Het is nog steeds akelig groen in grote delen van de Noordalpen en steeds vaker krijg ik de vraag ‘komt het nog goed Morris?’. En laat ik eerlijk zijn, ook ik betrap mezelf af en toe op dezelfde vraag. Want het is toch al 2 december. De laatste significante sneeuwval is van (eind) oktoberen toen was het wit tot diep in de dalen. Maar deze sneeuw was te vroeg. Jammer maar helaas. Het middelgerbergte werd weer groen en vele toppen in de noordalpen smachten naar verse sneeuw.
Er volgde een periode met eindeloze sneeuw uit het zuiden en in delen van de zuidalpen is er sinds de start van de winter al 6-9 meter sneeuw gevallen. Niet dat die sneeuw er nu nog ligt, want door inklinking, wind, warmte en transformatie wordt zo’n sneeuwdek ik de loop van de tijd dunner. Toch ligt er daar al zo’n 120-250 centimeter boven de 2200 meter. Een hoeveelheid waar ze in St. Anton, Kaprun of Fieberbrunn op dit moment een moord voor zouden doen. Dramatisch dus?
Mhhh, dat is wel erg snel geconcludeerd. Ons brein is iets wonderlijks en om de een of andere reden zien we graag wat we willen zien en zien we de rest niet. Daarnaast focussen we ons vooral op datgene wat we vandaag en gister hebben geleerd en vergeten we regelmatig te reflecteren op het verleden. En bij velen van ons zit de voor de Noordalpen dramatisch verlopen winter van 2013-2014 nog vers in het geheugen. Zo zeer zelfs dat het begrip zuidstau tot een bijna Pavlov achtige reactie vol met afschuw leidt. Al snel wordt er een verband gelegd tussen zuidstau = dramatische winter voor de noordalpen. Begrijpelijk, maar weinig wetenschappelijk. De emotie in ons veronderstelt een causaliteit, maar is die er wel?
Hoe was het vroeger?
Voordat we de cijfers induiken een klein uitstapje. Want vroeger was alles beter. Toch? In zekere zin wel. Vroeger hadden we geen webcams, was internet nog een grindweg, waren we niet continue online, belden we met elkaar in plaats van te Appen, SM(a)S(h)-en, Facebooken, Twitteren, Instagrammen, Snapchatten en wat nog meer. Nieuws sijpelde maar mondjesmaat door en kwam ondergronds tot ons.
De eerste sneeuwhoogtes kwamen vaak pas een week voor kertsmis online op teletekst of de kranten. Zelfs toen ik in 2005 besloot mijn wekelijkse emails over het weer in een weerblogje te plaatsen verschenen mijn eerste berichten pas in de decembermaand. Maar naarmate we mobieler werden, we dagelijks of beter continue online zijn, we overal webcams hebben geplaatst, we apps hebben geïnstalleerd, we massaal zijn gaan delen en zelfs observator zijn geworden komt het nieuws over sneeuw uit alle gaten en hoeken. En als dan iemand roept dat het niet goed gaat in de noordalpen, dan gaan we daar collectief in mee zonder te toetsen of dat wel zo is. En laten we eerlijk zijn de posts die het meest gedeeld worden zijn de berichten waarin we heel veel sneeuw melden en de berichten dat het drama is. Alles daar tussen in gaat aan ons voorbij. Facebook heeft ons aangezet tot extremiteit en in sommige gevallen zelfs bewust overdrijven. In de wetenschap noemen we dat fraude, maar als het ‘onze sneeuw’ betreft gaan we er graag in mee. Want waar op Facebook het gras bij de ander altijd net wat groener lijkt, zo is de sneeuw bij de ander ook altijd witter en vooral dieper.
In zekere zin was het vroeger beter. Althans voor mij. Ik begon pas in december met mijn eerste berichten en door wekelijks een belrondje te doen langs mijn vrienden in de Alpen had ik snel een compleet beeld. In de tussentijd dronk ik een koffie, zorgde ervoor dat mijn gear op orde was en daarna was het wachten op datgene wat de winter bracht. Zorgeloos toerde ik door de Alpen op weg naar die plekken waar de sneeuw zou vallen. Een enkele keer stond ik al in november in de Alpen, maar er waren ook jaren dat het pas in januari de moeite was. De winter bepaalde het ritme en daar ging ik in mee. Goed, genoeg geschreven. In het kort… vroeger was er minder data en konden we ons geen zorgen maken. We wisten domweg niet dat er wel of geen sneeuw in de noordalpen lag.
Terug naar de cijfers
Klopt ons gevoel of houden we ons zelf voor de gek? Betekent al die sneeuw die nu in het zuiden valt dat er wederom een dramatische winter in het noorden volgt. Krijgen we zuidstau in plaats van noordstau? Laat ik beginnen met je gerust te stellen. De aanname dat de vele sneeuw uit het zuiden nu leidt tot een winter met enkel zuidstau is nergens op gebaseerd. Hetzelfde geldt dat de groene hellingen in de noordalpen nu garant staan voor een dramatische winter in de noordalpen. Het zijn allemaal emotionele drijfzand redeneringen die kant noch wal raken.
Laat ik voorop stellen dat de winters in de Alpen grillig zijn. Dat er geen tot weinig indicatoren zijn die aanwijzingen geven voor het totale verloop van de winter. We hebben geen last van La Nina of El Nino en tot dusverre kennen we geen fenomenen die bepalend een stempel drukken op het weer in de Alpen. We zullen het dus met de grilligheid moeten doen.
Toch meld ik tijdens mijn masterclasses regelmatig het volgende. Het najaar is in de regel voor de zuidalpen. Het is deze periode van het jaar dat de basis wordt gelegd in het zuiden en de Alpenhoofdkam. Vanaf december is het de beurt aan de west- en noordalpen. Regelmatig zien we vanaf de jaarwisseling dan een periode met een westelijke stroming die voor sneeuw en een sneeuwgrens jojo zorgt in de westalpen, waarna ergens in januari de noordstau op gang komt en het de beurt is aan de noordalpen. Let wel, dit zijn grove typeringen van een ideale winter en vaak zien we bovenstaande terug in de winters die gepasseerd zijn. Maar wat is dan een goede noordelijke winter? Het wonderlijke is dat er weinig cijfers voorhanden zijn. Althans, cijfers zijn er wel maar ze zijn nooit vanuit bovenstaande vraagstelling onderzocht. En dus moet ik in mijn eigen data en geheugen gaan graven, waarbij ik jullie data en herinneringen ook graag hoor.
Vroege sneeuw in de noordalpen is niet goed
Zo luidt het gezegde onder de oudere locals (je weet wel die types van voor Facebook etc…) Eens kijken… Vorige winter (2013-2014) begon vroeg in de noordalpen en eindigde al in november. Ischgl kende een van de beste openingen ooit en daarna was het behelpen. Ook winter 2001-2002 begon vroeg. Al in september viel er sneeuw, waarna een sneeuwarme winter volgde. Deze keer voor de gehele alpen. Winter 2002-2003 begon vroeg met veel sneeuw in oktober en november. December, januari en februari waren relatief droog en pas in April ging het weer los. Het was een okay winter voor de noordalpen en prima in de zuidalpen. Winter 2007-2008 begint veelbelovend met zelfs recordhoeveelheden sneeuw midden november. Begin december komt de winter nog eens terug en daarna is het de beurt aan het zuiden. Een winter die doet denken aan de winter van 2013-2014 en in het noorden nooit meer echt op gang komt.
We zien een aantal winters die het beeld bevestigen. Vroege sneeuw in de noordalpen is niet goed. Als we bovenstaande omdraaien komen we tot de volgende hypothese: December en met name januari sneeuw in de noordalpen is goed
December en met name januari sneeuw in de noordalpen is goed.
Ook daar is wel wat voor te zeggen. De lawinewinter van 1999 begon pas laat. Pas in januari ging de sneeuwmachine aan in het noorden om daarna niet meer uit te gaan. Ook winter 2003-2004 kende wat sneeuw in oktober in het noorden, terwijl daarna het zuiden aan de beurt was. Pas midden december ging de sneeuwmachine aan in het noorden om daarna niet meer uit te gaan. Het was een bijzonder goede winter in het noorden en de winter hield aan tot in mei. Hetzelfde beeld zien we in winter 2005-2006. Sneeuw in oktober en daarna nogal droog. Pas midden december ging de machine aan en volgde een hele goede noordelijke winter met veel noordstausituaties. De winter hield aan tot eind april. Winter 2009-2010 begon pas laat en was eind januari op volle toeren. Februari was bijzonder goed in de noordalpen. Winter 2011-2012 zien we ook weer sneeuw in oktober en warmte en geen sneeuw in november. Midden december start de winter. Winter 2012-2013 bracht sneeuw in oktober en warmte in november (met veel sneeuw in het zuiden). Pas in december ging de sneeuwmachine aan en bracht een prima winter in de noordalpen. De kerst was zoals vaker mild, maar januari en februari erg goed. Het was koud.
Zijn er ook afwijkingen?
Ja, zo begon winter 2000-2001 vroeg in de zuidalpen en hield daar nooit meer op, terwijl het behelpen was in het noorden. De winter in het noorden kwam kortgezegd nooit op gang. Hetzelfde geldt voor de winter van 2004-2005. Wat sneeuwval in oktober en november, maar daarna kwam de winter niet op gang. Wonderlijk genoeg was april 2005 de beste maand in de noordalpen. Winter 2006-2007 kwam nooit echt op gang in het noorden op een paar dumps na. Ook deze winter begon laat, maar had te kampen met vele sneeuwgrens jojo’s en regelmatig regen tot grote hoogte. Winter 2008-2009 begon vroeg en was uitzonderlijk goed met veel sneeuw in de complete Alpen. Overal lag genoeg sneeuw. Winter 2010-2011 kwam nooit echt op gang en overal lag minder sneeuw dan gebruikelijk.
Conclusies
De data is een beetje grof en al jullie correcties en aanvullingen zijn welkom. Als we dan toch iets mogen concluderen dan is het dit. Winters in de Alpen zijn grillig en resultaten uit het verleden bieden geringe aanknopingspunten voor de toekomst. Als we al iets voorzichtig mogen concluderen dan is het zo dat de winter beter laat dan vroeg kan beginnen in de noordalpen. En van die voorzichtige constatering hebben we al 1 punt te pakken: de winter is niet vroeg gestart in de noordalpen. Nu deel 2 nog… laat die noordstau maar komen.
Reacties
Die dump eind oktober in de Noordalpen, dat is toch vroeg? Of begrijp ik iets niet?
Dank Morris voor het enigszins geruststellende bericht! Wel erg interessant en uitgebreid :)
Mooi artikel!
Waarschijnlijk blijf ik tot de 19e gewoon elke dag weerberichten kijken maar ach, dat is ook wel weer leuk! En anders gaan we gewoon met de kerst mountainbiken in Saalbach-Hinterglemm-Leogang!
Die dump eind oktober in de Noordalpen, dat is toch vroeg? Of begrijp ik iets niet?
Dat is een uitschieter, maar niet ‘vroeg’ zoals morris bedoeld.
@@Cheizz, wat @@Spookjuh zegt.
@all Hebben jullie zelfde ervaringen als ik hierboven beschrijf?
Mooie analyse Morris. Ik heb zeker dezelfde ervaring met winter 2003-2004. Toen zaten we eind maart nog een kleine week in de noordalpen en die paar dagen staan nog op m’n netvlies gebrand! :-) Voor winter 2012-2014 idem dito, fris en okseldiepe poeder in het Bregenzerwald.
edit: bedoel winter 2012-2013
Vorig jaar begon de winter in Alagna op Kerstavond. Was verder een niet onaardig seizoen. Zijn late winters dan inderdaad beter? Er ligt nu al goed sneeuw hoog op Rosa, laten we dan maar hopen van niet. ;)
Verder denk ik dat zulke analyses een hoog Enkhuizer Almanak gehalte hebben. Volgens mij heb ik hier al eens eerder geschreven dat mijn vader ver in de vorige eeuw met gegevens uit ‘Bar en Boos, Zeven eeuwen winterweer in de Lage Landen’ een classic PC-app had gebouwd waarmee je op basis van het weer in het najaar kon voorspellen wat voor winter het zou gaan worden. Was ongeveer net zo betrouwbaar als mijn eksteroog, maar misschien wel een mooie gadget voor wePowder, zo’n EnkhuizerAlpenApp, voor uw betere seizoensvoorspellingen.
Ik vind het wel leuk trouwens, artikelen als deze. Goed voor stoke én relativering.
Winter 2006-2007 klopt inderdaad dat deze laat op gang kwam…we zijn toen. Met oud en nieuw in meiringen-hasliberg geweest, en toen we daar aankwamen was het nog groen in hasliberg… De weergoden waren ons goed gezind…na aankomst begon het met sneeuwen en was het wit in het dal. Ook de Zuid-Alpen was dat jaar slecht… Eind maart zaten we in Sulden am Ortler en ik herinner me dat er bij de lift een memo hing met foto’s en een verhaal dat de winter daar nog lang niet zoooo slecht was geweest… Ook hier werkten de weergoden mee, twas mijn beste winter sinds tijden, bijna elke nacht verse sneeuw en overdag zon… Lekker rustig en iedere dag heerlijk poeder rijden ;-)… Zo zie je maar…ook in een “slechte” winter kunnen wepoderaars prima lol hebben :-) en das dan weer een geruststelling. @@meteomorris ik heb nog ergens een bestandje met sneeuwhoogten in sulden am ortler vanaf 2003, kzal het eens opduiken en mailen, kan je het gebruiken als je nog es zo’n artikel over de Zuidalpen moet schrijven ;-)
@@49, volgens mij ligt jouw geliefde Alagna in de zuidalpen en heeft bovenstaande niets van doen met de zuidalpen ;) De passage onder je inleiding beschouw ik derhalve maar als holle retoriek ;P
@@Kendo, graag. De zuidalpen zijn een stuk eclectischer dan de noordalpen.
@@meteomorris als jij nog ergens een functionerende 386 met 5,4" floppydrive hebt staan dan kijk ik of ik die floppy met “holle retoriek” nog ergens kan vinden. :p
Leuk dit soort topics, kan zelf helaas niet uit ervaring spreken…
Er zijn volgens mij wel aanwijzingen dat er tijdens El Nino jaren meer neerslag dan gemiddeld valt in NW Europa in de late winter (april mei). Misschien ook leuk om te kijken of dit te correleren valt met eigen ervaringen etc?
Zie http://www.knmi.nl/research/global_climate/enso/effects/ en ook in literatuur wordt hier al voorzichtig over gesproken.
Iets anders wat mij opviel (ik moest gelijk aan de zuidalpen denken van vorig jaar) in een paper is dat er aanwijzingen zijn dat door klimaatverandering de aanvoerroutes van winter storms / depressies kunnen veranderen, en wel dat ze meer naar het zuiden (richting evenaar) bewegen… m.a.w. Zuidalpen?? ik heb er verder ook geen verstand van… paper heb ik wel mocht iemand dat willen ,staat ook dat over El Nino in.
Ik kan me herinneren dat we in december 2001 met alle skileraren angstig in de Cactus Cantina in Nendaz zaten. Normaal gesproken houden de skischolen een tweeweekse training voor de leraren om de technieken weer aan scherpen. Dit maal was er op één weekend kunstsneeuw in Veysonnaz na, in zijn geheel niet getraind! De temperaturen waren te hoog en er was een verkeerde stroming gaande voor de west Alpen noord.\
Iedereen was super nerveus en we waren bang dat de kerstvakantie volledig in het water zou vallen. in de ochtend van 20 december lijkt er toch wat te veranderen, het betrekt gedurende de dag en de gevoelstemperatuur gaat omlaag. De stroming draait en gaat van noord naar west! Maar zou doordraaien naar zuidwest. Weer zitten we die middag in de Cantina. We geloven het eigenlijk al niet meer, maar dan tegen 18u zien we een vlokje naar beneden komen. Yeahhh… we willen eigenlijk allemaal dat eerste vlokje vangen, maar het is een beetje onzinnig om voor een paar minuscule kleine vlokjes gelijk naar buiten te rennen! We blijven angstvallig binnen en kijken elke moment naar buiten. Het wordt langzaam meer en lijkt niet meer te stoppen, zo zwanger grijs is de lucht.
En dan… dan tegen achten gaat het echt los! Na 15 minuten dumpt het echt, maar dan ook ECHT! De stemming slaat om en er vloeit rijkelijk bier! We hadden nog niks verdiend maar het kerst salaris werd op de pof al rijkelijk uitgegeven! Om negen uur is er een wild sneeuwballen gevecht ontstaan op de parkeerplaats/straat en rollen we dronken in de eerste 30cm sneeuw van het seizoen!
Zo mooi… het geluid gedempt, de auto’s stapvoets al slippend door het dorp. Iedereen opgelucht en het voelde alsof we allemaal wereldkampioen in iets geworden waren!
Vrijdag de 21ste december rijden de eerste wintersportgasten de berg op en het dorp binnen.
Nendaz ligt erbij als een sprookje, 60cm op de daken en bomen en dikke sneeuw wallen langs de weg. De sneeuwschuivers maken overuren.
De party was lang doorgegaan in de nacht, maar ik liep als een van de eerste alweer door het dorp met mijn ski’s op de nek en een smile van oor tot oor. De toeristen vonden het heel mooi, maar ook heel gewoon en begrepen eigenlijk onze uitgelatenheid niet! Zij wisten natuurlijk niet dat het de dag daarvoor nog gewoon herfst was en er geen vlok te vinden onder de 2700m!
Hier in de Noordwest alpen is het regelmatig als volgt:
- Eerste poederochten in november, met als gevolg; iedereen stoked over een dikke winter die vast zal gaan komen\
- gevolgd door dikke dooi waarbij alles weer groen is\
- 5 december heel vaak een poederfeestdag, gevolgd door dezelfde stoke; want dit zal toch niet meer wegdooien…?!\
- Gevolgd door zachte decemberweken waardoor het bijna ieder jaar weer spannend is in aanloop naar de seizoensopening rond 20 december
En hoe het nu is? Groen! En de sint lijkt het af te laten weten dit jaar, dus het wachten is op de kerstman…
Ja die winter 2010-2011, die ene winter dat ik in de alpen woonde… Die winter die niet doorkwam.
Is de conclusie dan niet gewoon dat ´we‘ ons flexibeler moeten opstellen? Ik krijg bij het lezen toch erg het gevoel van de goede fee (Noordalpen) en de boze tovenaar (Zuidalpen). (wel leuke analyse btw @@meteomorris !)
Quote Morris: „Ons brein is iets wonderlijks en om de een of andere reden zien we graag wat we willen zien en zien we de rest niet.“ Voor mijn gevoel is dat precies wat het blind staren op een Nordstau is. En de angst dat je Italiaans moet leren om op trip te gaan in de Zuidalpen mag je ook direct laten varen, in Karinthie, Ost- & Südtirol is de voertaal ´gewoon´ Duits (met lokale tongval dan…).
De meesten van ons moeten toch in de auto, trein of het vliegtuig stappen om in de sneeuw te komen. Is het dan zo´n drama om die 2 uurtjes door te rijden? Het kan aan mij liggen maar of ik nou 8 of 11 uur in de auto zit, het is allebei lang!!! En groter is het verschil niet, vaak is het zelfs nog kleiner. Maakt het nou werkelijk uit of je vanuit Utrecht naar Krippenstein (10:17 uur, 1.007 km volgens Google Maps) of Sillian (11:09 uur, 1.044 km volgens Google Maps) rijdt!?
Toch wil ik de eer wel aan de auteur houden, quote Morris: „De zuidalpen zijn een stuk eclectischer dan de noordalpen“, betekenis eclectisch volgens www.mijnwoordenboek.nl „1) Het beste uitkiezend 2) Het beste kiezend „ ;-)
Goede winter iedereen!!!
Hoe weet jij nog hoe de winter van 1999 eruit zag ? Of heb je ergens een archief met alle sneeuwmetingen ofzo :P
@@Jespervz ; 1999 is niet zo moeilijk te herinneren… althans als je dan al in je tiener jaren was. Ik denk dat de alles verwoestende lawines in Galtür en de lawines in Chamonix bij vele nog vers in het geheugen staan.
@@Jespervz @@Kanski inderdaad makkelijk te herinneren, mijn meest memorabele winter zelfs. Benen optillen in de stoeltjeslift omdat de sneeuw tot aan het stoeltje kwam of je skimaatjes tot hun nek in de poeder zien verdwijnen bij een gemiddelde afdaling vergeet je niet zo gauw hoor :).
@@Jespervz, ik zat die winter 4 maanden in de Alpen. Die winter lag er op het einde van het seizoen nog 7 (!) meter sneeuw in Flaine.
Ik kan die winter nog heel goed herrineren. Wij zaten ten tijde van de lawine in Galtur ingesneeuwd in St Gallenkirch. Heb nog (analoge) fotos oa vanuit de sleeplift, uitgefreest tussen muren sneeuw van dik 2 meter… groene schemerlucht om 13:00 's middags (alsof het 17:00 was), muren van sneeuw voor huizen waar ergens autos tussen stonden en een aantal ochtenden wakker worden met weer een meter vers die die nacht gevallen was… Bizar, nooit meer zoveel sneeuw gezien als toen! Helaas met als gevolg dat het complete gebied 2 dagen gesloten was en ernstige lawines in oa Galtur.
ik zal veel in de alpen van 2000 tm 2006
en toen begon de winter bijna altijd pas rond half dec. 16-18 december was vaak pas de eerste sneeuw van betekenis in de lage dalen (700 a 800m)die ook bleef liggen
winter 1999; van half nov tot half dec winters (te koud ) met sneeuw in de dalen… daarna warm en sneeuwarm tot ca 24 januari… daarna 6 weken vollebak sneeuw…waarvan slechts 2 weken echt wat kouder waren dan gemiddeld… rest vd winter veel te warm…
1999/2000 warm en wisselvallig veel sneeuw eind november, relatief veel sneeuw 1000m.
2000/1 nog warmer in de alpen dan 2000 en de helft minder sneeuw… waardeloze winter en heel erg vergelijkbaar met 2007 en 2014…
2001/2begint goed begin december koud en sneeuw tot in dalen, na de kerst is het over (opleving eind maart)
2002/03; alleen winter in februari
03/04 warm in november; Milde winter; gem. sneeuw (niks bijzonders(
04/05; normale winter, sneeuw vanaf kerst vak… vooral feb sneeuw
05/06 normale december; beetje sneeuw en koud aanvang december koud in jan en feb… veel sneeuw in die maanden (vooral feb tm half maart)
2007 rukker dan ruk = 2001 en 2014
2008 ook ruk… iets beter dan 2007, begon wel goed in december,
2009 was een topper… klein dipje (qua sneeuwval in januari) om in feb en maart weer los te gaan… Veel sneeuwdagen in de alpen, maart was serieus koud
http://www.zamg.ac.at/cms/de/klima/klimauebersichten/jahrbuch
@@kanski @@jesper2 @@meteomorris @@koeienlap Oh jullie herinneren je het nog goed ja! Tja ik was toen net geboren dus het lijkt voor mij heel onwaarschijnlijk dat mensen dat nog weten :P
@@Jespervz, lol… @@kanski @@jesper2 @@koeienlap we worden oud ;)
@@meteomorris ; vroeger… toen er nog sneeuw viel. ;-)
1999! Toen we vanaf het balkon van ons frans kartonnen appartementje op de vijfde verdieping zijn gesprongen en we elkaar daarna moesten uitgraven, gillend van de lach! (Dat was in Flaine: de eerste twee verdiepingen waren geheel verdwenen achter sneeuwmuren…)
En die cliffjump die we deden, die de eerste keer best uitdagend was, maar twee weken later domweg verdwenen… ja, dat herinnert deze oude doos zich nog.
Vroeger viel er meer sneeuw, ja, die indruk heb ik wel. Vroegah, jongeuh, vroegah… Hoevaak rijden ze tegenwoordig nog met sneeuwschuivers door de straten van Geneve, dumpen de sneeuw in het meer en als die berg sneeuw in het meer dan hoog genoeg is, rijden ze eroverheen -het meer in dus- om de rest van de sneeuw verderop het water in te schuiven… hoe vaak komt dat nou eigenlijk voor? (Dit moet 1983 of 1984 geweest zijn dat ik dit zag) In het Franse dorpje waar mijn ouders me altijd mee naar toenamen, speelden we op het dorpsplein bij het monument waarop de namen van de gevallenen van WW2 gebeiteld stonden. Pas in mijn tienerjaren kwamen we erachter dat die column twee keer zo hoog was: de gevallenen van WW1 stonden eronder, maar dat hadden we nooit gezien, de sneeuw lag altijd zo hoog… (disclaimer: het betreft hier kinderherinneringen. Werkbare gegevens heb ik niet…)
Aldus vertelde oma…
Dat was het jaar dat ik Flaine ontdekte en we uit een stilhangende Grand Vans lift sprongen omdat la combe de Veret openging. Iedere winter verbaas ik me weer dat we het in ons hoofd haalden om ergens deze lift uit te springen. We realiseerden ons toen nog niet hoeveel sneeuw er wel niet lag en dachten dat het normaal was. Sinds ik hier woon kijk ik altijd weer naar beneden en is het nooit meer een optie geweest…en dan zou je tegenwoordig zelfs nóg te laat zijn om hier first tracks te zetten haha ;-)