3 januari 2016 viel de eerste sneeuw van deze winter. Nu midden februari staat de teller van het aantal lawineslachtoffers alweer op 39. Goed, 10 daarvan waren alpinisten die in het sneeuwarme najaar door lawines werden overvallen in het hooggebergte, maar dan resteren er nog altijd 39. En dat in 6 weken tijd. Dat is iets minder dan 5 slachtoffers per week. En dan is het hoogseizoen in de Alpen net pas begonnen. Onderstaand een overzicht van de locaties waar deze dodelijke lawines naar beneden kwamen. Wil je nog meer weten duik dan alvast zelf even in deze tabel.
Opvallende zaken
Kijken we naar de ongelukken dan vallen een aantal zaken op:
- 9 slachtoffers hadden een lawine airbag en deze ook getrokken
- tenminste 13 slachtoffers droegen geen lawinepieper
- tenminste 3 slachtoffers waren alleen onderweg
- 3 slachtoffers waren pubers
- 4 slachtoffers vielen op gesloten pistes
Kijken we naar de locatie van de lawines dan valt ook een aantal zaken op:
- Alle lawines kwamen naar benden tussen west over noord naar zuid. Geen enkele helling had een zuidexpositie
- Alle lawines vonden plaats boven de 1950 meter hoogte. Ofwel in bijna alle gevallen boven of ter hoogte van de boomgrens
- Zover bekend waren alle slachtoffers steiler onderweg dan aanbevolen wordt volgens gangbare beslissingsmethodes
Het is een vreemde winter
Veel van de lawines kennen hun oorsprong in de zwakke suikerlaag die eind november viel. Deze laag (waar Haas al eerder over schreef) blijkt in veel gevallen de boosdoener te zijn van in sommige gevallen grote lawines, maar ook regelmatig bijzondere lawines. Ze vielen 2 slachtoffers op gesloten pistes (maar kwamen er ook tenminste 3 lawines naar beneden over open pistes. Gelukkig vielen daar geen doden, maar wel gewonden).
Ook het aantal van 9 slachtoffers met een getrokken airbag doet de wenkbrauwen fronsen. Het wondermiddel blijkt geen wondermiddel. Een nadere bestudering leert het volgende. 1 slachtoffer verloor zijn rugzak in het geweld van de lawine, een tweede slachtoffer werd door de lawine tegen een boom gedrukt (de overgang van alpine naar ‘bebost’ terrein (er stonden een paar bomen) en de overige slachtoffers kwamen met hun airbag in een zogenaamde terrain trap. Ofwel een plek waar de lawine tot stilstand kwam en de sneeuw zich noodgedwongen moest accumuleren. Terrain traps lijken daarmee een belangrijk aandachtspunt in de route planning die (onbewust?) vergeten wordt.
Waarschuwing: boven de boomgrens extreem gevaarlijk
Het lawinegevaar is en blijft listig boven de sneeuwgrens. Zeker omdat er boven de 2200 meter op veel plaatsen nog die nare oude sneeuwlaag in het sneeuwdek zit. Deze reportage met een immense lawine als hoofdrolspeler laat goed zien welke consequenties dat kan hebben.
De wind van de afgelopen en komende heeft zoveel sneeuw verplaatst dat die oude laag opeens (weer) een probleem kan zijn. Het gevaar is voor leken helaas moeilijk te zien. Hoe groot de stoke ook is, zorgvuldige beslissingsmethodes en het systematisch filteren van de risico’s zijn de enige mogelijkheden om de risico’s op een verantwoorde manier kleiner te maken.
Lees wat je ook doet de komende dagen altijd je lokale lawinebericht en stem daar je plannen op af. Lawinepieper, schep en sonde zijn noodzaak. Mocht je geen kennis hebben van de gevaren buiten de piste, werk dan aan je kennisniveau en huur een ski/berggids.
Reacties
Goed initiatief die statistieken!
“Zover bekend waren alle slachtoffers steiler onderweg dan aanbevolen wordt volgens gangbare beslissingsmethodes” bedoel je daar de elementaire reductiemethode? Zie je ook kans om eens te kijken naar effectiviteit van de ERM of een andere beslissingsmethode bij bepaalde “Musters”? Of moet ik het doen, ik zit toch thuis… :P
Zijn de opvallende zaken inclusief die 10 alpinisten?
Wat de airbag betreft… weliswaar (gelukkig) geen dodelijk ongeluk… Een aantal dagen geleden heeft een skier vreselijke verwondingen opgelopen na ruim 200 meter op zijn Airbag te zijn doorgegleden. Deze skier heeft vanwege een kleine slide zijn Airbag getrokken, de lawine kwam snel tot stilstand maar deze jongen helaas niet…
Kleine kanttekening is dat ook onder de boomgrens het in een aantal gebieden enorm lastig te voorspellen is door de zware regenval van een week geleden. Er liggen plaatselijk enorme ijsplaten in het sneeuwdek, wat nog lastig kan gaan worden als de warmte meer invloed gaat hebben.
Goed dat je dit bijhoudt Morris! Hoe treurig ook, zo’n overzicht vind ik nuttig en leerzaam.
‘Zover bekend waren alle slachtoffers steiler onderweg dan aanbevolen wordt volgens gangbare beslissingsmethodes’. Goede bevestiging van het nut van die methodes. Alhoewel enkele ongevallen niet ver van de grens plaatsvonden, dat maakt het belang alleen maar groter mi.
Erg veel ongelukken in Frankrijk, is dit te verklaren?
Meer sneeuw in Frankrijk vanwege de sterke weststroming?
“Kijken we naar de ongelukken dan vallen een aantal zaken op:
9 slachtoffers hadden een lawine airbag en deze ook getrokken
tenminste 13 slachtoffers droegen geen lawinepieper
tenminste 3 slachtoffers waren alleen onderweg
3 slachtoffers waren pubers
4 slachtoffers vielen op gesloten pistes”
Hoeveel dubbele slachtoffers zitten hier in? Ik kan me voorstellen dat er bijvoorbeeld een puber alleen onderweg was zonder pieper op een afgesloten piste.
@@Constant, halen we de alpinisten uit de statistieken dan wordt het Frankrijk: 12, Zwitserland 8 , Oostenrijk 7 en Italië 1. Dan wordt het beeld opeens heel anders toch?
@@P@bz, het totaal blijft 38 ;) maar er zitten dubbelingen in als je de opsomming gaat optellen. Ik wil enkel op specifieke omstandigheden wijzen, ze niet uniek maken.
@@Dutchess, nee. Eerder het gebrek aan sneeuw in het najaar en toen in januari een periode met sneeuw die onvoldoende was om de zwakke oude laag diep in te sneeuwen.
Sinds gisteren dus 40 http://cdn.wepowder.nl/forum/1/17115.jpg?width=800
Gister op 27 feb 3 ongelukken in een straal van 15km hier vandaan (Samoëns):\
- Aiguillettes des Houches: 1 dode toerskiër\
- Grand Bornand: meerdere mensen gegrepen, maar geen doden\
- Sixt fer a Cheval (Mont Buet met 45 gr): 2 toerskiërs gegrepen, maar overleefd
Wederom raak. Man door lawine over een rotswand van 25-30 mtr.
Ongeluk gebeurde vlak bij Riemenstalden waar een klein liftje veel touren mogelijk maakt.
http://www.bote.ch/nachrichten/schwyz/schwyz_bdu/39-Jaehriger-stirbt-in-Lawine;art146989,690301
Lawine in Val di Fassa. Geen doden, wel gewonden. Personen zullen vervolgd worden. http://trentinocorrierealpi.gelocal.it/trento/cronaca/2016/02/29/news/valanga-sulle-piste-di-canazei-due-elicotteri-in-soccorso-1.13042181
Ben benieuwd naar de analyse die @@Erwin voorstelt! Voor zover ik weet is dit nog niet eerder gedaan, dus degene die hem als eerste uitwerkt scoort er wellicht een mooie wetenschappelijke publicatie / ticket naar een conferentie mee. Wil best meehelpen :).
@@JaapvR lees even dit artikel (interessant) http://www.monosar.org/safety_article_avalanche/CAAReviewEuropeanDecisionFrameworks.pdf
Lawine in Val di Fassa. Geen doden, wel gewonden. Personen zullen vervolgd worden. http://trentinocorrierealpi.gelocal.it/trento/cronaca/2016/02/29/news/valanga-sulle-piste-di-canazei-due-elicotteri-in-soccorso-1.13042181
meteomorris op 29 feb 2016 16:12
Waarvoor worden ze vervolgd?
@@vasco voor het veroorzaken van een lawine. In delen van Italië is dat strafbaar. Zie ook H.2 van module I van de Safety Academy.
@@meteomorris: inderdaad een interessante analyse van McCammon. Later heeft ie nog wel wat kritiek gekregen op de gebruikte methode (in dit en andere artikelen), mede omdat z’n eigen obvious-clues method (alptruth) er vrij positief uitkomt: http://www.docbob.ca/pubs/Uttl_2009_AvaluatorsObviousCluesPreventionValuesAreInflated_ISSW2009.pdf.
Het verschil met Erwins voorstel is de analyse per GefahrenMuster, ipv per sneeuwklimaat. In grote lijnen zullen de lessen hetzelfde zijn, maar de invalshoek (Muster) in combinatie met Europese ongelukken is nieuw en wellicht interessant…
+2 vandaag in Arlberg … een Skiführer en een Bergführer… :( :(
En iemand na 50 minuten geborgen die het heeft overleeft.
Die overlevende (in Obergurgl) heeft wel heel veel geluk gehad. Vermoedelijk had hij in zijn eentje de piste verlaten in steil schaduwrijk terrein (nota bene als begeleider van een groep scholieren), want blijkens het verhaal was bij de reddingsdiensten niet bekend of hij een pieper droeg, wat niet zo bleek te zijn. Toevallig was er een cursus van de lawinecommissie aan de gang. De cursisten hebben hem met behulp van sondes gevonden. Morgen meer details op http://lawinenwarndienst.blogspot.nl/.
@@evan ik denk zelfs zeer steil
De omgekomen bergführer was met 3 Nederlanders onderweg.
En ook hier Fels durchsetzt terein bij stufe 3 gereden
Volgens Franse media 6 lawinedoden op de Monte Nevoso in Italië op de grens met Oostenrijk: http://www.ledauphine.com/france-monde/2016/03/12/six-alpinistes-tues-par-une-avalanche
En NL media: Minstens zes doden bij lawine in Italiaanse Alpen http://nu.nl/buitenland/4229288/minstens-zes-doden-bij-lawine-in-italiaanse-alpen.html (via @NUnl)
Minder lawine slachtoffers dit jaar in Zwitserland!
http://www.lenouvelliste.ch/articles/valais/canton/une-saison-d-hiver-moins-meurtriere-518528
@@kanski Les spécialistes restent prudents et rappellent que la saison de ski n’est pas finie.