In een tijd waarin liftpassen steeds duurder worden en de concurrentie op de berg toeneemt wordt skitoeren steeds populairder. Vroeger was skitoeren vooral het domein van alpinisten, waarbij de klim op zich al een doel was. Tegenwoordig gaat skitoeren veel meer over de afdaling. Gelukkig maar, want in de ogen van freeriders is het toeren een mooie ervaring, maar uiteindelijk lopen we omhoog om bij onverspoorde poedervelden te komen. Met de groei van het skitoeren is er ook een groei in het aanbod van materiaal geweest. In dit artikel vind je de belangrijkste verschillen tussen de verschillende materialen die je nodig hebt bij het skitoeren. En dan houden we het simpel. Dus geen crampons en ijsbijlen, maar ski’s, schoenen en bindingen en noodzakelijk safety materiaal. De pure basis dus!
Toerski’s
Eigenlijk geldt er bij het kiezen van je materiaal om te gaan skitoeren één gouden regel:
‘Lichter is beter’
Gewicht is heel belangrijk. Logisch, want je sleept alles wel mee de berg op. Maar zo licht mogelijk gaat wel weer ten koste van de afdaalcapaciteiten van de ski. Extreem lichte ski’s die optimaal zijn om naar boven te lopen, presteren weer minder goed in de afdaling. Zo simpel is het. In die zin wordt de keuze voor een ski in ieder geval alweer wat makkelijker. Kies je puur voor de afdaling dan kies je gewoon de beste ski voor de afdaling. Dat is misschien wel de ski waar je nu ook op skiet. Ga je echter voor een meer specifieke set-up om te toeren dan kom je uit bij meer lichtgewicht toerski’s. Voorbeelden zijn de MTN lijn van Salomon, de Wayback van K2 of de Alptracks van Movement. Dat zijn ski’s met normale ‘old-school’ verhoudingen. Ski’s met vijf dimensies (zoals een Armada JJ bijvoorbeeld) zijn wat minder geschikt om te toeren, simpelweg omdat je dan minder kantengrip hebt bij het naar boven wandelen. Bedenk goed welke breedte jouw toerski moet hebben. Een breedte tussen de 90 en 100 mm onder de voet is tegenwoordig de meest gekozen breedte. Prima voor zowel het stijgen als het dalen.
Toerbindingen
Als de ontwikkelingen ergens snel zijn gegaan dan is het wel op het gebied van toerbindingen. Om een potentieel lang verhaal vrij kort te maken: ook bij de bindingen speelt gewicht een grote rol. Iedereen kent wel de oude pinbinding van Dynafit. Extreem licht, maar helaas niet zo veilig als een normale ‘veiligheidsbinding’. Die binding was perfect om naar boven te lopen, maar dus wat minder ideaal om met Mach 7 een dikke lijn te rijden. Én je had er ook nog een specifieke skischoen voor nodig. Merken als Fritschi (Diamir), Salomon (Guardian) en Marker (Duke) sprongen hier handig op in door een toerbinding aan te bieden waarmee je omhoog kan lopen, die de eigenschappen van een normale veiligheidsbinding heeft en waar je ook nog eens met een normale skischoen in kan klikken.
Wil je echter serieuzer gaan toeren (als in: meer hoogtemeters maken) dan kan je ook terecht bij de nieuwe generatie pinbindingen. Voor deze bindingen heb je een speciale toerschoen nodig (zie hieronder), maar dan heb je wel de voordelen van een lichte binding waar je tegenwoordig ook gewoon vol op kunt knallen. Enkele modellen zoals bijvoorbeeld de Fritschi Vipec hebben een veilihheidssysteem in de voorbak. Veel andere modellen alleen in de achterbak en als je kniën je lief zijn zet je de voorbak wel op ski-mode in de afdaling. Een dikke lijn skiën is met deze bindingen geen enkel probleem meer. Dynafit is en blijft marktleider op het gebied van deze bindingen, maar ook veel andere merken springen in op de toertrend en brengen goede producten op de markt, zoals Marker met de Kingpin en Salomon met de MTN binding.
Toerschoenen
Zoals je hierboven al hebt kunnen lezen heb je bij de pinbindingen speciale toerschoenen nodig. Toerschoenen hebben in het teenstuk en hakstuk aanpassingen, zodat je ze in de pinbinding kunt klikken. Daarnaast hebben toerschoenen vaak een net wat grotere hoek in de schacht zitten, omdat dat wat makkelijker loopt en, je raadt het al, ze zijn veel lichter dan normale skischoenen.
Het vinden van de juiste toerskischoen wijkt niet af van het vinden van de juiste ‘normale’ skischoen. Dat betekent dus passen, passen en nog eens passen. Vroeger waren merken als Scarpa en Dynafit dé toonaangevende merken op het gebied van toerskischoenen, maar sinds de meer mainstream wintersportmerken ook het toeren ontdekt hebben kan je ook terecht bij Movement, Atomic, Lange, Nordica, Fischer en Salomon terecht voor een toerschoen.
Skivellen
Om omhoog te lopen heb je natuurlijk skivellen nodig onder je ski’s. Het merendeel van de skivellen worden gemaakt van mohair (geitenhaar), nylon of een mix van beiden. Over het algemeen heeft nylon meer grip en is het slijtvaster, maar mohair glijdt beter en is veel lichter. In veel gevallen is de mix versie dan ook de gulden middenweg. Bedenk dat als je met brede ski’s omhoog loopt je meer grip nodig hebt dan met smallere ski’s. Dus erg goed glijdende race-skivellen op een paar dikke freeride latten zijn geen goed idee. Skivellen worden door verschillende merken gemaakt. Black Diamond staat bekend om de slijtvaste, bijna onverwoestbare skivellen, echter zijn deze wel wat zwaar. Pomoca en Coll-tex daarentegen hebben de naam beter te glijden maar gaan duidelijk minder lang mee. Skivellen moeten goed op maat gesneden worden om zo effectief mogelijk te zijn. Neem hier de tijd voor of laat het door een gespecialiseerde winkel doen. Verkeerd gesneden vellen maken het omhoog lopen een stuk lastiger.
Veiligheid
Het mag duidelijk zijn dat je je bij toerskiën buiten de geprepareerde pistes begeeft. Misschien loop je een gedeelte nog wel omhoog over de pistes (zeer populair in de Alpenlanden), maar we gaan er even vanuit dat je aan deze mooie sport begint omdat je op zoek bent naar onverspoorde poeder. Dat betekent automatisch dat je altijd met de heilige drie-eenheid op pad gaat: lawinepieper, schep en sonde. En uiteraard zorg je er ook voor dat je met de juiste kennis onderweg bent!
Reacties
Leuk stukje Arjen. Ben wel benieuwd waar mensen op toeren.
Ik zelf heb Movement X response ski met Diamir Vipec bindingen en Scott Cosmos II schoenen.
Ik tour op Atomic Automatic 102 met Dynafit Radical ST en Black Diamond Quadrant schoenen.
Ik toer op vanalles. Rottefella NTN Freeride binding die ik van ski naar ski kan wisselen en waar een loopmodus op zit. Daarbij voor vrijwel elk paar ski vellen dus dat maakt lekker flexibel. Wel voorkeuren op welke ski ik lang loop (Down CD6 v 1700gr per ski maar wel 107mm onder de binding).
Vorig jaar ook de Meidjo 2.0 telemark binding gekocht en die toert helemaal goddelijk!! Eindelijk ervaren hoe het is om met Tech/Dynafiddles te toeren :D
Qua vellen blijf ik Black Diamond fan. De mohair mix vellen zijn duidelijk een stuk compacter te vouwen dan de 100% nylon vellen.
Ik tour op atomic automatics 109 met kingpins 13. Met smaller wil ik niet touren, bang dat ik toch teveel in lever op het afdalen. qua schoenen op salomon quest pro 110, met die techzolen van hun. Vellen heb ik van Movement ( mohair mix ) zijn eigenlijk rebranded vellen van colltex.
Wat betreft schoenen, ze zijn te zwaar, en ben er nog altijd niet uit welke schoenen ik nu wil. Zit met een lastige maat. Daar zit de winst nog.
De automatics zijn niet de lichtste maar met 2000gr toch goed te doen. Denk dat een biertje en borrelplankje meer effect heeft dan nog 3 a 400 gram besparen op skis
K2 Annex 98 met Dukes en K2 Spine 110 (lichte schoenen met een loopstand zijn een luxe ;))
Ik tour op:
Armada Bubbas 188: 2400GR en 132 onder de voet met BD vellen.
Yotei mee opgelopen toen er nog Atomic Trackers opzaten. 1500hm feest ;)
Deze ski is top voor diepe poeder en ik tour er mee als we leuke lijntjes door het bos willen rijden 1 ridge van het gebied af.
G3 Synapse 190 en 109 onder de voet.
Carbon ski, superlicht (1,4kg) die ik ski met een G3 Ion en G3 Alpinist skins.
Top reisski, mega licht en leuk in de poeder.
Met minder sneeuw soms wat schommelstoelig en iets te weinig kantegrip op ijzige traverses door de rockershape, op te lossen met crampons.
Kastle TX97 in 186: 1700GR.
Klassieke stijve shape met klein rockertje aan de voorkant, spoort als een malle en loopt door de voorspanning is een gek.
Zitten nu G3 Ions (met inserts) en Coltexx Mohair skins op.
het insert systeem ben ik toch niet helemaal kapot van (schroeven uit moeten boren vorige week, geen feestje) dus ga hier denk ik wisselen naar een vaste binding, denk een Speed Turn om de ski onder de 2kg te houden.
Qua schoenen tour ik nu op de Dynafit Khions (1450 met Intuitions) en Arcteryx Procline’s (1250).
De Procline is echt een slipper, ik kan er mee autorijden in de loopstand en hij is waterdicht door een gaiter. Ideaal voor springtouring. Review volgt nog. De Khion is een 4 buckle boot en heeft een fijne forward lean.
Movement response X met speed turns.
Eigenlijk overal voor geschikt, behalve vol gas op harde zooi. Voelt door t gewicht bijna net zo speels als een JJ. Enige wat ik zou veranderen is er Plum Guides (of die dure, nog lichere dynafits) op schroeven. En dan is er de angst dat ze breken, dat is me al 1 keer gelukt bij een minimaal kleine crash. Volgende ski wordt iets robuuster, rond de 1400g…
Salomon Q105 met Radical FT12.
Fijne ski, beetje meer surfy dan de movements en iets meer 4x4 in de pap en meuk. Stuk zwaarder ook. Gebruik m vnl als rock-ski, poederdagen, of om toch nog een trainingseffect te hebben op korte tourtjes.
Zou nog wel een lichte brede bak willen, maar woon daarvoor in t verkeerde klimaat. Heb bovendien nog een paar met 125mm en dukes, en een paar met 135mm en alpine bindingen.
Tipje voor mensen met veel ski’s: Koop split-skins zodat je ze op elke breedte ski kunt plakken (dus zonder zo’n plasticje in t midden). 1 of 2 paar vellen voor alles!
Schoen: Maestrale RS. Skiet super, valt uit elkaar van ellende na 3 seizoenen. Overweeg nu een TLT6 of -7, eventueel backland carbon.
100% Dynafit: Beast 98 ski, Beast carbon boot en Radical 2 FT.
Fischer Hannibal 100 met de Kingpin 13, TLT 6 schoenen. Wat een verademing met de (lood)zware eerdere set (Automatic 117, tyrolia adrenalin en Salomon quest 110 (zelfde schoen als @@martijnuiterwijk)
Whitedot Ranger 108 Carbonlite, ATK RT binding, Scarpa F1 schoen. Of zelfde schoen en binding op de Dynafit Denali ski.
Tijdens het laatste Splitfest bleek de Scarpa F1 ook fijn te werken op m’n Aluflex Aiguille Verte monosplit met Dynafit Vertical FT bindingen.
Niks over Tellers? Toch een niet onbelangrijk onderdeel van je set. :)
Wat ik nog een beetje mis is een Dummies tips en tricks om niet halverwege de klim op te moeten geven. Ik heb daar wel wat ervaring mee. ;)
tip1. Het gaat weer warmer worden. Skinwax. Niet alleen je tellers moet je waxen, ook je skins moet je af en toe inwrijven met wax. Anders komen er van die klonten aan en dan vraag je je steeds af waarom het zo zwaar loopt. Met oudere skins vaker waxen, met mohair ook.
tip2. Skins schoon houden. Zorg dat er geen sneeuw op de plakkende kant komt, dan plakken ze niet meer. En zorg ook dat je de ski tijdens je pauze (alweer?) niet in de natte sneeuw laat liggen, of omgekeerd in de zon met sneeuw erop die dan weer smelt. Dan worden de haren nat, en na 50 meter heb je ijs aan je vellen.
tip2.5 Skins drogen na iedere skidag, maar NIET op de verwarming. Dan gaat je lijm op appelstroop lijken en dat is niet echt handig onderweg. En het komt ook nooit meer goed. Gewoon drogen door op te hangen, hoeft niet heel warm dus.
Tip3. Op een koudere dag als je meer dan 1 tour zou willen doen: Skins in je onderbroek bewaren, niet in je tas. Als de lijm te koud is plakken ze niet meer lekker. Mag ook in de binnenzak van je jas als je die hebt.
tip4. Neem niet teveel meuk mee. Spreek even met je groep af wie wat mee neemt, zodat je niet 4 bivakzakken de berg op sjouwt terwijl je ook een fles champagne of stroopwafels mee had kunnen nemen.
tip5. Voile strap. Atijd. De Black Diamond variant is ook fijn, verkrijgbaar bij M to the K.
tip6. Eigen tempo lopen, en splitboarders voorlang verlenen. Tevens niet direct naast of in het skintrack pissen, anders ben je af.
tip 7. Crampons zijn voor losers.
tip8. Gewoon doorlopen met je kadaver.
man in donkere lange regenjas HEY! Pssssssssssssssst:
http://www.sport-conrad.com/index.php?cl=search&searchparam=dynafit+beast+binding&searchcnid=737e25e670fd15b08e24465d64fae695
Niks over Tellers? Toch een niet onbelangrijk onderdeel van je set. :)
Wat ik nog een beetje mis is een Dummies tips en tricks om niet halverwege de klim op te moeten geven. Ik heb daar wel wat ervaring mee. ;)
tip1. Het gaat weer warmer worden. Skinwax. Niet alleen je tellers moet je waxen, ook je skins moet je af en toe inwrijven met wax. Anders komen er van die klonten aan en dan vraag je je steeds af waarom het zo zwaar loopt. Met oudere skins vaker waxen, met mohair ook.
tip2. Skins schoon houden. Zorg dat er geen sneeuw op de plakkende kant komt, dan plakken ze niet meer. En zorg ook dat je de ski tijdens je pauze (alweer?) niet in de natte sneeuw laat liggen, of omgekeerd in de zon met sneeuw erop die dan weer smelt. Dan worden de haren nat, en na 50 meter heb je ijs aan je vellen.
tip2.5 Skins drogen na iedere skidag, maar NIET op de verwarming. Dan gaat je lijm op appelstroop lijken en dat is niet echt handig onderweg. En het komt ook nooit meer goed. Gewoon drogen door op te hangen, hoeft niet heel warm dus.Tip3. Op een koudere dag als je meer dan 1 tour zou willen doen: Skins in je onderbroek bewaren, niet in je tas. Als de lijm te koud is plakken ze niet meer lekker. Mag ook in de binnenzak van je jas als je die hebt.
tip4. Neem niet teveel meuk mee. Spreek even met je groep af wie wat mee neemt, zodat je niet 4 bivakzakken de berg op sjouwt terwijl je ook een fles champagne of stroopwafels mee had kunnen nemen.
tip5. Voile strap. Atijd. De Black Diamond variant is ook fijn, verkrijgbaar bij M to the K.
tip6. Eigen tempo lopen, en splitboarders voorlang verlenen. Tevens niet direct naast of in het skintrack pissen, anders ben je af.
tip 7. Crampons zijn voor losers.
tip8. Gewoon doorlopen met je kadaver.
ieism op 9 mrt 2017 08:31
Kleine aanvulling op de 8 geboden :
Tip 9, moet je een stukje glijden met je skins naar onder, leun iets naar achter, met tourbindingen telemarken gaat niet heel erg lekker ( vraag maar aan @@evr66, )
Tip 10, Sleep je skis ipv optillen, anders loop je er bij als n waggelende pinguin, ziet niet uit je bent op vakantie, niet in de dierentuin
Tip 11 houd iets afstand tot je voorganger ipv met iedere stap tegen de achterkanten van de skis van @@GJLaven, aan schoppen ( nog steeds sorry)
Hey @@martijnuiterwijk: “what happens in Val D’Isere, stays in Val D’Isere” :)
Tip12:
Ski’s niet te breed (<97mm) en niet te zwaar <3kg
Lichte tech bindingen zonder stoppers, maar met strap
Tip13:
Wees fit, hardlopen (langere afstanden 16/21k), bootcamp/crossfit : sport 3x per week
Tip14:
Als aanvulling op 5, ik gebruik een binnenband met 2 gaten erin om alles bij elkaar te binden. Imo nog beter dan de Voile Strap.
Ik kan zelfs mijn stokken in m’n Plum Guide bindingen vastklikken.
Tip15:
Oefen de conversies
Tip16:
Doe safety check en oefen even op dag 1
Tip 1 , 2, 4 en 10: dit is echt belangrijk!!!
Tip7: kul, altijd crampons mee op tochten, op alle grote tochten heb ik ze gebruikt (Haute route 3x etc)
Schoen: Maestrale RS. Skiet super, valt uit elkaar van ellende na 3 seizoenen. Overweeg nu een TLT6 of -7, eventueel backland carbon.
JaapvR op 8 mrt 2017 12:59
Volgend jaar komt de nieuwe Maestrale (en RS) uit. Nog beter en stijver, misschien iets voor jou?
Tip 17.
In de helling stoppen en ombouwen, vóór ‘die andere groep’ als eerste op de top staat is een totaal legitieme manier om first tracks te scoren.
oke nog een paar dan nog :)
Tip 18, heeft iemand wat moeite met boven komen, laat hem niet in zn eentje 500 meter achter je lopen.
A dit is niet leuk en demotiverend en B als er wat gebeurd, kun je meteen hulp bieden.
Tip 19, met mach 3 naar boven rennen mag alleen met een te smalle ski en een te strak hardloop pakje en een hoofdband en een bidon op je schouder
OK, punt 20: punt 18 gaat ook op voor de afdalingen :)
Inzake 18, al meerdere malen meegemaakt… en dat geeft frustraties… Stelregel is dat de ‘closer’ in het zicht moet blijven
vandaar: tip13
De enige training is veel touren. Je kan een triatleet zijn, maar dat wil nog niet direct zeggen dat je je ongetrainde maatjes bij kan houden. Sommige mensen zijn van nature meer geschikt voor het omhoog lopen, daar doe je niks aan.
Tip 21; (op z’n Engels want t is een quote) If you aren’t freezing at the trailhead, you are way overdressed for the ascent.
Tip22:
Nooit huurschoenen! Neem je eigen schoenen. Ga voor de gevestigde orde: Dynafit of Scarpa. En schoenen met tech inserts. Mocht je blaargevoelig zijn: Compeed en sporttape mee.
Tip23:
Kleding: laagjes en geen katoen. Geen extra onderbroek mee. Bescherm je tegen de elementen (dus ook zon).
Blaren: ducttape.
Dick: Ik weet t niet met die nieuwe maestrale RS. M’n huidige zit aan de 4e loopmodus, en ik moet elke week alle schroeven opnieuw aandraaien. Typisch Italiaanse sportwagen dus: Heerlijke schoen om in te skien, maar waardeloze bouwkwaliteit. Bovendien mag m’n volgende schoen wel weer een tandje lichter, als ik echt hard wil skien moet ik toch op zoek naar iets anders…
Tip 24. GPS mee. Hoe kan je anders het veilige spoor omhoog vinden in de mist (hochnebel, dat is net onder waar het zonnig is). In de sneeuw, in het bijzonder in het bos, ziet alles er anders uit als op de kaart. Bv Garmin eTrex. Je zou ook op je smartphone kunnen vertrouwen maar neem dan wel een powerbank mee. Kaart (printje) ook mee met ingetekende route (voorpret).
Over Scarpa Meastrale RS. Ik heb de witte, die zijn heerlijk en absoluut robuust.
Bindingen; Fritschi Diamir freeride. Wel iets zwaarder maar veilig en zeer betrouwbaar en gaan jaren mee, veel langer dan de ski’s. Die puntjes bindingen; je ziet vaak tourders klooien om erin te klikken. Sneeuw en ijs ertussen, gedoe.
Laatste tip. Veel spitzekehren (de Z-bocht) oefenen zodat het 1) veilig gaat en 2) je niet onnodig veel energie verliest.
Conditie. Tja, volgens mij kan iedereen met een gewone conditie (traplopen, boodschappen op de fiets) ook 1000 m omhoog touren en dat is vaak genoeg voor een mooie tour / afdaling om nooit te vergeten.
Tip 25, nog nergens tegengekomen:
Stijghulpen op je binding, Gebruik ze scheelt heel veel energie en maakt het lopen aangenamer.
kun je met je teller gewoon bedienen ( mits je teller gewaxed is)
@@JaapvR Die nieuwe Maestrale RS heeft blijkbaar hetzelfde simpele ski/walk systeem als de huidige F1. Daar lijkt weinig mee mis te kunnen gaan en werkt wel fijn. Maar heb je de F1 al eens geprobeerd? Als je toch iets lichter wilt.
wbt tip 7 hang ik tussen @@ieism en @@dick : waarom zou je ze meenemen als er net verse sneeuw is gevallen? ja meenemen als er kans is op stijl ijzig gestegen gaat worden. Niet alleen zonde van het omhoog lopen als je weer beneden ligt maar ook (lichtelijk) beter voor je gezondheid.
Dus langere toeren richting voorjaar, altijd mee. Hoog winter, mwaahhh, ligt aan de condities.
26 Stop altijd ff n reepje in je broekzak. Direct bij de hand als je behoefte hebt, maar je niet weer met de hele groep ophoudend je tas erbij wil pakken.
27 Als je boven aankomt direct je warme jasje aan en je dikke handschoenen vanuit je rugzak er direct onder stoppen. Zijn ze warm als je klaar bent met dunne handschoentjes en vochtige vellen ;)
28 Als je op de top komt je vellen direct omhoog leggen naar de zon. Kan er ook geen sneeuw aanklonteren.
29 Pas op met vellen over ingesneeuwde beekjes. Laat je vellen daar niet vochtig worden.
30 Bovenkoment direct eten pakken en al kauwend/drinkend je vellen doen. Kan je daarna direct weer door.