Winterverwachting 2016- 2017: de kansen op een koude start zijn gestegen

Winterverwachting 2016- 2017: de kansen op een koude start zijn gestegen

Oktober is vaak een cruciale week op weg naar de winter. Vaak wordt in deze maand door een samenspel van factoren de basis gelegd voor een koude, danwel milde winter. Het einde van oktober nadert en het is daarom interessant om eens te kijken wat oktober ons leert. Zoals je misschien wel weet ben ik geen voorstander van computermodellen die lange termijn uitspraken doen omdat die het vaak net zo goed doen als simpelweg gokken.

TIP: lees hier mijn artikel over de waarde van lange termijn winter voorspellingen

Zelden zul je daarom van mijn hand een echte seizoensvoorspelling lezen, maar deze keer maak ik een uitzondering. Vooral ook omdat een aantal belangrijke parameters ‘goed nieuws’ brengen.

1. De Polar Vortex lijkt af te zwakken

Ik begin direct maar met een moeilijk begrip: de Polar Vortex. Mocht je winter '15-'16 mijn weerberichten en poederalerts intensief hebben gevolgd dan gaat er wellicht een belletje rinkelen. Vorige najaar hadden we namelijk te maken met een zeer sterke Polar Vortex waardoor er geen koude lucht kon afzakken naar de Alpen. Dit zagen we in de vorm van een sterke zonale jetstream die al zijn vocht richting Scandinavië stuurde. Het was daardoor droog en vooral ook mild in de Alpen.

Tip: lees nog even het artikel over de Polar Vortex tijdens najaar 2015

Onthoud daarom: Een sterke Polar Vortex houdt kou op afstand van de Alpen omdat alle kou richting de pool wordt gezogen. Een zwakke Polar Vortex daarentegen maakt het mogelijk dat koude lucht juist wel gaat afzakken naar het zuiden. En nu is er kans dat de Polar Vortex gaat afzwakken. Dat zit namelijk zo.

2. Het sneeuwdek boven Eurazië groeit

In oktober kijken meteorologen met extra aandacht naar de groei van het sneeuwdek in Eurazië. Met name de groei van het sneeuwdek ten zuiden van 60 graden Noorderbreedte blijkt een belangrijke indicator te zijn voor de ontwikkeling van de Polar Vortex de komende maanden. Ligt er meer sneeuw dan gebruikelijk, dan is de kans op een zwakke Polar Vortex realistisch. Kijken we naar de ontwikkeling van het sneeuwdek dan zien we dat dit de goede kant op gaat. Op deze site van NOAA (het weerinstituut van de VS) kun je zelf de ontwikkeling volgen.

1 oktober
1 oktober
22 oktober
22 oktober

Met name de groei ten zuiden van de 60 graden lijn is significant en dat zou dan de ontwikkeling van een sterk hogedrukgebied boven Siberië tot gevolg hebben. Een dergelijk sterk hoog gaat de vorming van een sterke Polar Vortex tegen, waardoor we in de komende maanden te maken zouden hebben met een zwakke Polar Vortex en stijgende winter kansen. Dat zie er dan als volgt uit:

Sneeuw in Siberië en een zwakke Polar Vortex
Sneeuw in Siberië en een zwakke Polar Vortex

3. Een negatieve Artic Oscillation

Belangrijk voor de vorming van nog meer sneeuw in Eurazië is een negatieve Artic Oscillation, ofwel een negatieve AO. Het zorgt voor koude temperaturen en nog meer sneeuwval, waarbij langdurige kou boven Eurazië ervoor zorgt dat de kou er als het ware blijft zitten, wat een zwakke Polar Vortex nog verder begunstigd.

Zeer negatieve AO
Zeer negatieve AO

Een belangrijke extra factor is de relatief beperkte omvang van het zee ijs boven de Noordpool. Minder zee ijs en juist meer sneeuw zorgt ervoor dat de kou zich can concentreren in zuidelijk Siberië en niet rond de Pool. Dit zorgt in de regel voor nog meer sneeuw en een daarbij zwakkere Polar Vortex en daarmee een grotere kans op significant kouder winterweer in het Noordelijk Halfrond. Met name de start van winter '16-'17 wordt daarmee duidelijk kouder op het noordelijk halfrond dan winter '15-'16 als de indicatoren ons niet bedriegen.

Conclusie

Er is een grote kans dat de komende maanden de Polar Vortex zwak blijft, waarmee de kansen op een koude winterstart alleen maar stijgen. Begin november kunnen we al een eerste inval van de winter verwachten.

meteomorris

Reacties

Gevorderd
AryenAuteur23 oktober 2016 · 14:12

Nice! Eerste sneeuw smaakte goed afgelopen week op de Kitz. Laat maar komen die koude, sneeuwrijke winter. Ik ben er wel klaar voor. :)

Beginner
Patrick1973Auteur23 oktober 2016 · 16:54

Betekend dit dat je akkoord gaat met de theorie die Judah L. Cohen hanteert ? Dat het verstaan en begrijpen van wat er in Eurazie gebeurd de sleutel is voor het bepalen hoe onze winters gaan zijn ?

Nu ben ik echt benieuwd of deze theorie klopt…Is er eigenlijk data beschikbaar van de vroegere winters( meer dan 10-15y) om dit een beetje te onderbouwen ?

Expert
meteomorrisAuteur23 oktober 2016 · 18:11

@@Patrick1973 er is meer dan alleen de sneeuwbedekking. Het gaat ook om de omvang van het zeeijs. Zie daarvoor dit artikel: http://www.nature.com/ngeo/journal/v7/n6/abs/ngeo2118.html

powfinder.com
Expert
meteomorrisAuteur23 oktober 2016 · 18:13

En wie een vergelijking wil maken tussen de ijs- en sneeuwbedekking voorafgaand aan de vorige winter en aan deze winter:

http://cdn.wepowder.nl/forum/1/18503.jpg?width=800

De sneeuwbedekking in Eurazië is NU ten zuiden van de 60 graden noorderbreedte significant groter dan in 2015, terwijl de omvang van het zeeijs NU kleiner is dan in 2015. Dit zou tot een zwakkere polar vortex moeten leiden en een duidelijk koudere winter van 2016-2017.

powfinder.com
Beginner
Patrick1973Auteur23 oktober 2016 · 18:48

Kan men dan zeggen dat het gebrek aan zeeijs ervoor zorgt dat er meer verdamping kan plaatsvinden waardoor er meer neerslag (sneeuw) is ? Klinkt logisch, maar is dat ook zo in deze gebieden ? Want als je deze stelling doortrekt met de opwarming van het zeewater (ook in poolgebied) mag men zich dus verwachten aan meer sneeuwval…

Gevorderd
EmileHendrixAuteur23 oktober 2016 · 21:46

@@Patrick1973 toevallig komen er in dit boekje uit 2015 wat @@JaapvR eerder noemde, wat getallen voor ( https://www.fjellsport.no/borge-ousland-ekspedisjons-handboka.html?gclid=COq23OqEvM8CFWLncgoda24P9g )
Uit het hoofdstuk ‘de poolzee’ in de paragraaf ‘warmere klimaten’:\

  • In 1990 was circa 40 % van de poolzee bedekt met oud ijs (meer dan 1 jaar oud), terwijl dat nu nog maar 15% is.\
  • Het drijfijs is de poolzeereflecteert tussen de 80 en 90% van de energie van de zon terug de ruimte in. \
  • Als dat smelt, ontstaat er een tegenovergesteld effect: Het donkere zeeoppervlak absorbeert circa 90% van de energie en de watertemperatuur stijgt. Dit is de hoofdreden dat de temperaturen in het poolgebied dubbel zo snel stijgen als het globale gemiddelde.

Dit heb ik even vlug vertaald. Kort samengevat: minder ijs, meer opwarming. En dat deze gebeurtenissen bij kunnen dragen aan meer neerslag… …lijkt me geen gigantisch gekke aanname.

Een kleine fantasie kan groter zijn dan de wereld.
Expert
HaasAuteur23 oktober 2016 · 22:19

Jongens, jongens, jongens! Goed bezig maar wellicht iets te academisch?
Wat heeft de gentiaan gedaan afgelopen zomer??

There are no secrets, only information you don't yet have...!!
Beginner
Patrick1973Auteur24 oktober 2016 · 07:49
Expert
meteomorrisAuteur24 oktober 2016 · 09:10

Voor de liefhebber heb ik ook nog even 2014 en 2016 vergeleken. 2014 had namelijk veel sneeuw in Siberië, maar…

  • niet genoeg sneeuw onder de 60 graden noorderbreedte\
  • en duidelijk meer zee ijs

http://cdn.wepowder.nl/forum/1/18507.jpg?width=800

powfinder.com
Beginner
Patrick1973Auteur24 oktober 2016 · 10:08

@Meteomorris is er ook beeldmateriaal beschikbaar van de situatie wanneer er wel een deftige sneeuwwinter plaats vond ?

Beginner
MarijntAuteur24 oktober 2016 · 10:23

Goede berichten! Laat die dumps maar komen!

Expert
meteomorrisAuteur24 oktober 2016 · 11:12

@@Patrick1973 hier kun je terugkijken tot 1998: https://www.ncdc.noaa.gov/snow-and-ice/snow-cover/ Ik ben benieuwd naar je ontdekkingen.

powfinder.com
Expert
paddyodenneboomAuteur24 oktober 2016 · 12:03

Interessant! We wachten echter eerst nog even op een zuidwest 7 voor www.deslagomdomburg.nl Daarna mag van mij de winter direct van start gaan ;)

verslaafd aan wit goud!
Gevorderd
ffKnallenAuteur24 oktober 2016 · 12:04

Er lijkt wel enige correlatie in te zitten maar het is echt jammer dat oktober 95 en 96 er niet bij zitten de interessantste winters in mijn ogen…

De koude winters in Nederland waren 02/03, 05/06, 08/09, 09/10, 10/11, 12/13 en dan lijken de huidige kaarten veel op die van 12/13. In 05/06 was er ook erg weinig ijs.

Maar als je naar alle jaren kijkt waar er data van is dan zien de kaarten van deze maand er wel het extreemst uit (minste ijs, meeste sneeuw).

Beginner
RutgerAuteur24 oktober 2016 · 16:50

de reden waarom de kans op een koude winter groter is? - regressie naar het gemiddelde

de laatste 4 winters waren warmer dan het gemiddelde over de laatste 30 jaar. winter 13/14 +2.7C (3e plek) winter 15/16 +2.7C (2e plek) 14/15 +1.8 C(9e)

Verbanden tussen neerslag en temperatuur in de alpen zijn er niet of nauwelijks en als die eral zijn dan vooral in de zomer.
Neerslag aan de zuidkant vd alpen is zowieso extreem veel grilliger zodat een verband daar al helemaal niet aan te tonen is (kan van jaar op jaar wel 200-300% verschillen aan de noordkant is dat veel kleiner).

temperatuur stijging in de alpen is in de winter door de jaren heen veel grilliger (meer ups en downs) tov de zomer en ook minder groot dan in de zomer. de zomer temp is 2 -2.5 C gestegen in de laatste 30 jaar. de winter temp 1 a 1.5 C.

voor 1980 was er nauwelijks stijging in temperatuur.
OPvallend is dat het gehalte zwavel sinds 1980 met 70% is gedaald (nitraat met 30%)in de sneeuwlaag op de sonnblick (zwaveldioxide uitstoot zorgde voor afkoeling). Het lijkt er wel een beetje op dat de toegenomen zwaveldioxide na de oorlog zorgde voor afkoeling/vertraging vd opwarming.

http://www.zamg.ac.at/medien/static/bilder/SBK_SO4_Langzeittrend_zamg_klein.jpg

and Data, Data , Data

https://www.zamg.ac.at/cms/de/dokumente/klima/dok_news/dok_histalp/winterbericht-2015-16/oesterreich-klimareihen-1767-2016

let vooral op de stijging sinds 1980.
https://www.zamg.ac.at/cms/de/dokumente/klima/dok_news/dok_histalp/sommerbericht-2016/Oesterreich-Klimareihen-Sommer_1767-2016.pdf

The object in life is not to be on the side of the majority,
Expert
meteomorrisAuteur24 oktober 2016 · 17:00

@@ffKnallen @@Rutger lekker bezig. @@ffKnallen heb je als vergelijkingsdatum 23 oktober genomen? Of het einde van de oktobermaand?

powfinder.com
Gevorderd
ffKnallenAuteur24 oktober 2016 · 17:43

@@meteomorris ik heb overal 23 oktober voor gebruikt, heb ook nog niet naar latere maanden gekeken als vergelijking. Heb als data voor koude winters de grafiek gebruikt waar ik al eerder de koude winters volgens het knmi in heb geplot (koude winters = rose stippen < 3)
http://cdn.wepowder.nl/forum/1/14444.jpg?width=800\
uit dit draadje http://wepowder.nl/forum/topic/211695\
En wat ik vooral interessant vind is dat de donker groene stippen overeen lijken te komen met een negatieve NOA index en een negatieve El Nino :-) Maar goed daar wil ik nog eens goed naar kijken.

Expert
meteomorrisAuteur24 oktober 2016 · 20:35

@@ffKnallen, lekker bezig. Maar vergeet niet dat een koude winter in Nederland niet per definitie een goede winter is in de Alpen ;)

Wat zijn in jouw figuur de lichtgroen en donkergroene stippen? En kloppen al die rose stippen wel. De laatste winters waren toch warm?

powfinder.com
Gevorderd
Guy.Auteur25 oktober 2016 · 07:48

http://cdn.wepowder.nl/forum/1/18524.jpg?width=800

Volgens mij heb je weer eens gelijk Morris…

Expert
HaasAuteur25 oktober 2016 · 11:20

Gele Gentiaan

There are no secrets, only information you don't yet have...!!
Gevorderd
ffKnallenAuteur25 oktober 2016 · 14:38

@@ffKnallen, lekker bezig. Maar vergeet niet dat een koude winter in Nederland niet per definitie een goede winter is in de Alpen ;)

Klopt, maar als we met de juiste ingrediënten bepaalde fenomenen op de lange termijn redelijk betrouwbaar kunnen voorspellen of de kans daarop op bepaalde regio’s dan hoeven we alleen nog maar de juiste ingrediënten voor de Alpen te vinden ;-)
Maar ik heb helaas nog niks kunnen vinden in mogelijke correlaties met poeder in de Alpen, maar voor mijn andere hobby gelukkig al des te meer :-D

@@ffKnallen
Wat zijn in jouw figuur de lichtgroen en donkergroene stippen? En kloppen al die rose stippen wel. De laatste winters waren toch warm?

meteomorris op 24 okt 2016 20:35


De rose stippen zijn ingetekend op de schaal aan de linkerkant maar bij de waardes hoort in dit geval graden celcius. Dus alle stippen boven de 3 zijn warme winters geweest, wat dus het geval was voor alle winters van 2015 t/m 2012.

De donkergroene stippen zijn alle Elfstedentochten ooit verreden. Wat betekend dat er een langere tijdsspannen is geweest met stevige kou in Nederland.

De lichtgroene stippen zijn alle momenten geweest waarop er bijna een Elfstedentocht is geweest (dit om meer data te hebben) waarop dus een langdurige koude periode in Nederland is geweest.

Jammer dat we deze data niet kunnen afzetten tegen het sneeuwdek in Eurazië…

Expert
meteomorrisAuteur25 oktober 2016 · 14:40

@@ffKnallen Heerlijke data. Dank! Ik ben benieuwd naar je volgende bijdrage… de stippen geplot op de NAO winter index: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Winter-NAO-Index.svg/2000px-Winter-NAO-Index.svg.png

powfinder.com
Gevorderd
KRoversAuteur25 oktober 2016 · 15:13

Sorry voor de meligheid, maar in het kader van het pas Knallen als ze Vallen motto kan ik het toch niet laten om aan @@Haas te vragen wat deze gasten er dan mee te maken hebben…

http://cdn.wepowder.nl/forum/1/18527.jpg?width=800

De gele Gentianen…

Avalensemble!
Expert
HaasAuteur25 oktober 2016 · 15:46

@@KRovers Als de gele gentianen tegen de oranje spelen zet ik m’n geld op de gele

There are no secrets, only information you don't yet have...!!
Toerist
AnoniemAuteur25 oktober 2016 · 16:07

@@meteomorris, Reinier van den Berg is het vandaag eens met je analyse: http://www.msn.com/nl-nl/weer/nieuwsoverzicht/koude-winter-op-komst/ar-AAjmPoF?li=AAazPsO&amp;ocid=spartandhp

Beginner
Patrick1973Auteur25 oktober 2016 · 18:37

Die gele pipo’s komen toch niet buiten als het sneeuwt…sorry maar ik heb het niet voor voetballers…

Toerist
MarsAuteur25 oktober 2016 · 21:55

Deze gele blijven juist buiten als het sneeuwt

De grote gele gentiaan of gele gentiaan (Gentiana lutea) is een vaste plant en inheems in Europese gebergten, waar ze aan te treffen is op hoogten tot 2400 meter. Ze groeit het liefst op een kalkrijke ondergrond.

http://cdn.wepowder.nl/forum/1/18531.jpg?width=800
http://cdn.wepowder.nl/forum/1/18532.jpg?width=800

Expert
HaasAuteur26 oktober 2016 · 21:05

Aha eindelijk iemand @Mars die de gele gentiaan een warm hart toedraagt. Laatst in een telefoongesprek met @meteomorris kwam de Gentiana lutea nog even ter sprake. Om niet te zeggen dat ik morris juist daarom belde… Het blijkt dus dat we beide niet exact weten hoe deze wonderbaarlijke plant feilloos in staat is de hoeveelheid sneeuw voor het seizoen te voorspellen. Zelf denk ik dat de heren wetenschappers in dit topic hun onderzoek moeten uitbreiden en dat er een biochip die plant in moet. in samenwerking met types uit Wageningen en Delft moet e.e.a mogelijk zijn. Nietwaar?

There are no secrets, only information you don't yet have...!!
Gevorderd
ffKnallenAuteur26 oktober 2016 · 22:58

@@ffKnallen Heerlijke data. Dank! Ik ben benieuwd naar je volgende bijdrage… de stippen geplot op de NAO winter index:

meteomorris op 25 okt 2016 14:40


Als ik volgende week een keertje tijd heb zal ik er eens mee aan de gang gaan.

Gevorderd
old_chapAuteur27 oktober 2016 · 07:37

De wetenschap kan heel simpel zijn.
Zie je de grote gele gentiaan nog staan is het geen tijd om te gaan.

Reageren
Mis helemaal niets meer!

Ontvang het laatste nieuws, PowderAlerts en meer!