Vorig seizoen was ik een aantal dagen in Livigno om te toeren. Tijdens een van de afdalingen kwam er een toch behoorlijke slab naar beneden. Zelf stond ik op een safe spot toen m’n skimaatje Dino de lawine triggerde. Gelukkig kon hij op z’n voeten blijven staan en vlakte het terrein waarin de lawine naar beneden kwam behoorlijk af, waardoor hij er uiteindelijk ongeschonden uit kon skiën. Toch is het goed om bij het moment stil te staan, zeker omdat het als een refresher kan werken bij je lawinekennis.
1) Omstandigheden
Er was zo’n 20 centimeter nieuwe sneeuw gevallen en dit voel op een basis die de dagen ervoor wat regen te verduren had gekregen. Van hechting aan de basis was dus weinig sprake. Nou hoeft dat tijdens de sneeuwval nog niet direct een probleem te zijn (dan is de sneeuw namelijk nog niet gebonden), maar het had de hele nacht ook nog eens stevig gewaaid en er was dus sprake van Triebschnee, oftewel: de sneeuw was door de wind verplaatst en inmiddels ook gebonden. De gebonden laag en de glijlaag waren dus present.
2) De helling
Zoals je misschien in het begin van de video kunt zien gaat het om een helling die op dat punt een bollende vorm heeft. Het is een klassiek gegeven dat deze convexe helling net even wat kwetsbaarder zijn. Zoals je kunt lezen in het lawinebericht was het lawinegevaar boven de boomgrens op die specifieke dag een 3. Volgens de elementaire reductiemethode van Munter betekent dat er een verhoogd risico geldt op hellingen boven de 35 graden. De helling die wij afdaalden was minder steil dan die 35 graden, behalve op dat specifieke deel. Hier schat ik in dat de helling over een lengte van een meter of 50 zo’n 38 graden was.
3) De keuze om 'm te skiën
Een deel van de groep was om deze wat steilere passage heen geskied. Toen ik 'm zelf skiede had ik al m’n twijfels en besloot ik 'm rechtdoor te zetten. Snel er overheen en zo min mogelijk druk op het sneeuwdek zetten dus. Daarbij gold ook nog eens dat de uitloop zeer vlak was en er geen terrain traps (zoals een geul of een beek waar de sneeuw zich kon ophopen) aanwezig waren. Ook was er geen ‘absturz gefahr’, waarbij de glijdende sneeuw je over een cliff heen gooit. Zoals de Canadezen zouden zeggen was het een geval van ‘High Risk, Low Consequence’. Het sneeuwdek bleef dan ook liggen. Bij Dino kwam het sneeuwdek wél los. Hij maakte twee dikke bochten, en die druk op het sneeuwdek zorgde ervoor dat de lawine getriggerd werd. Wij stonden beneden en maakten al aanstalten om 'm te helpen, voor het geval hij toch zou vallen. Gelukkig was dat niet nodig.
4) Lawinebericht van 14 maart 2018
Deze passage uit het lawinebericht is interessant: ‘Above the treeline, the snow cover has been wind affected. The recent snow stands on persistent weak layers, whereas the middle part of the snowpack is well consolidated.’ Uiteindelijk was het precies die bovenste laag die loskwam. Gelukkig liep alles goed af, maar het blijft bijzonder indrukwekkend om een helling te zien bewegen. Klik hier voor het complete lawinebericht van die dag.