In een onderzoek dat onlangs gepubliceerd is in Resuscitation komen de artsen Luca Moroder, Birgit Mair, Hermann Brugger, Wolfgang Voelckel en Peter Mair tot de conclusie dat lawineslachtoffers met een hartstilstand alleen een kans van overleven hebben als omstanders het slachtoffer snel bevrijden en direct met reanimatie starten.
Het team onderzoekers uit Oostenrijk en Italië bestudeerde in "Outcome of avalanche victims with out-of-hospital cardiac arrest" de gegevens van lawineslachtoffers (2008-2013) die na uitgraven een hartstilstand hadden. Van 55 personen met een hartsilstand werd bij 32 geen reanimatie gestart. Zij werden ter plekke dood verklaard door de reddingsdienst.
Van de 23 personen waarbij reanimatie wel werd geïnitieerd door de reddingsdienst waren 3 personen gedeeltelijk (niet kritisch) bedolven. Dat wil zeggen hun ademwegen waren vrij. Alle drie overleden (1 ter plekke, 2 in ziekenhuis) als gevolg van trauma.
Van de 20 personen die geheel (kritisch) bedolven waren -hun ademwegen waren geblokkeerd- waren 9 kortdurig bedolven en 11 langdurig. 35 minuten is hierbij de scheiding. Van de langdurig bedolven mensen overleden 5 ter plekke en 6 in het ziekenhuis. Van de 9 kortdurig bedolven personen overleden er 4 ter plekke. De overige 5 overleefden. Slechts 2 hadden minimale hersenschade (CPC 1).
Reanimatie redt levens
Het zijn harde cijfers. Van de 55 slachtoffers met een hartstilstand overleven er uiteindelijk maar 5 en slechts 2 komen er met minimale hersenschade vanaf. Dit zijn alle 5 personen die kortstondig (tot 35 minuten) begraven waren en waarbij omstanders gestart waren met reanimatie. 4 van de slachtoffers hadden ROSC (restoration of spontaneous circulation) na BLS (Basic Life Support door omstanders) en 1 na ALS (Advanced Life Support door de reddingsdienst). De onderzoekers concluderen dat de focus bij kameradenredding moet liggen op het razendsnel bevrijden van een bedolven kameraad en dat iedere offpiste skiër en boarder de vaardigheid moet hebben om effectief te reanimeren. Tot slot zeggen ze dat ook het daadkrachtig behandelen van onderkoeling bij uitgegraven slachtoffers van groot belang is.
Volg een EHBBO cursus
Even preken voor eigen parochie: iederen freerider moet een EHBBO cursus doen. Period. Een reanimatie- of EHBO-cursus in Nederland is een goed begin, maar het is een andere wereld daar in de bergen. Weet hoe je een lawineslachtoffer kan beoordelen, waar je op moet letten als het slachtoffer uitgegraven is, hoe je high quality hartmassage en beademing geeft (met masker), welke human factors er op een ongevalsplek een rol spelen, hoe je een hypothermia-wrap maakt, hoe je de reddingsdienst alarmeert, hoe je de ongevalsplek voorbereidt op de komst van de heli en als het echt epic wordt: hoe je een slede bouwt van ski's of een sneeuwhol graaft.
Op 11 en 12 maart geef ik een EHBBO-cursus voor het Snow Safety Center in Klosters.
Voor de liefhebbers: het pdf van het onderzoek.