Wat is off-piste? Wanneer ben je off-piste?

Bijna iedereen heeft tegenwoordig een mening over ‘off-piste’. Maar als je de commentaren onder de artikelen van bijvoorbeeld de Telegraaf of Nu.nl leest, wordt al snel duidelijk dat men niet goed weet wat er precies met off-piste bedoeld wordt en zomaar wat roept. Maar waar eindigt de piste en bevind je je in off-piste? En waar moet je een variant als een skiroute nou precies plaatsen?

Piste

Een skipiste is gemarkeerd, gecontroleerd en veelal geprepareerd. Hierdoor kan je een piste afdalen zonder dat je rekening hoeft te houden met gevaren zoals lawines en cliffs.

Uiteraard moet je altijd rekening houden met zaken die je nou eenmaal op een piste kan tegenkomen, zoals bomen, liftpalen en, niet geheel onbelangrijk, andere skiërs en snowboarders die hun techniek misschien niet goed ontwikkeld hebben. Het voordeel van een piste is dat deze altijd weer bij een lift of ergens in een dorp uitkomt. Dit is zeker voor de off-piste runs voor meer gevorderde skiërs en snowboarders niet altijd het geval.

Gemarkeerd

• Pistes worden gemarkeerd. Simpel gezegd betekent het dat er exact wordt aangegeven waar je kan afdalen. Een piste wordt gemarkeerd met bordjes en stokken in de bekende kleuren groen, blauw, rood of zwart.  Stokken die zowel aan de linkerkant als de rechterkant van de piste staan. Blijf je binnen de door de stokken gemarkeerde pistes en volg je de bordjes dan ben je op de piste.

In 2008 had een Duitse skiër extreem veel pech. Door een val op de piste viel hij van de piste af het terrein in. Hij veroorzaakte door de val een lawine, werd mee naar beneden getrokken en in een kom begraven onder anderhalve meter sneeuw. Aangezien hij geen juiste uitrusting bij zich had (hij was immers op de piste aan het skiën) werd hij pas na relatief lange tijd gevonden. De onfortuinlijke man overleed dezelfde dag nog in het ziekenhuis.

Gecontroleerd

• Pistes worden gecontroleerd door de pistedienst van het skigebied. Dat gebeurt aan het begin van de dag, tijdens de dag en na afloop van de dag. Ligt er voldoende sneeuw? Is er acuut lawinegevaar? Zijn er nog mensen onderweg? Is een piste gesloten dan is dat niet voor niets. Zo wordt een piste in het begin of aan het einde van het seizoen vaak afgesloten vanwege een gebrek aan sneeuw. Maar ook bij veel sneeuwval of acuut lawinegevaar worden (delen van) pistes regelmatig (tijdelijk) gesloten. Hellingen die boven de pistes liggen (en dus een potentieel gevaar vormen voor die piste wanneer er een lawine ontstaat) worden dan met explosieven eerst lawine veilig gemaakt.

Geprepareerd

• Een piste wordt in principe altijd geprepareerd. Wanneer dat niet zo is, maar de afdaling wordt nog wel gemarkeerd en gecontroleerd, dan spreek je van een skiroute of is er sprake van een vaak zware zwarte buckelpiste.

Skiroute

Een skiroute is een afdaling die gemarkeerd is, deels gecontroleerd wordt door de pistedienst, maar niet geprepareerd wordt. Je kan op een skiroute daarmee heel laagdrempelig kennis maken met skiën en snowboarden in niet geprepareerde sneeuw. Skiroutes zijn niet in alle skigebieden beschikbaar, maar als ze er zijn, dan vind je ze gewoon op de pistekaartjes van skigebieden. Skiroutes kunnen net zoals pistes, geopend of gesloten zijn.

Gemarkeerd

• Een skiroute wordt gemarkeerd door borden die in het midden van de route staan. Tot 25 meter links en rechts van een dergelijk bord bevind je je op de skiroute, verder daar buiten ben je off-piste. Dit in tegenstelling tot een piste, waarbij de borden of stokken aan beide kanten van de piste staan en de piste zich binnen deze stokken bevindt.

*Gecontroleerd *

• Een skiroute wordt (deels) gecontroleerd door de pistedienst. Is een skiroute geopend dan kun je er vanuit gaan dat deze veilig is, mits je binnen de 25 meter marge van een skiroute bord blijft. Dit is ook direct een belangrijk verschil met een normale piste. Want waar je bij een normale piste direct merkt dat je off-piste bent (de geprepareerde piste houdt op en je komt in diepere of zwaardere sneeuw), merk je dit verschil op een skiroute niet, omdat deze naadloos over gaat in off-piste terrein. Je kan dus niet te ver afwijken van de palen.​ Houd er daarom rekening mee dat er verder niets wordt gemarkeerd op een skiroute. Dat wil zeggen dat er geen stootkussens om eventuele bomen zitten en ook die mooie netten die je beschermen tegen een eventuele val in een (kleine) afgrond vind je er niet terug. Daarnaast wordt een skiroute niet op achter gebleven wintersporters gecontroleerd op het einde van de dag.

Geprepareerd

• Een skiroute wordt nooit geprepareerd en je kunt er alle soorten sneeuw tegenkomen. De realiteit leert dat skiroutes snel veranderen in buckelpistes en dat juist daarom de neiging bestaat om buiten de 25 meter marge van een skiroute bord op zoek te gaan naar betere sneeuw. En dan ben je dus off-piste!

Off-piste

Off-piste betekent simpelweg ‘buiten de piste’. En zo letterlijk moet je het ook nemen. Dit gebied is niet gecontroleerd, niet geprepareerd en niet gemarkeerd. Wanneer je de piste of de skiroute verlaat, begeef je je buiten de piste. Ook wanneer je net die ene meter naast de piste skiet om even die verse sneeuw mee te pakken. Vaak gaat dit goed, maar er zijn gevallen bekend waar direct naast de piste wel een lawine is ontstaan. Buiten de piste is kortom off-piste!

*Gemarkeerd *

• Off-piste wordt niet gemarkeerd. Je ziet nergens bordjes staan waar je naar beneden moet, of stokken staan die aangeven waar je moet afdalen. Je wordt vatbaar voor alpiene gevaren, zoals cliffs, rotsen, gletsjerspleten en nog veel meer andere zaken. Aangezien er niets meer wordt aangegeven ben je zelf verantwoordelijk voor je routekeuze. Het kan dan ook betekenen dat je niet meer bij een skilift uitkomt.

Gecontroleerd

• Buiten de piste wordt er niets gecontroleerd. Hier heeft de natuur vrij spel en wordt er na afloop geen controle uitgevoerd door de pistedienst.

Geprepareerd

• Off-piste wordt er niets geprepareerd en kun je er naast poedersneeuw alle andere soorten sneeuw tegenkomen. Van ijs tot slush en zelfs geen sneeuw.

Boundary

Niet in ieder land is de inrichting van de skigebieden (met gemarkeerde pistes) hetzelfde. Iedereen die wel eens in de Verenigde Staten, Canada, Nieuw Zeeland of Japan geskied heeft weet dat de inrichting van de skigebieden in die landen verschilt met die van de Alpenlanden. Zij werken met een zogenaamde ‘boundary’, waar binnen de pistedienst alles controleert. Een ski-area boundary is de grens van een skigebied (om een gebied heen getrokken). Blijf je binnen deze boundary, waar ook de pistes liggen, dan mag je aannemen dat de pistedienst alles gecontroleerd heeft op lawines.

Een boundary is gemarkeerd, daarbinnen is alles gecontroleerd en binnen de boundary is het geheel deels geprepareerd. Hierdoor kun je binnen een boundary afdalen zonder dat je rekening hoeft te houden met lawines. Cliffs zijn er nog steeds, maar veelal met borden gemarkeerd. Oh, niet te vergeten, een no go area = no go area!

*Hoe werkt een boundary? *

• Stel je het skigebied van bijvoorbeeld Les Quatre Vallées in Zwitserland voor. Trek een cirkel om het gebied en alles binnen de cirkel is gecontroleerd. Dus niet alleen de pistes, maar ook alles dat er tussen ligt. In de VS en Canada wordt er dan ook weinig met lawinepieper, schep en sonde gereden, simpelweg omdat ze hem niet nodig hebben binnen de grenzen van het skigebied. Maar binnen een boundary heb nog wel te maken met andere alpiene gevaren, zoals cliffs, rotsen, bomen en meer, waar je zelf op moet letten. Is een afdaling of bowl dicht, dan heeft dit een reden.

*Buiten de boundary *

• Verlaat je de boundary van een skigebied dan ben je op jezelf aangewezen. Je komt dan in de backcountry van het skigebied. Eigenlijk is dat zeer goed te vergelijken met de Europese definitie van off-piste. Ook hier ben je zelf verantwoordelijk voor de routekeuze, je veiligheid en de eventuele redding bij een ongeluk. Andere benamingen voor de term backcountry zijn sidecountry of slackcountry. In veel gevallen hebben skigebieden op een aantal locaties in de boundary gates geplaatst. Door deze gates kan je de backcountry induiken.

Samenvattend

Het gebied buiten de gecontroleerde en gemarkeerde gebieden markeert het verschil tussen funsport en extreemsport. Tussen een verantwoordelijkheid die bij de pistedienst ligt en een verantwoordelijkheid die volledig bij jou ligt. Onderstaand nog een samenvattende tabel. Helder? Schroom niet om vragen te stellen. Van vragen is nog nooit iemand dommer geworden.

Meer weten? Start nu met de Safety Academy

De Alpen en Pyreneeën zijn fantastische gebergten en steeds meer mensen gaan er off-piste. Geef ze eens ongelijk, want er zijn niet veel plekken in Europa waar je zo dicht bij de natuur komt. Maar jaarlijks sterven er 100- 150 mensen buiten de pistes. Ongelukken die met juiste kennis mogelijk voorkomen kunnen worden. Maar hoe mooi kennis ook is, er is altijd een restrisico. Dat is zo op de weg, in je badkamer en dus ook in de bergen. Bang geworden? Blijf dan thuis!

Maar wil je wel off-piste en dat thuis kunnen na vertellen? In dat geval is kennis de sleutel. Vraag jezelf daarom af: heb jij die kennis in huis? Ben je niet zeker? Maak dan een start met de Safety Academy. Het eerste hoofdstuk is gratis. Wil je meer, met de code VEILIGOFFPISTE1819 krijg je nu 20% korting op de aanscahf van de cursus. Je kunt na betaling direct online verder studeren en we sturen je ook nog eens het boek toe. Ride hard, ride smart!