De afgelopen twintig jaar hebben de freeride ski’s een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. De freeride ski van nu is heel anders dan de freeride ski van vroeger. Toen bestond het woord ‘freeride’ eigenlijk nog niet eens en had je het alleen maar over off-piste. Voor m’n gevoel niet zo heel lang geleden knalde ik op Atomic ATC’s van meer dan twee meter door de poeder in Tignes. Breedte onder de voet zo’n 60 mm, radius van een meter of 50 en rocker had je alleen wanneer je met de ski’s volle bak in een buckel klapte. Tot Salomon op een gegeven moment met de X-Scream Series kwam. Die had al wat meer de look en feel van een freeride lat, maar was nog altijd maar 66 mm onder de voet. De Pocket Rocket was de ski die ‘powder echt to the people bracht’. Veel breder dan normale ski’s en daardoor veel meer drijfvermogen. Gedurende de jaren zijn er heel veel freeride ski’s bij gekomen. Had je vroeger bij ieder merk de keuze uit één of twee modellen voor buiten de piste, tegenwoordig biedt vrijwel ieder merk een complete quiver van freeride ski’s aan. De één goed voor grote lijnen, de ander allround, weer een ander perfect in de bomen. De grote vraag om tussen al die lekkere treeruns het bos te blijven zien is dus ‘hoe vind je de perfecte freeride ski’?
De basis van de ski
Uiteindelijk is het belangrijk dat de ski die jij kiest bij jouw past en voldoet aan de verwachtingen die je ervan hebt. Tot zover niets nieuws. Het is dan ook raadzaam om je goed te verdiepen in het aanbod en misschien hier en daar wat te testen in de sneeuw. We leggen hieronder uit waarom taillering, breedte, rocker en camber zo bepalend zijn bij je skikeuze. Maar los van al deze zaken moet het gevoel bij de ski ook goed zijn. Dat klinkt bijna filosofisch (is het stiekem ook wel), maar hoewel de specs belangrijk zijn heeft een ski ook echt een eigen gevoel. Dat komt tot uiting in de flex, pop en nog veel meer zaken. Maar goed, eerst de meer tastbare zaken!
Is breder ook echt beter?
Er is een tijd geweest dat de ski’s ieder seizoen breder werden. En dat werd dan vooruitgang genoemd. Toch is breder niet altijd beter. De vuistregel is eenvoudig: des te breder de ski onder de voet is, des te meer drijfvermogen. Maar een te brede ski moet op andere vlakken wat inleveren. Denk bijvoorbeeld aan stijfheid, levendigheid en kantenwissel. Ski’s breder dan 115 mm onder de voet zijn eigenlijk alleen interessant op dagen wanneer het ultradiep is.
- Alles tot 85 mm: pisteski
- 85 mm - 95/100 mm: allmountain ski
- 95/100 - 115 mm: freeride/poeder ski
- Alles boven de 115 mm: ultradiepe dagen
Uiteraard is er op bovenstaande behoorlijk wat aan te merken, maar feit is dat vrijwel iedereen het erover eens is dat je de ultieme one-quiver ski (één ski die alles kan) in de 95/100 - 115 mm categorie gaat vinden.
Hoe sterk moet een ski getailleerd zijn?
Die lange lucifers van vroeger hadden een radius van zo’n 50 à 60 meter. Een pure slalomski heeft een radius van een meter of elf. Ski’s met een lage radius kunnen van die mooie strak gesneden bochten snijden. Freeride ski’s hebben echter een minder hoge radius dan de gemiddelde pisteski. Dat is logisch, want een lage radius gaat je niet echt helpen in de poeder en is bij moeilijke sneeuw (bijvoorbeeld harde sneeuw of van die vervelende Bruchharsch) eigenlijk alleen maar vervelend. De meeste freeride ski’s hebben allemaal een radius van boven de 20 meter.
Wat voor camber moet een freeride ski hebben?
Camber is een hip woord dat in de skiwereld simpelweg ‘voorspanning’ betekent. Heel vroeger hadden ski’s ook camber, alleen noemden we het nog niet zo. Leg je een ski plat op de grond en komt het midden wat omhoog (je ziet een boog), dan heeft de ski camber. De skiër drukt tijdens het skiën de ski in een bocht en de radius doet z’n werk. Wanneer je de bocht uitkomt is de druk even weg en schiet de ski weer terug in z’n oorspronkelijke vorm. Dat wordt dan weer de ‘pop’ van een ski genoemd. Vrijwel alle freeride ski’s hebben een normale camber, maar hier zit wel veel verschil tussen. Zo hebben sommige modellen alleen camber onder de voet (dit skiet op harde sneeuw niet heel lekker, maar in zachte poeder is het fantastisch) of sommigen hebben juist het tegenovergestelde van camber (zoals de K2 Hellbent). Dit wordt dan reversed camber genoemd.
Wat doet rocker met een freeride ski?
Rocker is eigenlijk het omgekeerde van camber. De tip en/of de tail van de ski gaat hierbij dus eerder omhoog. Dat betekent automatisch dat de voorspanning in de ski kleiner wordt en de ski een mindere effectieve kantenlengte heeft. Wanneer je een ski met veel rocker de bocht in drukt raken minder staalkant de sneeuw. Minder grip dus, maar daartegenover staat dat rocker een ski veel meer draaigemak geeft en ook nog eens positief werkt op het drijfvermogen. Het zal je niet verbazen dat veel ski’s tegenwoordig een mengeling tussen camber en rocker hebben. Een tussenvorm is ook de flat-camber. Geen reversed camber, geen camber maar helemaal vlak. Deze ski’s hebben minder rebound, maar in de poeder is dat vaak niet nodig. Maar deze ski’s hebben wel meer grip op harde sneeuw en draaien en drijven makkelijker dan ski’s met camber. Samen met ski’s met rocker-camber-rocker profiel zijn dit de meest veelzijdige ski’s. Tussen de bomen en in hele diepe sneeuw is een ski met veel rocker en wat minder camber prettig (drijfvermogen, draaigemak), maar bij grote lijnen en op harde sneeuw is een ski met wat meer camber en minder rocker weer ideaal (stabiliteit en meer controle).
Hoe zit het met de constructie en materialen?
Verschillende lagen van materialen bepalen de levendigheid van een ski en ook hier moet je keuzes maken in wat je precies in je ski terug wilt voelen. Er zitten veel verschillende materialen in een ski, maar echte kwaliteitsski’s hebben altijd een kern van hout. Dit is stabiel, levendig en duurzaam. En dan heb je natuurlijk ook nog eens allemaal verschillende soorten hout. Voor Steven van BMB was er altijd maar één optie: bamboe. Sterk, licht en zeer levendig. Het hout wordt in verticale lamellen in de ski gelegd. Het type houdt en de dikte ervan zorgt voor verschillende flexpatronen. Beukenhout en hout van populieren is overal het algemeen erg levendig en essenhout en dennenhout is juist wat stugger. Het hout is dus letterlijk en figuurlijk de kern van de ski. Op het hout worden dan nog andere lagen gelegd die de prestaties vergroten, zoals carbon, titanium of glasvezel. Deze materialen zorgen voor extra stabiliteit en demping. Vaak wordt er ook gebruik gemaakt van verschillende types elastomeer om de trillingen eruit te halen. Dit is uiteindelijk gewoon de basis van ski’s bouwen, hoeveel marketingtermen er ook door de verschillende fabrikanten tegenaan worden gegooid. Ook hier verschillen smaken weer en een ski testen is dus zeker niet verkeerd. Zodat je echt kan voelen wat een stijve tail betekent bij het uitsturen van een bocht of bij het landen van een cliff.
De zijkanten van de ski, de zogenaamde sidewalls, zijn ook nog eens belangrijk bij de ontwikkeling van de ski. Ze beschermen de kern van de ski tegen impact en vocht van buitenaf en brengen de energie die je op de ski zet direct over naar de staalkanten. De twee bekendste sidewalls zijn de sandwich en de cap constructies. De sandwich constructie is de oudste en bekendste van de twee. Hierbij staat de sidewall recht (of juist in een kleine hoek om gewicht te besparen) zodat de impact van rotsen en dergelijke verkleint wordt. Een sandwich sidewall is vaak gemaakt van plastic, maar de experts zijn het er wel over eens dat dit de meest kwalitatieve manier van ski’s bouwen is.
Welke lengte moet een freeride ski hebben?
Een freeride ski heeft over het algemeen een langere lengte dan een piste ski. Stabiliteit en drijfvermogen zijn zeer belangrijk bij het freeriden en een langere ski geeft je daar nou eenmaal meer van. Als vuistregel kan je je eigen lichaamslengte aanhouden, maar voor iedereen is dat anders. Sommigen willen een ski waarmee ze alleen maar grote lijnen rijden een centimeter of tien langer hebben, terwijl anderen die ski voor de treeruns juist wat korter willen. Eén ding is zeker: laat je niet bang maken door de lengte. Vergeet niet dat een deel van de ski tegenwoordig door de rocker de sneeuw niet of nauwelijks raakt.
Succes met het kiezen van jouw freeride ski. Uiteraard hangt het uiteindelijk ook van je niveau, conditie, verwachtingen en al wat nog meer af wat voor jou de beste freeride ski is.