Tripreport Splitfest 2017 - Val d'Hérens

“ik zie jullie allemaal vrijdag op deze parkeerplaats” Is de laatste zin van de email. Bijgevoegd bestandje: een google earth foto van een parkeerplaatsje bij een gehucht van een slordige tien huisjes in de vallei van Arolla. Ik ben meteen een uur zoet met die google earth map, kijken naar interessante hellingen. De zwitserse topokaarten erbij met skitourenroutes. Ik zie een aantal interessante westhellingen. Ik zie wat mellow niet al te hoge noordhellinkjes. Zou er genoeg sneeuw zijn voor die lijnen? Ik zie wat bos. Ik zie een groot aantal gletschers. “Als je geen ervaring hebt, blijf dan gewoon weg van de grote boze gletschers” zei Ivar in zijn email nog. Ik heb nul ervaring met ijs, dus ik blijf daar wel weg ja.

Als ik de parkeerplaats opdraai staat er één zwitserse auto, met twee tourskieërs erin, die snel het stijgpad op verdwijnen. Even vraag ik me af of ik wel de goede parkeerplaats op ben gereden, maar in dit smalle dal, welk andere zou het geweest moeten zijn? Maar dan verschijnen er al snel een, twee, vijf nederlandse auto’s. Vol met meerendeels al bekende splitfest gangers. Een gestage stroom aan nederlandse nummerborden volgt. Er word gezwaaid, gelachen, gegroet, een poging gedaan tot snel een kop koffie zetten en wat met kaarten gezwaaid. Een hele grote pick up komt aanbrullen. Das Boot is gearriveerd! En dan als laatste Ivar, bijna met piepende banden de bocht om in zijn nieuwe poederbus. Hij begint gelijk met het uitdelen van het testmateriaal.

Er komt zowaar orde in de chaos aan splitboards, stokken, delen van bindingen, rugzakken en lunchvoorraden die op de parkeerplaats zijn uitgespreid. Onbekende energiedrankjes worden uitgedeeld. Ivar stelt voor dat we gewoon lekker met zijn allen naar de hut op 2820 meter lopen, en raadt ons aan ook goed om ons heen te kijken, de sneeuwsituatie is wat raar, die oude laag zit echt nog geniepig in de weg, voel, proef, kijk en geniet, morgen zien we dan weer verder. Twintig man in de piepercheck (dat duurt lang!) en dan hop, het stijgpad op.

Als je het besneeuwde bos door bent en de eerste knobbel over, dan zie je de hut tussen de wolkenflarden al liggen. Dat is verneukeratief! Het doel al in zicht maar nog goed de helft van het aantal hoogtemeters te gaan. Om de zoveel stappen kijk ik op om te zien of die hut nu al dichterbij is gekomen. Tjeesus wat ben ik in slechte conditie. Dat ging vorig poederalert toch beter? Ow ja, die tourtjes begonnen op 900 meter, en eindigden op 1600. Hier begon ik al op 2000. Of zo. Ik weet het niet precies. Mijn adem piept een beetje. Waarom ben ik nou gvd altijd zo langzaam? Waarom is iedereen zo snel? Gewoon doorstappen. Hoe smaakt dat energiedrankje eigenlijk? Mwoa. Nep perzik. Is die hut nou nog niet dichterbij gekomen? Doorstappen!

Als ik eindelijk in de hut aankom, word daar enthousiast hout gekloven om water op te warmen. Een pan met sneeuw gaat op het vuur en al snel worden de energiedrankjes erbij gegooid, samen met een enkel verdwaald zakje thee. Energieperziksneeuwthee! Al snel lijkt het wel een café binnen, maar inplaats van aan de bar te hangen, hangt iedereen om de houtoven. Gillie doet zijn entree en roept; :”Is er thee? Ik heb strohrum! Wie wil er strohrum in zijn thee?” Jaaa! De splitfestlunch is compleet.

De laatste splitboarders die boven komen worden ontvangen met gejuich en inmiddels ernstig verwaterde enrgieperziksneeuwbrouwsel met de laatste drupjes strohrum en hoe laat is het eigenlijk? Moeten we niet eens gaan boarden? Een heel stel gaan nog een paar honderd hoogtemeters verder, een groep van tien die al snel in tweeën wordt gedeeld gaat naar beneden. De eerste bochten zijn lekkere poeder, maar al rond de 2300 m komt er een smeltkorst op, die lager zelfs al drie centimeter dik blijkt te zijn. De enige twee skieërs lijden. De boarders lijden ook, maar het ziet er iets beter uit. Hoe het onze monoskieër verging heb ik niet kunnen zien, maar ook hij zal geleden hebben.

Dat is potverdorie niet best, op een oosthelling al een smeltkorst op 2300 meter. De westhellingen die ik had gezien liggen er ook niet goed bij. Die kan ik vergeten. We zullen het echt op noord moeten zoeken morgen, in de schaduw, en hoog. In het zwartste deel van de lawineroos.

De hele groep is gelegerd in hotel De La Tza, ook zo’n hotel uit de vorige eeuw waar al heel lang dezelfde familie inzit. Waar de vloeren scheef zijn en rare oude beelden in de gang staan, oude krakende en piepende deuren, scheve kasten uit de zeventiger jaren, en de mogelijkheid om precies te horen wat er onder, naast en boven je kamer gebeurt. Douches op de gang in plastic cabines zonder kleedhok maar -na even wachten- wel met snoeiheet water.

Een ongebruikte barruimte beneden in de kelder waar we onze spullen kunnen achterlaten en een bar op de begane grond vanwaar achter de eigenaar de hele groep aanvankelijk verbaasd en licht achterdochtig bekijkt. Nee, een kamer voor vier in je eentje betrekken betekent dat je de kamer voor vier betaalt, niet maar een kwart. Drinken gaat niet op rekening, graag meteen afrekenen. Wie had ook alweer welke kamer? Het duizelt de eigenaar een beetje, maar als ik in mijn beste frans zeg dat ik natuurlijk kan wachten, geen probleem, het was een mooie dag in de bergen, dan lacht hij weer.

Tijdens het avondeten vormen zich als vanzelf de splitgroepjes voor de volgende dag. De meesten kennen elkaar van de vorige splitfests. Kaarten en lawineberichten worden erbij gehaald. Het groepje waar ik bijkom, het trotse team Stroopwafel, wil de gletscher op. Ik heb nul ervaring. Ik heb geen klimgordel. Of liever gezegd: die heb ik wel, ergens in een stoffig hoekje van de zolder, maar ik heb die niet meegenomen, want ik ging die grote boze gletscher niet op, toch?

Gelukkig is een gordel lenen echt geen probleem op een splitfest, en de rest van de groep heeft ervaring met gletschers en koninklijke bergverenigingspapiertjes op zak dus ik ga mee. Het wordt wel een tippel van iets meer dan duizend hoogtemeters. Geen idee of ik dat ga halen, zeg ik, ik heb dat nog nooit gedaan. Ik heb tot nog toe altijd maar tourtjes van maximaal 800 hoogtemeters gedaan, en ik heb geen idee of en hoe ik dat ga volhouden. “Dat heb je wel gedaan?” Word er verbaasd gezegd. “Vandaag was 1000 hoogtemeters hoor!” Wat? oooooh…. daarom was het laatste stuk zo afzien!

De volgende ochtend starten we bij de parkeerplaats in Arolla. Sommigen gaan het skigebied van Arolla in, anderen zijn naar Evolène gegaan, en de internationale groep, met belgische Dorylus en een Zwitserse snowboardvriendin samen met Aryen de monoskieer en Mark (die een onwijs gaaf lekker snowsurfertje heeft gekregen van Ivar) gaan ons voor naar dezelfde gletscher en stampen alvast een stijgspoor voor ons. We houden contact via de portofoon. Dat vindt team stroopwafel prima.

Alweer eerst door een ondergesneeuwd bos. We zitten hier lager dan die 2300 meter, maar de sneeuw in het bos voelt nog goed aan. Mmmh… dat moeten we onthouden.
dan door een beekdalletje en vervolgens de morene op. De zijwanden van de morene zijn steil. We besluiten die een voor een te doen. Ivar en Gina vinden hem tricky, ik vind het te doen. Weer valt me op hoeveel invloed je eigen gevoel heeft op je inschattingen. Ik ben een volger in deze groep, en gedraag me meteen ook meer zo (Niet meer doen, Marije!) Ik zie dat de helling steil is maar er staat al een stijgspoor in en hij lijkt me niet steil genoeg om, als we een voor een gaan, iets los te laten komen. Maar waar baseer ik dat eigenlijk op? Halverwege de traverse bedenk ik me, dat ik dat nergens op baseer. Op hoe de helling eruit zag vanaf het beekdalletje misschien. wat anders is dan nu ik erop sta. Toch ben ik rustig. Ik geloof niet dat dit gaat. Dit in tegenstelling tot een andere keer toen er een (vers) stijgspoor werd gezet door een mulde heen en ik bij de randen van de mulde dacht: Dat is nou precies die plek…
Weet ik nou niets? Kijk ik slecht? Ik laat me in ieder geval teveel beïnvloeden door mijn gevoel, concludeer ik. En het is maar goed dat ik in maart de praktijk lawine twee ga doen want ik moet duidelijk aangescherpt worden.

Op de morene wordt het stijgspoor smal en ijzig en stenig en helemaal kut om overheen te schuifelen, laat staan om je spitsekehren gracieus op uit te voeren. Maar als de gletscher daar is, gaat het voorspoedig: relatief vlak en gelijkmatig omhoog. Langzaam wel, voor mij, want de hoogte doet zich gelden, maar ik kan gedachteloos doorschuifelen. Het team wat voor ons zat komt grijnzend naar beneden. Die bochten beloven wat! Dat geeft moed.

Het laatste stuk voor het zadel moet ik mezelf zowat naar boven duwen, maar hoewel super langzaam, haal ik het wel. De wind is snijdend koud, en iedereen bouwt zo snel mogelijk om. De fles champagne die al die duizend en een hoogtemeters mee naar boven is gegaan, blijft in de tas. Het is hier veel te koud, de wind te onbarmhartig. Geen champagnelunch, we moeten het met de compacte windchampagnepoeder doen.

De beloning zijn dezelfde grijnzende grote bochten, en als aftopper na de gletscher nog een leuk couloir waar de sneeuw door de schaduw goed is gebleven, vervolgens als toetje het bos, waar inderdaad de poeder ook nog zacht is, alhoewel wel mager. Verschillende keren laten de stenen zich horen en het is wijs om zo licht en luchtig mogelijk proberen te boarden om je materiaal te sparen.

Dat dat voor de hele splitfest groep gold, wordt al snel in de materiaal opslagruimte duidelijk: het is zo ongeveer veranderd in een Ptex rookhol daarbeneden om alle krassen, waaronder een paar echt pijnlijk om te zien, weer op te vullen. De eigenaar van het hotel maakt zich zorgen om zijn vloer. Maar er staan lachrimpeltjes om zijn ogen.

De zondag is voor iedereen een recovery dag. Sommigen gaan mellow lijntjes rijden, team stroopwafel gaat bij een grote rots aan een touw hangen om de gletscherspleetredding te oefenen, wat het touw uiteindelijk niet zal overleven. Anderen gaan ijsklimmen op de ijswand die achter het hotel is gebouwd. Want er liggen nog wel ijsbijlen en crampons in een auto ergens die geleend mogen worden. Er worden uiltjes geknapt. Foto’s geschoten van wanden waar snode plannetjes voor worden gesmeed. En de champagne vloeit rijkelijk, al vanaf het middaguur. Om met mijn oma te spreken: “Ergens op de wereld is de vijf al in de klok”

Aan de bar verbergt de zwitserse snowboardster (hardbootster, reuzenslalom, enthousiast tourster) haar hoofd in haar handen. “And they call this a recovery day???” verzucht ze. Kennelijk wilde iemand in haar groep koffie. Dus inplaats van een mellow tourtje ‘alleen naar het zadel’ gingen ze door naar de hut aan de andere kant. Want die had koffie. En dan moet je dus ook weer terug naar het zadel. In de loeiende wind. Over de gletscher. Op je zogenaamde recovery day. En de koffie was ook nog eens niet te zuipen. Tijd voor champagne.

Als tijdens het avondeten de plannen voor de maandag worden gesmeed, valt de keus op de gletscher van de Vouasson die in de vallei richting Evoléne uitkomt. De foto’s die door de skieers onder ons zijn gemaakt, vanuit hun die dag ontdekte privé poedervalleitje naast de gesloten lift zijn genomen, zien er indrukwekkend uit. De route uit het Helevetic Backcountry boek gaat zeker te steil zijn. De normaalroute is mogelijk. Maar zie je die wand die erboven hangt? Die ziet er niet lief uit.

Een hele discussie ontspint zich, waar uiteindelijk de hele tafel aan meedoet. Wie gaat er mee? Wie heeft gletscher ervaring? Hoe delen we dan dus de groep op? Wat doen we als we boven die uitloper staan onderaan de wand en we hem niet willen nemen? Er is nog steeds dat oude sneeuw probleem. Intens word er naar de foto en de kaart gestaard. Er is geen andere uitweg. Dan moet er dus terug gesplit worden tot het zadel, om via de stijgroute af te dalen. Het is een tour van 1500 hoogtemeters. Dat worden er 2000 als je besluit om te draaien. Kunnen we dat aan? Heb je daar dan nog de tijd voor? Doe je dat dan uberhaupt, op dat punt, omdraaien terwijl je weet dat er dan 500 hoogtemeters extra te klimmen zijn?

Na veel heen en weer gepraat vormen zich drie groepjes die het willen proberen. Team stroopwafel is er daar een van, de laatste groep, die de noordafdaling niet zal doen, alleen al vanwege het gebrek aan touwreddingservaring in het groepje dat dan gevormd is. “Als er al zoveel mitsen en maren zijn, is het dan nog een goed plan?” Maar of ik de 1500 hoogtemeters ga halen, dat wil ik wel proberen.

De volgende ochtend staan we op hetzelfde parkeerplaatsje als in het begin. Na drie dagen touren is de uitrusting inmiddels goed op orde en hangt alles op een juiste plek. De geleende klimgordel met carabiner en prussiktouwtje eraan draag ik als hooggebergte-beginner met trots. Staat zo onwijs lekker ‘bergprofi’ zo’n ding. Daar moet je eigenlijk mee naar de bar.

Op weg naar boven lijkt het wel lente, zo warm is het. Vellen in je t-shirt! Maar het stijgpad is nog bevroren. En in het bos zijn hele stukken sneeuw al weggesmolten, met alleen stukjes ijs ertussen. Na een mislukte spitzekehre (waarom val je dan gvd toch altijd met je knieschijf precies op die chinese haak op de rand van je board?) probeer ik het met harscheisen. Staat als een huis in de bocht, loopt voor geen meter. Maar weer uit en zonder heelrisers verder voor extra grip. Gelukkig wordt na het bos het spoor zachter en rechter, en van dan af gaat het gedachtenloos, gestaag omhoog.

Ik loop de 1500 hoogtemeters makkelijker uit dan de tweede keer de duizend. Langzaam weer, zes uur in totaal doe ik erover inclusief twee pauzes. Maar ik ben niet totaal op, zoals de tweede dag. Ik zou misschien de kracht ook nog hebben voor die andere 500, maar het is veel te laat voor dat avontuur. De andere groepjes doen de route wel, wij slashen ons door de poeder die daar in de schaduw van de Pointe de Darbonneire nog goed geconserveerd is naar beneden. Het is al flink verspoord maar elke poederbocht is er een, en word gevierd. De smeltkorst nemen we erbij.

Die avond is het tijd voor het echte champagne feest, na het eten in de Ptex bar worden de goodies verdeeld aan hen die voorgedragen worden vanwege het voorklimmen van de ijswand, of het doen verbleken van de rotsen met hun scheldpartijen maar toch doorzetten, voor de ondersteuning, voor de diepste kras en voor de grootste smile. De officiele splitfest Tshirts worden uitgedeeld, de flessen ontkurkt, het plafond met champagne besproeid, en stoere verhalen verteld. Ik taaide als oudere dame al snel af, maar het schijnt een epische bedoening geweest te zijn in die bar, en er is in de late uurtjes nog Swahili geleerd.

De volgende morgen dwaalt iedereen brak rond. Het ontbijt duurt dubbel zo lang als anders. Auto’s worden volgestopt met materiaal. De eigenaar van het hotel bedankt Ivar hartelijk. Hij vond het een hartstikke leuke groep. Hij heeft ons graag weer. Een paar dapperen gaan nog voor de laatste keer de berg op, Mark te voet met zijn nieuwe supervette snowsurfer (Hoe deed-ie het??) Anderen gaan alvast rijden, om in ieder geval morgen minder brak op het werk te verschijnen. Ivar gaat uitrusten, en later op de dag naar het guided Splitfest. Met een omweg om meer champagne te halen. Die hebben wij namelijk helemaal opgedronken.