Tot een meter sneeuw, maar wat doet de sneeuwgrens?

Vanaf komend weekend gaat het flinks sneeuwen in de Alpen. Na een noordstautje op donderdag en vrijdag knalt er zaterdag een nieuwe storm in. Deze storm wordt zo intens dat de basis gelegd gaat worden voor het sneeuwdek in het hooggebergte.

In dit bericht

• Allereerst de Noordstau
• Een stormpje wordt groot
• Paralellen met november 2014
• Tot 100 cm vers op de kaarten
• Hoe kunnen de komende dagen er uit zien?

TIP: 25 november organiseren we het Freeride Film Festival in Gent. Koop nu alvast je ticket

De Noordstau

Alweer 8 dagen stond de Noordstau voor het eerst op de weerkaarten. In dat bericht (lees het nog eens terug zou ik zeggen, daar leer je van) maak ik melding van de eerste Noordstau voor de complete noordalpen, maar meld ik ook de onzekerheden rond de exacte afloop. Het mooie van de huidige tijd is dat modellen er steeds beter in slagen de drukverdeling voor een langere periode voor uit te voorspellen. Scoorden de modellen in de jaren '80 slechts een betrouwbaarheid van zo'n 30%, tegenwoordig schommelt dat al rond de 50-75% voor een periode tot 8 dagen in de toekomst (zie ook dit artikel). Dat is best goed, maar nog steeds niet zo goed dat je klakkeloos de weerdata kunt volgen. Want modellen blijken het minder goed te doen in de turbulenten herfstperiode waar koude lucht in het noorden, warme lucht in het zuiden, de temperatuur van de Atlantische oceaan en de Middellandse zee, maar bijvoorbeeld ook de rol van de te verwachten sneeuwbedekking een rol spelen. Turbulent weer vaal voor ons, vuurwerkdata voor de weermodellen.

Het is dan ook niet gek dat met name in deze periode van het jaar het venijn in de details zit en dat het lastig te zeggen is 'om nu al met zekerheid te zeggen dat de Noordstau er in bovenstaande vorm komt, laat staan dat het veel te ver gaat om nu al te zeggen dat er 54 centimeter gaat vallen in St. Anton.' Toch ben ik blij met de verbeterde weerkaarten omdat ik jullie redelijk goed op hoofdlijnen al wat kan zeggen over de toekomst.

Allereerst de nabije toekomst. De Noordstau komt, maar de neerslag wordt getemperd door het krachtige hogedrukgebied Rafael. Dit hoog duwt storm Gisi ietwat teveel naar het oosten en zorgt er daarnaast voor dat de luchtdruk ter hoogte van de Alpen met zo'n 1015 tot 1020 Mbar aan de hoge kant is.

Daarnaast is de stroming niet pal noord, maar wordt ter hoogte van de Alpen naar het oosten afgebogen. Deels heeft dat te maken met de botsing met de Alpen, maar deels heeft dat ook te maken met de trekrichting van storm Gisi. Ze trekt naar het oosten in plaats van het zuidoosten en doet dat met behoorlijke snelheid. Wie op deze kaarten kijkt zal zien dat net voor de Alpen de stroming westelijk wordt. Jammer maar waar. Hierdoor klopt de aangekondigde noordstau van inmiddels 8 dagen geleden wel, maar is de uitvoering in de details gestorven. Gevolg is dat er donderdag en vrijdag een goede 10-20 centimeter verse sneeuw valt waarbij de sneeuwgrens rond de 1000 meter schommelt.

Een stormpje wordt groot

Gister vertelde ik jullie het sprookje over het stormpje. Dat stormpje trekt vrijdag het Europese vasteland op en gaat tenminste 5 dagen het weer bepalen in en rond de Alpen. Dat kun je geen stormpje meer noemen. Zaterdag arriveert het stormpje boven Europa en dan gaat het goed los. Vanuit het zuiden transporteert ze warme lucht naar het noorden (de rode pijl), terwijl ze tegelijkertijd koude lucht vanuit het noorden naar het zuiden brengt (de blauwe pijl). Koude lucht die overigens dit weekend wat sneeuw bregt naar Schotland, maar vooral heel wat sneeuw naar de Pyreneeën (zie de sneeuwkaart hier)

De scheiding tussen warme en koude lucht komt de komend wekeend precies boven de Alpen te liggen en vooral op zondag zijn de verschillen markant. Warme lucht betekent in de regel veel vocht en kou in de buurt maakt de kans op een stevige dump aannemelijk.

Paralellen met november 2014

November 2014 begon ook enorm turbulent. De Alpen vormden het toneel waar warme en koude lucht met elkaar in gevecht gingen en wat voor significante zuiddumps zorgde. Een periode waarin er in het gotthardmassief in minder dan 2 weken tijd meer dan 500 centimeter verse sneeuw viel. Ook toen was er een gevecht gaande tussen koude en warme lucht waar het hooggebergte van profiteerde. Medio december was zo'n beetje heel Oostenrijk nog groen, terwijl de gebieden diep in de hoofdkam toen al een mooie basis hadden. Wie herinnert zich niet de Kick Off van 2014 in Obergurgl. Nog beter was het aan de zuidkant van de Alpen waar we tijdens onze roadtrip in Passo Tonale, Bormio en Santa Catarina dag na dag poeder scoorden. De noordkant van de Alpen moest toen wachten tot de kerst voordat de eerste sneeuw viel.

In de zuidalpen zal men blij zijn met de huidige weerkaarten. Vorig jaar december was er nog geen zuiddump geweest en men moest lang wachten. Winter '16-'17 begint nu al beter dus. In het zuiden zal men terugdenken aan de goede start van '14-'15, maar waarschijnlijk wensen ze zich nog liever een winter als '13-'14 toen we eind december al acht poederalerts verwerkt hadden en de zuidalpen verdronken in de sneeuw.

Het gaat te ver om te zeggen dat de sneeuw voor de komende dagen direct een goede winter inluidt, maar beter nu al iets dan niets. Stiekem ben ik al bezig mijn spulletjes klaar te leggen zodat als de basis er ligt en er nog een dump volgt ik kan afreizen naar de sneeuw.

Tot 100 cm vers op de kaarten

Gister stond er al een halve meter op onze sneeuwkaarten en vandaag zelfs lokaal al een meter (in de skigebieden van Slovenië, maar ook rond het Italiaanse Selle Nevea). Dat ziet er dan zo uit op de sneeuwkaart.

TIP: check hier onze sneeuwkaarten voor alle details

Dat zijn jaloersmakende kleuren op de kaarten. Maar kijken we naar de neerslagkaarten van het GFS voor de komende periode, dan wordt het nog erger. Daar zien we getallen richting de 2 meter verschijnen.

Maar het gaat veel te ver om nu al te zeggen dat deze hoeveelheden gaan vallen. Daarvoor zijn er nog te veel onzekerheden. Onze sneeuwkaarten zijn mede gebaseerd op het Europese weermodel en die is positief over wat er na het weekend gebeurt. Het Amerikaanse model is dat een stuk minder. Ik ga het hieronder even voor jullie afpellen:

Hoe kunnen de komende dagen er uit zien?

• Donderdag en vrijdag: noordstau met sneeuw aan de noordkant van de Alpen. Reken gemiddeld op 10, lokaal 20 centimeter vers met een sneeuwgrens rond de 1000 meter.
• Zaterdag: zaterdagochtend begint het te sneeuwen (en regenen) in de Franse zuidalpen en de Jura. Sneeuwgrens in de Alpen dan rond de 2000-2400 meter, in de Jura dan nog regen. Eind van de ochtend begint het dan ook te sneeuwen aan de zuidkant van de Alpen. Rond de Monte Rosa en de Gotthard wordt de neerslag dan net als in de Franse zuidalpen intensief van karakter. Vanwege de orografische neerslag wordt de lucht dan sterk afgekoeld en zien we lokaal de sneeuwgrens dan als stevig dalen. Aan de noordkant van de Alpen staat dan een warme en stivige föhn
• Zondag: in de nacht naar zondag nadert de koude lucht vanuit het noordwesten. In de Jura dan sneeuw op de hogere topen, maar gek genoeg wordt er dan warmere lucht de Po-vlakte in geduwd. De sneeuwgrens aan de zuidkant van de Alpen is voor de zondag nog een raadsel. Deze kan blijven hangen rond de 1400 meter, maar kan ook stijgen richting de 2400 meter. In de Alpenhoofdkam en net ten noorden daarvan dan sneeuw met een iets lagere sneeuwgrens.
• Maandag: aanhoudende sneeuwval, maar wat doet de sneeuwgrens? Het Europese model is positief en ziet de sneeuwgrens dan fors dalen met intensieve sneeuwval in het zuiden en noorden van de Alpen. Het Amerikaanse model legt de sneeuwgrens bijna 1000 meter hoger.

Ook over de dagen na maandag verschillen de modellen van mening. Het Europese model ziet kou en nog sneeuw. Het Amerikaanse model warmte. In ieder geval veel sneeuw voor het hooggebergte, maar een lagere sneeuwgrens zou prettig zijn. Een sneeuwdans kan kortom geen kwaad. Ik hoop jullie deze week duidelijkheid en goed nieuws te kunnen brengen.

Stay stoked. Morris