Winterverwachting 2016- 2017: de kansen op een koude start zijn gestegen
Oktober is vaak een cruciale week op weg naar de winter. Vaak wordt in deze maand door een samenspel van factoren de basis gelegd voor een koude, danwel milde winter. Het einde van oktober nadert en het is daarom interessant om eens te kijken wat oktober ons leert. Zoals je misschien wel weet ben ik geen voorstander van computermodellen die lange termijn uitspraken doen omdat die het vaak net zo goed doen als simpelweg gokken.
TIP: lees hier mijn artikel over de waarde van lange termijn winter voorspellingen
Zelden zul je daarom van mijn hand een echte seizoensvoorspelling lezen, maar deze keer maak ik een uitzondering. Vooral ook omdat een aantal belangrijke parameters 'goed nieuws' brengen.
1. De Polar Vortex lijkt af te zwakken
Ik begin direct maar met een moeilijk begrip: de Polar Vortex. Mocht je winter '15-'16 mijn weerberichten en poederalerts intensief hebben gevolgd dan gaat er wellicht een belletje rinkelen. Vorige najaar hadden we namelijk te maken met een zeer sterke Polar Vortex waardoor er geen koude lucht kon afzakken naar de Alpen. Dit zagen we in de vorm van een sterke zonale jetstream die al zijn vocht richting Scandinavië stuurde. Het was daardoor droog en vooral ook mild in de Alpen.
Tip: lees nog even het artikel over de Polar Vortex tijdens najaar 2015
Onthoud daarom: Een sterke Polar Vortex houdt kou op afstand van de Alpen omdat alle kou richting de pool wordt gezogen. Een zwakke Polar Vortex daarentegen maakt het mogelijk dat koude lucht juist wel gaat afzakken naar het zuiden. En nu is er kans dat de Polar Vortex gaat afzwakken. Dat zit namelijk zo.
2. Het sneeuwdek boven Eurazië groeit
In oktober kijken meteorologen met extra aandacht naar de groei van het sneeuwdek in Eurazië. Met name de groei van het sneeuwdek ten zuiden van 60 graden Noorderbreedte blijkt een belangrijke indicator te zijn voor de ontwikkeling van de Polar Vortex de komende maanden. Ligt er meer sneeuw dan gebruikelijk, dan is de kans op een zwakke Polar Vortex realistisch. Kijken we naar de ontwikkeling van het sneeuwdek dan zien we dat dit de goede kant op gaat. Op deze site van NOAA (het weerinstituut van de VS) kun je zelf de ontwikkeling volgen.
Met name de groei ten zuiden van de 60 graden lijn is significant en dat zou dan de ontwikkeling van een sterk hogedrukgebied boven Siberië tot gevolg hebben. Een dergelijk sterk hoog gaat de vorming van een sterke Polar Vortex tegen, waardoor we in de komende maanden te maken zouden hebben met een zwakke Polar Vortex en stijgende winter kansen. Dat zie er dan als volgt uit:
3. Een negatieve Artic Oscillation
Belangrijk voor de vorming van nog meer sneeuw in Eurazië is een negatieve Artic Oscillation, ofwel een negatieve AO. Het zorgt voor koude temperaturen en nog meer sneeuwval, waarbij langdurige kou boven Eurazië ervoor zorgt dat de kou er als het ware blijft zitten, wat een zwakke Polar Vortex nog verder begunstigd.
Een belangrijke extra factor is de relatief beperkte omvang van het zee ijs boven de Noordpool. Minder zee ijs en juist meer sneeuw zorgt ervoor dat de kou zich can concentreren in zuidelijk Siberië en niet rond de Pool. Dit zorgt in de regel voor nog meer sneeuw en een daarbij zwakkere Polar Vortex en daarmee een grotere kans op significant kouder winterweer in het Noordelijk Halfrond. Met name de start van winter '16-'17 wordt daarmee duidelijk kouder op het noordelijk halfrond dan winter '15-'16 als de indicatoren ons niet bedriegen.
Conclusie
Er is een grote kans dat de komende maanden de Polar Vortex zwak blijft, waarmee de kansen op een koude winterstart alleen maar stijgen. Begin november kunnen we al een eerste inval van de winter verwachten.
Reacties
-
AdvancedAryen op 23 oktober 2016 · 14:12Nice! Eerste sneeuw smaakte goed afgelopen week op de Kitz. Laat maar komen die koude, sneeuwrijke winter. Ik ben er wel klaar voor. 😃 -
BeginnerPatrick1973 op 23 oktober 2016 · 16:54Betekend dit dat je akkoord gaat met de theorie die Judah L. Cohen hanteert ? Dat het verstaan en begrijpen van wat er in Eurazie gebeurd de sleutel is voor het bepalen hoe onze winters gaan zijn ?
Nu ben ik echt benieuwd of deze theorie klopt....Is er eigenlijk data beschikbaar van de vroegere winters( meer dan 10-15y) om dit een beetje te onderbouwen ? -
Touristmeteomorris op 23 oktober 2016 · 18:11@Patrick1973 er is meer dan alleen de sneeuwbedekking. Het gaat ook om de omvang van het zeeijs. Zie daarvoor dit artikel: http://www.nature.com/ngeo/journal/v7/n6/abs/ngeo2118.html... -
Touristmeteomorris op 23 oktober 2016 · 18:13En wie een vergelijking wil maken tussen de ijs- en sneeuwbedekking voorafgaand aan de vorige winter en aan deze winter:
De sneeuwbedekking in Eurazië is NU ten zuiden van de 60 graden noorderbreedte significant groter dan in 2015, terwijl de omvang van het zeeijs NU kleiner is dan in 2015. Dit zou tot een zwakkere polar vortex moeten leiden en een duidelijk koudere winter van 2016-2017. -
BeginnerPatrick1973 op 23 oktober 2016 · 18:48Kan men dan zeggen dat het gebrek aan zeeijs ervoor zorgt dat er meer verdamping kan plaatsvinden waardoor er meer neerslag (sneeuw) is ? Klinkt logisch, maar is dat ook zo in deze gebieden ? Want als je deze stelling doortrekt met de opwarming van het zeewater (ook in poolgebied) mag men zich dus verwachten aan meer sneeuwval...
-
AdvancedEmileHendrix op 23 oktober 2016 · 21:46@Patrick1973 toevallig komen er in dit boekje uit 2015 wat @JaapvR eerder noemde, wat getallen voor ( https://www.fjellsport.no/borge-ousland-ekspedisjons-handboka.html?gcl... )
Uit het hoofdstuk 'de poolzee' in de paragraaf 'warmere klimaten':
- In 1990 was circa 40 % van de poolzee bedekt met oud ijs (meer dan 1 jaar oud), terwijl dat nu nog maar 15% is.
- Het drijfijs is de poolzeereflecteert tussen de 80 en 90% van de energie van de zon terug de ruimte in.
- Als dat smelt, ontstaat er een tegenovergesteld effect: Het donkere zeeoppervlak absorbeert circa 90% van de energie en de watertemperatuur stijgt. Dit is de hoofdreden dat de temperaturen in het poolgebied dubbel zo snel stijgen als het globale gemiddelde.
Dit heb ik even vlug vertaald. Kort samengevat: minder ijs, meer opwarming. En dat deze gebeurtenissen bij kunnen dragen aan meer neerslag... ...lijkt me geen gigantisch gekke aanname. -
ExpertHaas op 23 oktober 2016 · 22:19Jongens, jongens, jongens! Goed bezig maar wellicht iets te academisch?
Wat heeft de gentiaan gedaan afgelopen zomer?? -
BeginnerPatrick1973 op 24 oktober 2016 · 07:49@Haas
Welke wat was dat ? -
Touristmeteomorris op 24 oktober 2016 · 09:10Voor de liefhebber heb ik ook nog even 2014 en 2016 vergeleken. 2014 had namelijk veel sneeuw in Siberië, maar...
* niet genoeg sneeuw onder de 60 graden noorderbreedte
* en duidelijk meer zee ijs
-
BeginnerPatrick1973 op 24 oktober 2016 · 10:08@Meteomorris is er ook beeldmateriaal beschikbaar van de situatie wanneer er wel een deftige sneeuwwinter plaats vond ?
-
BeginnerMarijnt op 24 oktober 2016 · 10:23Goede berichten! Laat die dumps maar komen! -
Touristmeteomorris op 24 oktober 2016 · 11:12@Patrick1973 hier kun je terugkijken tot 1998: https://www.ncdc.noaa.gov/snow-and-ice/snow-cover/ Ik ben benieuwd naar je ontdekkingen.
-
Expertpaddyodenneboom op 24 oktober 2016 · 12:03Interessant! We wachten echter eerst nog even op een zuidwest 7 voor www.deslagomdomburg.nl Daarna mag van mij de winter direct van start gaan 😉 -
AdvancedffKnallen op 24 oktober 2016 · 12:04Er lijkt wel enige correlatie in te zitten maar het is echt jammer dat oktober 95 en 96 er niet bij zitten de interessantste winters in mijn ogen...
De koude winters in Nederland waren 02/03, 05/06, 08/09, 09/10, 10/11, 12/13 en dan lijken de huidige kaarten veel op die van 12/13. In 05/06 was er ook erg weinig ijs.
Maar als je naar alle jaren kijkt waar er data van is dan zien de kaarten van deze maand er wel het extreemst uit (minste ijs, meeste sneeuw). -
AdvancedRutger op 24 oktober 2016 · 16:50de reden waarom de kans op een koude winter groter is? - regressie naar het gemiddelde
de laatste 4 winters waren warmer dan het gemiddelde over de laatste 30 jaar. winter 13/14 +2.7C (3e plek) winter 15/16 +2.7C (2e plek) 14/15 +1.8 C(9e)
Verbanden tussen neerslag en temperatuur in de alpen zijn er niet of nauwelijks en als die eral zijn dan vooral in de zomer.
Neerslag aan de zuidkant vd alpen is zowieso extreem veel grilliger zodat een verband daar al helemaal niet aan te tonen is (kan van jaar op jaar wel 200-300% verschillen aan de noordkant is dat veel kleiner).
temperatuur stijging in de alpen is in de winter door de jaren heen veel grilliger (meer ups en downs) tov de zomer en ook minder groot dan in de zomer. de zomer temp is 2 -2.5 C gestegen in de laatste 30 jaar. de winter temp 1 a 1.5 C.
voor 1980 was er nauwelijks stijging in temperatuur.
OPvallend is dat het gehalte zwavel sinds 1980 met 70% is gedaald (nitraat met 30%)in de sneeuwlaag op de sonnblick (zwaveldioxide uitstoot zorgde voor afkoeling). Het lijkt er wel een beetje op dat de toegenomen zwaveldioxide na de oorlog zorgde voor afkoeling/vertraging vd opwarming.
and Data, Data , Data
https://www.zamg.ac.at/cms/de/dokumente/klima/dok_news/dok_histalp/win...
let vooral op de stijging sinds 1980.
https://www.zamg.ac.at/cms/de/dokumente/klima/dok_news/dok_histalp/som... -
Touristmeteomorris op 24 oktober 2016 · 17:00@ffKnallen @Rutger lekker bezig. @ffKnallen heb je als vergelijkingsdatum 23 oktober genomen? Of het einde van de oktobermaand?
-
AdvancedffKnallen op 24 oktober 2016 · 17:43@meteomorris ik heb overal 23 oktober voor gebruikt, heb ook nog niet naar latere maanden gekeken als vergelijking. Heb als data voor koude winters de grafiek gebruikt waar ik al eerder de koude winters volgens het knmi in heb geplot (koude winters = rose stippen < 3)
uit dit draadje http://wepowder.nl/forum/topic/211695
En wat ik vooral interessant vind is dat de donker groene stippen overeen lijken te komen met een negatieve NOA index en een negatieve El Nino 😃 Maar goed daar wil ik nog eens goed naar kijken. -
Touristmeteomorris op 24 oktober 2016 · 20:35@ffKnallen, lekker bezig. Maar vergeet niet dat een koude winter in Nederland niet per definitie een goede winter is in de Alpen 😉
Wat zijn in jouw figuur de lichtgroen en donkergroene stippen? En kloppen al die rose stippen wel. De laatste winters waren toch warm? -
AdvancedGuy. op 25 oktober 2016 · 07:48
Volgens mij heb je weer eens gelijk Morris.... -
ExpertHaas op 25 oktober 2016 · 11:20Gele Gentiaan
-
AdvancedffKnallen op 25 oktober 2016 · 14:38@ffKnallen, lekker bezig. Maar vergeet niet dat een koude winter in Nederland niet per definitie een goede winter is in de Alpen 😉
Klopt, maar als we met de juiste ingrediënten bepaalde fenomenen op de lange termijn redelijk betrouwbaar kunnen voorspellen of de kans daarop op bepaalde regio's dan hoeven we alleen nog maar de juiste ingrediënten voor de Alpen te vinden 😉
Maar ik heb helaas nog niks kunnen vinden in mogelijke correlaties met poeder in de Alpen, maar voor mijn andere hobby gelukkig al des te meer 😀
@ffKnallen
Wat zijn in jouw figuur de lichtgroen en donkergroene stippen? En kloppen al die rose stippen wel. De laatste winters waren toch warm? meteomorris op 24 okt 2016 20:35
De rose stippen zijn ingetekend op de schaal aan de linkerkant maar bij de waardes hoort in dit geval graden celcius. Dus alle stippen boven de 3 zijn warme winters geweest, wat dus het geval was voor alle winters van 2015 t/m 2012.
De donkergroene stippen zijn alle Elfstedentochten ooit verreden. Wat betekend dat er een langere tijdsspannen is geweest met stevige kou in Nederland.
De lichtgroene stippen zijn alle momenten geweest waarop er bijna een Elfstedentocht is geweest (dit om meer data te hebben) waarop dus een langdurige koude periode in Nederland is geweest.
Jammer dat we deze data niet kunnen afzetten tegen het sneeuwdek in Eurazië... -
Touristmeteomorris op 25 oktober 2016 · 14:40@ffKnallen Heerlijke data. Dank! Ik ben benieuwd naar je volgende bijdrage... de stippen geplot op de NAO winter index:
-
Advanced -
Expert
-
puderskiwi op 25 oktober 2016 · 16:07@meteomorris, Reinier van den Berg is het vandaag eens met je analyse: http://www.msn.com/nl-nl/weer/nieuwsoverzicht/koude-winter-op-komst/ar...
-
BeginnerPatrick1973 op 25 oktober 2016 · 18:37Die gele pipo's komen toch niet buiten als het sneeuwt....sorry maar ik heb het niet voor voetballers...
-
TouristMars op 25 oktober 2016 · 21:55Deze gele blijven juist buiten als het sneeuwt
De grote gele gentiaan of gele gentiaan (Gentiana lutea) is een vaste plant en inheems in Europese gebergten, waar ze aan te treffen is op hoogten tot 2400 meter. Ze groeit het liefst op een kalkrijke ondergrond.
-
ExpertHaas op 26 oktober 2016 · 21:05Aha eindelijk iemand @Mars die de gele gentiaan een warm hart toedraagt. Laatst in een telefoongesprek met @meteomorris kwam de Gentiana lutea nog even ter sprake. Om niet te zeggen dat ik morris juist daarom belde... Het blijkt dus dat we beide niet exact weten hoe deze wonderbaarlijke plant feilloos in staat is de hoeveelheid sneeuw voor het seizoen te voorspellen. Zelf denk ik dat de heren wetenschappers in dit topic hun onderzoek moeten uitbreiden en dat er een biochip die plant in moet. in samenwerking met types uit Wageningen en Delft moet e.e.a mogelijk zijn. Nietwaar?
-
AdvancedffKnallen op 26 oktober 2016 · 22:58@ffKnallen Heerlijke data. Dank! Ik ben benieuwd naar je volgende bijdrage... de stippen geplot op de NAO winter index: meteomorris op 25 okt 2016 14:40
Als ik volgende week een keertje tijd heb zal ik er eens mee aan de gang gaan.
