3 januari 2016 viel de eerste sneeuw van deze winter. Nu midden februari staat de teller van het aantal lawineslachtoffers alweer op 39. Goed, 10 daarvan waren alpinisten die in het sneeuwarme najaar door lawines werden overvallen in het hooggebergte, maar dan resteren er nog altijd 39. En dat in 6 weken tijd. Dat is iets minder dan 5 slachtoffers per week. En dan is het hoogseizoen in de Alpen net pas begonnen. Onderstaand een overzicht van de locaties waar deze dodelijke lawines naar beneden kwamen. Wil je nog meer weten duik dan alvast zelf even in deze tabel.
Kijken we naar de ongelukken dan vallen een aantal zaken op:
Kijken we naar de locatie van de lawines dan valt ook een aantal zaken op:
Veel van de lawines kennen hun oorsprong in de zwakke suikerlaag die eind november viel. Deze laag (waar Haas al eerder over schreef) blijkt in veel gevallen de boosdoener te zijn van in sommige gevallen grote lawines, maar ook regelmatig bijzondere lawines. Ze vielen 2 slachtoffers op gesloten pistes (maar kwamen er ook tenminste 3 lawines naar beneden over open pistes. Gelukkig vielen daar geen doden, maar wel gewonden).
Ook het aantal van 9 slachtoffers met een getrokken airbag doet de wenkbrauwen fronsen. Het wondermiddel blijkt geen wondermiddel. Een nadere bestudering leert het volgende. 1 slachtoffer verloor zijn rugzak in het geweld van de lawine, een tweede slachtoffer werd door de lawine tegen een boom gedrukt (de overgang van alpine naar 'bebost' terrein (er stonden een paar bomen) en de overige slachtoffers kwamen met hun airbag in een zogenaamde terrain trap. Ofwel een plek waar de lawine tot stilstand kwam en de sneeuw zich noodgedwongen moest accumuleren. Terrain traps lijken daarmee een belangrijk aandachtspunt in de route planning die (onbewust?) vergeten wordt.
Het lawinegevaar is en blijft listig boven de sneeuwgrens. Zeker omdat er boven de 2200 meter op veel plaatsen nog die nare oude sneeuwlaag in het sneeuwdek zit. Deze reportage met een immense lawine als hoofdrolspeler laat goed zien welke consequenties dat kan hebben.
De wind van de afgelopen en komende heeft zoveel sneeuw verplaatst dat die oude laag opeens (weer) een probleem kan zijn. Het gevaar is voor leken helaas moeilijk te zien. Hoe groot de stoke ook is, zorgvuldige beslissingsmethodes en het systematisch filteren van de risico's zijn de enige mogelijkheden om de risico's op een verantwoorde manier kleiner te maken.
Lees wat je ook doet de komende dagen altijd je lokale lawinebericht en stem daar je plannen op af. Lawinepieper, schep en sonde zijn noodzaak. Mocht je geen kennis hebben van de gevaren buiten de piste, werk dan aan je kennisniveau en huur een ski/berggids.