zijn omdat het echte tourseizoen nog moet beginnen. Ongeveer 60% van de slachtoffer is freerider, terwijl het normaal gesproken de tourskiërs zijn die het merendeel van de slachtoffers zijn.
Omdat dit voor het eerst is dat we met een tussenbalans komen is er nog weinig zinnigs te zeggen over de trends binnen de cijfers, maar omdat we dit de komende jaren gaan herhalen hopen we ze tijdig trends te kunnen ontwaren en waar mogelijk jullie nog eens extra te waarschuwen voor specifieke gevaren.
Wel kunnen we concluderen, hoe wrang ook, dat deze winter een ‘normale’ winter is. Het aantal slachtoffers is in lijn met het langjaarlijkse gemiddelde en mijn subjectieve gevoel dat het aantal lawineslachtoffers in de Alpen toeneemt is onterecht.
Overige slachtoffers?
Maar wat in de overzichten van de lawinediensten niet wordt meegenomen zijn de slachtoffers als gevolg van een alpine gevaar. Sebas overleed niet als gevolg van een lawine, maar als gevolg van slecht zicht waardoor hij ongelukkig ten val kwam in een diepe geul met sneeuw en zich daar niet meer uit kon bevrijden. Technisch gezien spreken we dan van een NARSID. En hoewel goede overzichten ontbreken, leert een snelle inventarisatie dat deze winter ten minste nog vier andere wintersporters op deze wijze overleden zijn in Europa.
Hetzelfde geldt voor freeriders die overlijden vanwege een ongelukkige botsing met een boom (ook al zeker vijf slachtoffers deze winter), de freeriders die van een rots af donderen (al zeker drie slachtoffers deze winter) etc. We hebben een goed beeld van het aantal lawineslachtoffers en dit aantal stijgt (vooralsnog) niet, ondanks de groei die de sport doormaakt. Maar hoe zit het met de slachtoffers die overlijden als gevolg van de andere alpine gevaren? Blijft dit aantal gelijk? Stijgt het of daalt het juist? Als iemand hier gegevens over heeft, deel deze dan zodat we ook hier van kunnen leren.
Geraadpleegde bronnen: www.slf.ch,www.anena.org, www.avalanche.ca, www.aineva.it, lawinen.at,
Ga je off-piste? raadpleeg dan de tien tips om verstandig off-piste te gaan.
Reacties
"Heel anders is dat in Noord-Amerika waar we de laatste vijf jaar juist een opvallende stijging zien van het aantal slachtoffers. " niet dat ik wil oordelen of wat dan ook, maar gevoelsmatig is er meer veiligheids bewust zijn in Europa dan in de US. Als ik de gemiddelde freeride filmpjes vanuit de US bekijk heeft echt een enkeling fatsoenlijke safety gear bij (en ook het ontbreken van de drie-eenheid). Dat is bij Europesche filmpjes toch vaak wel anders.
Hoe dan ook, elke dode is er 1 teveel.
@r.sebastian Dat heeft met een aantal zaken te maken. Er wordt in Noord-Amerika met een boundary gewerkt. Binnen deze boundary is alles gechecked door skipatrol en zou het in theorie veilig moeten zijn (hoewel inbound lawines ook wel eens voorkomen). Hierdoor rijden ze daar dus vrijwel nooit met een drie-eenheid. Als de filmpjes waar jij het over hebt inbounds geschoten zijn dan kan je het die rijders eigenlijk niet eens kwalijk nemen.
De afgelopen tien jaar begint de backcountry in NA steeds populairder te worden. Ga maar na, alles in de gebieden wordt extreem snel getracked. In tegenstelling tot Europa kent NA veel minder een ‘freeride-cultuur’. Dit klinkt paradoxaal, maar vergeet niet dat het verlaten van de boundary tot niet eens zo heel lang geleden gewoon niet mocht in NA. Daardoor is dit voor veel rijders iets heel nieuws. Wat misschien ook wel meetelt is de absurde aansprakelijkheidscultuur in de US. Want als ik in een gebied skien is het gebied in alles verantwoorlijk. Eigen verantwoordelijkheid (toch een van de basiselementen van het freeriden) is er gewoon een stuk minder ontwikkeld.
Elke dode is er 1 te veel.
Toch ff wat statistiek. Stel 100 doden in de Alpen door lawines in een jaar. Stel 5 miljoen mensen die off-piste gaan. Dat is dan kans van 0,002% dat iemand die off-piste gaat het niet kan navertellen door een lawine.
Ik heb de cijfers van verkeersdoden niet bij de hand, maar ik vermoed dat het naar de alpen rijden gevaarlijker is (statistisch gezien dan) dan off-piste skien.
Uiteraard moet je al het mogelijke doen om onnodige risico’s uit te bannen (kennis, 3-eenheid, airbag, etc.), maar het risico valt mij statisch gezien nog wel mee eerlijk gezegd.
Ik hoorde nog een raar verhaal uit Saas-Fee, hier zou een vijf-jarig jongetje vorig seizoen op de piste zijn getroffen door een lawine en overleden zijn. Ik kan het haast niet geloven, is dit na te trekken?
Elke dode is er 1 te veel.
Toch ff wat statistiek. Stel 100 doden in de Alpen door lawines in een jaar. Stel 5 miljoen mensen die off-piste gaan. Dat is dan kans van 0,002% dat iemand die off-piste gaat het niet kan navertellen door een lawine.
Ik heb de cijfers van verkeersdoden niet bij de hand, maar ik vermoed dat het naar de alpen rijden gevaarlijker is (statistisch gezien dan) dan off-piste skien.
Uiteraard moet je al het mogelijke doen om onnodige risico’s uit te bannen (kennis, 3-eenheid, airbag, etc.), maar het risico valt mij statisch gezien nog wel mee eerlijk gezegd.
+1
@Constant: Op 7 december 2011 werden in het gebied Felskinn In Saas Fee een 6-jarig kind en zijn skilerares op de piste getroffen door een lawine toen van hogerop een lawine loskwam. De pistereddingsdienst kon de vrouw snel bevrijden, het jongetje werd gelokaliseerd met sondes na 45 minuten. Hij is per heli naar het ziekenhuis gevlogen en daar de volgende avond overleden.
In de bergen bepaalt de natuur de toon van de muziek. Mensen proberen bepaalde zones tot zich zelf toe te eigenen, maar er blijft altijd een hogere macht. Zelfs op pistes kan een lawine dood en verderf zaaien.
@Constant, eenzelfde voorval deed zich dit jaar voor in Lech-Zurs.
@Constant Ook vorig jaar in Ischgl is een Zweed op de piste overleden toen hij geraakt werd door een spontane lawine die van de helling erboven naar beneden kwam zetten. Onlangs is er een uitspraak geweest dat er niemand (ook het skigebied van Ischgl niet) schuldig is geweest aan dit ongeval.
Oh, wat een sneu verhaal van het omgekomen jongetje. Dank voor het natrekken van het verhaal.
Ruim een derde van dodelijke ongevallen in de VS wordt veroorzaakt door snowmobilers, iets wat we in Europe (gelukkig) nauwelijks kennen. Met name het proberen zo hoog te komen op een helling als mogelijk en dan met een powderturn de afdaling weer in te zetten is erg risicovol…