Wat is nu eigenlijk de beste sneeuw?

Niet iedere sneeuwvlok is hetzelfde. Soms is de sneeuw licht en fluffy, dan weer zwaar en vochtig en soms zelfs zwaar en scherp. Het fabeltje over de Eskimo’s die 100 woorden voor sneeuw zouden hebben mag dan ontmanteld zijn, in de wereld van de sneeuw komen we toch een heel eind met alle bewoordingen die we tegenwoordig voor sneeuw hebben. Van Champaign powder tot slush puppy en van dikke poeder tot kunstsneeuw. Niet iedere sneeuwvlok is hetzelfde en daardoor voelt sneeuw regelmatig anders aan. Maar hoe zijn die verschillen te verklaren? In onderstaand stukje wat verheldering over de wondere wereld van sneeuw.

Sneeuw is meer dan frozen water

Snow is only frozen water, het surfmerk O’neill gebruikte deze kreet in de vorige eeuw om een succesvolle entree te maken in de wereld van de wintersport. Leuk gevonden, maar de werkelijkheid is anders. Sneeuw is vooral lucht en een klein beetje bevroren water. Gemiddeld bestaat sneeuw voor 90% uit lucht en uit slechts 10% uit water. Wat betekent dat onder normale omstandigheden uit 1 mm water 1 cm sneeuw wordt gemaakt. Daarbij geldt: des te luchtiger de sneeuw, des te minder water er nodig was om een centimeter water te produceren. Feitelijk zijn er 4 soorten sneeuw:

• lichte sneeuw
• normale sneeuw
• zware sneeuw
• kunstsneeuw

Lichte sneeuw

Lichte sneeuw is zoals de naam al aangeeft zeer lichte sneeuw. De sneeuw is fluffy, los en in zijn opperste vorm zelfs cohesieloos. Wanneer de sneeuw erg licht is noemen we de sneeuw droog. Het is fantastische sneeuw om doorheen te knallen op ski’s of een snowboard, waarbij je het gevoel hebt dat je (letterlijk) op lucht zweeft. Je zakt makkelijk weg in deze sneeuw en bij grote hoeveelheden lijkt het sneeuwdek wel bodemloos. Heel vaak hoor je dan begrippen als champaign powder, blower pow, cold smoke blower pow, fluffy shit, pipapowder, super droog etc…

Meteorologen spreken van lichte sneeuw als het minder dan 7% water bevat. Ofwel een beetje vocht van minder dan 0,7 mm levert een luchtige volle centimeter sneeuw op. Hele luchtige sneeuw want meer dan 93% is lucht. Vaak wordt gedacht dat we dergelijke lichte sneeuw niet in de Alpen hebben en we ervoor naar Canada, de VS of Japan moeten. Dat is niet helemaal waar. Ook in de Alpen valt er wel eens (zeer) lichte sneeuw, mits de juiste voorwaarden maar aanwezig zijn.

Voor lichte sneeuw heb je lage temperaturen nodig. Liefst als in echt koud. Er staan geen tot bijna geen wind. Een koufront of beter nog een koudeputje in de atmosfeer is voldoende. Deze dumps vallen op de lagere delen van de berg enkel tijdens de koudste periodes van het jaar. Hoger op de berg vallen dit soort dumps ook in Maart of April, mits het maar erg koud is. Dan kan er uit relatief weinig vocht veel sneeuw met vooral veel lucht geperst worden. Jammer genoeg is de zon vaak een spelbreker op onze breedtegraden. Zelfs de meest fluffy sneeuw gaat direct compacter worden bij instraling van de zon. Vanwege de temperatuur en vaak aanwezige wind blijft sneeuw zelden lang fluffy in Europa. Maar als je er eenmaal hebt ingestaan dan snap je precies wat ik bedoel.

Normale sneeuw

Tja, wat is normale sneeuw? Het is niet licht, het is ook niet zwaar. Het is gewoon prima sneeuw. Sneeuw die we het meeste aantreffen in de Alpen. Want de temperatuur tijdens een storm wil nog wel eens schommelen, er staat wel eens een windje en echt koud wordt het vaak niet. De Alpen liggen gemiddeld gezien net ver weg genoeg van Atlantische Oceaan om de sneeuw niet te vochtig te maken, maar het is zelden zo koud dat de sneeuw superlicht wordt. Gewoon prima sneeuw. Wij noemen zoiets gewoon poeder. Lekkere poeder, heerlijke poeder, om 10 uur voor te rijden poeder. Beginnende freeriders raken hiervan in extase, wij trouwens ook, maar we weten dat het nog beter kan.

Als je door normale sneeuw rijdt zak je nooit helemaal tot de bodem. De sneeuw komt in grovere vlokken los als je een bocht maakt en voor een faceshot moet je net iets meer je best doen.

Meteorologen spreken van gemiddelde sneeuw als het meer dan 7% maar minder dan 12% water bevat. Ofwel je hebt 0,7 tot 1,1 mm water nodig voor een volle centimeter sneeuw. Typisch van die sneeuw die je veel in de Alpen vindt. Een normale storm brengt deze sneeuw en dat is gewoon genieten. Deze sneeuw is al enigszins aan het binden vanaf het moment dat ze valt.

Zware sneeuw

Zware sneeuw is vochtiger en compacter. De vlokken die vallen zijn groter en zwaarder en je maakt zonder moeite een sneeuwbal.
Zware sneeuw is vooral natte sneeuw en bevat veel water. In zijn meest dramatische vorm is het lastig scheppen en zeker skien wordt een uitdaging. Heel vaak hoor je dan begrippen als cement sneeuw, natte zware meuk, slush puppy, etc…

Meteorologen spreken van zware sneeuw als je meer dan 1,1 mm water nodig hebt om een centimeter sneeuw te produceren. Dit type sneeuw valt vaak bij een instromend warmtefront. De lucht wordt steeds warmer en de sneeuw daardoor zwaarder. Ook vind je dit type sneeuw vaak lager op de berg omdat het er dan niet koud genoeg is. Sneeuw valt gemiddeld namelijk zo’n 150-200 meter lager dan waar het nulgradenniveau ligt. Het nulgradenniveau ligt dan bijvoorbeeld op 1750 meter, terwijl de sneeuwgrens (de grens tot waar het nog sneeuwt) rond de 1550 meter ligt. De sneeuw die dan tussen 1750 en 1550 meter valt is zwaarder en natter dan de sneeuw die hoger op de berg valt.

^Sneeuw krimpt Een meter verse sneeuw leidt er nooit toe dat het sneeuwdek een meter dikker wordt. Lees dit artikel en je snapt waarom.

Natuurlijke sneeuw bestaat dus voornamelijk uit lucht. Met zoveel lucht in de sneeuw is het niet vreemd dat een sneeuwdek krimpt als vlokken zich op elkaar gaan stapelen. Door het gewicht van de sneeuw, wind of de continue fluctuerende temperatuur krimpt het sneeuwdek. Gevolg is dat een dump van 20 cm al snel krimpt omdat de lucht er wordt uitgeperst en de vlokken zich met elkaar gaan verbinden.

Kunstsneeuw

Kunstsneeuw is man made sneeuw. Ofwel alle sneeuw die niet op een natuurlijke manier is ontstaan. Het is een substituut voor echte sneeuw. Wie wel eens in Noord Amerika in de sneeuw heeft gestaan zal zich waarschijnlijk verbaast hebben over hoe ‘zacht’ de sneeuw daar op de pistes is in vergelijking met de Alpen. De meest simpele verklaring daarvoor is het feit dat maar weinig skigebieden in Noord Amerika kunstsneeuw gebruiken, terwijl men in Europa niet meer zonder kan/denkt te kunnen. Kunstsneeuw is harde sneeuw, ook wel schraapsneeuw. De laatste jaren worden er stappen gemaakt, maar indien het niet geprepareerd zou worden is het dramatische sneeuw. Er zit namelijk bijzonder weinig lucht in kunstsneeuw. Voor kunstsneeuw is gemiddeld 2 tot 2,8 mm water nodig om een centimeter sneeuw te produceren, wat direct verklaart waarom het totaal anders aanvoelt dan poedersneeuw. Kunstsneeuw is prima om een base aan te leggen, maar met poeder heeft het totaal niets te maken.