Ode aan onzekerheid

Twee jaar geleden turf ik tijdens een val op de Weissfluh noordwand m’n Borghild ski’s open. Tijdens een lawine-2 cursus zit ik daarom eenzaam te denken aan vervanging, bij een bushalte in Klosters. Die dagen constateert ene meneer Hackel hard en enigszins afkeurend, maar constructief, en in mijn woorden samengevat, dat ik aan m’n techniek moet werken. Ene meneer Kan stelt verder dat een telemarkski een ‘’stijvere achterkant’’ mag hebben. Tja… …Da’s stevig. Aan techniek en ervaring werken is één ding. Maar wat verder? En hoe? Tja… Maar dat is het eerste rollende sneeuwvlokje in een groter klusavontuur met Mickey. En in een hoofdstuk over onzekerheid.

Het liefst 100 onder de voet. Vond Steven ook een goede maat. Iets wat breed inzetbaar is, toerbaar en tele-baar. Waarom? Nouja, da’s practisch en ik wil graag een stap vooruit maken ten opzichte van mijn huidige lichte, korte tourlatjes. De klassieke stelling is dat je op brede bakken harder kan rijden, maar dat je op smallere bakken beter (en daarom harder) leert rijden. Vandaar een decennium op 75 mm bindingen. En dat techniekskiën geef ik niet op. Maar na la Grave op anderhalve 75 mm binding te hebben gedaan en daarna een stevig hoofdstuk te hebben geskiëd op ntn’s, merk ik nu de limiet van 86 mm onder de voet. Moet het per se ‘’harder, better, faster, stronger’’? Nee, dat niet. Maar stilstand is vooruitgang. Ik leer en doe graag eens wat nieuws. En daarom neem ik de 75mm op 86mm mentaliteit graag mee naar een 100 mm ski met ntn’s. Niet om te stijldansen op kistjes ofzo, maar omdat een slagschip ook subtiel kan zijn als het moet. En dat soort ogenschijnlijk misplaatste subtiliteit is toch de mooiste. Echte schoonheid heeft twee kanten die elkaar dimensie geven.

Ontwerp is eigenlijk al voor het eerste biertje rond. Zelfde golflengte. Klare taal. Simpel. Wat? Hoe? Idee. Klaar. Oja, heb ik nog iets met een kleurtje? Nou, echt klaar. Dan het moeilijke: klusdata prikken. Half jaar later? Anyhow. Koud knutseltuinhuis, warm hart. Mickey heeft in een robofrees geïnvesteerd en dat maakt het een en ander nog makkelijker. In de trein naar m’n ouders in Helmond twijfel ik over de toplaag. En als Helmonder dacht ik op dat moment ‘’Fack it. Eik’’. Eik is hard. Stevig. Koningshout. Niet voor niks in ’t Helmondse logo. Ik heb eens wat onderhoud aan een eiken sloep gedaan, en dat was bikken geblazen. Als kind vroeger ook veel in eikebomen geklommen. Eik dus. Google ‘eik’, ‘fineer’, ‘resthout’. Boem. Maargoed, lukt die levering wel met ons plotseling toch wat krappere schema?

Ander probleempje: het hakstuk. Rottefella heeft een matig hakstuk wat ook nog eens volstrekt niet uitwisselbaar is. En me eerder helaas 90 euro gekost heeft. Ivar komt met de perfect passende oplossing van een splitboard-hielstuk met 2 risers. Daar klus je van een keukenplank, een zaag en een boor nog een riser bij, voeg vier inserts toe en hoppa. Kind kan de was doen.

En dan slaat er weer een stuk onzekerheid van ’t dagelijks leven toe. In je werk, tijdens mijn opleiding of gewoon op straat een keer. Onzekerheid is soms lichtontvlambaar. Juist op een moment dat je niet effe wat overdruk kwijt kan raken. En ’t liefst op een moment dat een ander, al dan niet terecht, zeker van z’n zaak is. En er wat groots op ’t spel staat. Onzekerheid in ’t dagelijks leven. Of in een afdaling net na je plan b. En dat slaat makkelijk om in irritatie en woede. Als ik met de beste bedoelingen tot een uiterste ga voor een oplossing, krijg ik van iemand anders een tik in m’n flank. De woede, de blinde woede die dat oproept reageer ik af op mezelf. Pislink. Ik gun mezelf niks meer, geen half uur ski’s waxen. Geen geski. Geen filmpje kijken. Niks. Nog geen geslepen kant. Alleen werken aan een oplossing. Gun mezelf niks en wil het niet op een ander af reageren. Handig? Mogelijk niet. Maar na twee weken uitzonderlijke stress. Klapt er wat, kom ik met een niet ideale maar werkende oplossing en kan ik weer wat skidingetjes doen.

Wepowder? Mwah, hogedrukgebied, rustig forum. Filmpje kijken? Nou, lunchpauze nog maar eens naar de nieuwe base kijken. Mickey’s mooie kleurtje. De base van de oude Borghilds had, uit luiheid, nogal wat bulten. De nieuwe hebben volgens Ivar minstens een goeie stonegrind nodig.

In de familie heb ik een paar hard skiënde neven. Ik ben altijd de laatste en langzaamste. Oké. Boeiend. Die neven waxen niks zelf en hebben nog nooit een kantenslijper aangeraakt. ‘’Nee, dat komt nauw’’, ‘’de zaak die dat doet, doet het altijd precies zoals ik ’t wil’’. Hoe dan, hoeveel graden? ‘’Weet ik niet’’. Oke, maar geldt die instelling misschien ook voor mijn nieuwe base? Dat ik ’t prima zelf kan zonder ’t te beseffen? Internet: ‘’Nee, dat komt nauw’’, ‘’de zaak die dat doet, doet het altijd precies zoals je ’t wilt’’, zelfs als je niet weet hoe je ’t precies wilt. Fijn. Dan sla ik 3 euro stuk op 150, 400 en 800 schuurpapier. Stonegrind kan altijd nog. Drie kwartier zaterdagmiddag (voor de koffie), wat water en een recht blokje verder: Vlakke base, lijkt goed, proberen maar. Koffie. Kanten slijpen. Wax. Klaar. Geen sexy ruitjes, maar wel sexy gewaxte vlakke base.

De week er op kan/wil/gaat niemand uit m’n testteam mee. Totdat er veel regen wordt aangekondigd bij +3, voorafgegaan door wat verse pof en een occlusiefront. Die stemmen me altijd vrolijk sinds ik ontdekte dat dat het verkeersongeluk van een hoge- en lagedrukgebied is: Onzekerheid met metereologische spektakelgarantie. Onzekerheid tot en met. Vertrek na de werkdag om vijf uur. Laatste week Maart. Stufe 3, bos dus. Met z’n zessen een uurtje rijden. Op weg naar boven werken die Voile risers van Ivar. Waarom heeft niet iedereen dit!? Ik merk een harde laag met 10-20 cm vers. De ski’s zijn wat breder dan de 86 die ik gewend ben. Bewolkt maar boven nul? Steeds donkerder. Denk chicks-in-louter-sport-bh’s-warm. Aan de boomgrens aangekomen draai ik als laatste om, giet ik een halve liter dubbelsterkte ranja en nog wat chocolade achterover omdat mijn testteam wel conditie heeft en slechts 1 versnelling kent. Als laatste ben ik klaar. Klik mijn 3000 Chinese (lees 295 echte) lumens aan en rijd achter de rest aan. Wat kwam eerder? De nieuwe ski of de nieuw ge-grind-schuurde-waxte-base?

Ik loop na 1,5 seconde aan tegen een nieuwe fysieke grens. De lichtsnelheid. 3000 Chinese Lumens is gelukkig net genoeg om 6000 Noorse Lumens van m’n buddy bij te benen. Maar ik ga NOG harder. Niet een beetje, tikkie, ietsjes. Maar warpspeed 2! Met controle notabene. Ik merk het eerst niet eens. Maar zodra ik het merk, is angst de eerste emotie. Waarom?! Hoe?! De bochten snijden beter en ik ga harder. The right tool for the right job? Mijn subtiele slagschip? Snel en vernietigend? Echt, een nieuwe dimensie van hard. Voor mij dan. Er is een tijd vόόr en ná deze paar bochten.

Ik heb denk ik nog een seizoen of 2 nodig om dit te ondekken en verklaren. Ik bevat het nog niet helemaal. Niet neven-hard, maar daar nog een warpspeed voorbij. En ja, op de piste red ik het vast nog niet bij ze. Maar søren! De faaack! Anders. In het bos heb ik een nieuwe dimensie gevonden. Geen van de vier zijkanten van de ski’s zijn precies hetzelfde, maar ze zijn getailleerd. En alhoewel de punten ‘te weinig’ risen en de bindingen ‘minstens 3cm’ te ver naar voren staan voor een telemarkski, ga ik al mijn verwachtingen en eigen kwaliteiten voorbij. Ik was bang maar het doet wat ik denk, nog voor ik het denk. Telemarken was altijd dansen met de zwaartekracht, maar dit danst met snelheid op de muziek van zwaartekracht. Een gamechanger. In overdrive en weg.

In het dal waait en sneeuwt het. Die ellendige occlusie. De moeder-aller-sneeuwstormen en genadeklap van koning Winter. 8 Beaufort wind, wegdek 8+% helling, 2 cm ijs over het hele wegdek en tot 50 cm sneeuw op die ijslaag. Lokaal colletje. Km of tien? Shit shit shit! Plotseling auto in greppel. Onverstaanbaar gezeik, 20 jaar oude Nissan sedan met voorwielaandrijving. En out-of-the-blue slaat er iets in me: Ik pak m’n jas, helm en handschoenen. Meisje achter ’t stuur krijgt een bevestiging, de kerel voorin een opmerking en ik pak een schep achteruit auto twee. Er glijden wat mensen onderuit, sjeest een onhoudbare vrachtwagen voorbij over de provinciale b-weg en even later zit ik alleen bij ’t meisje weer achterin de auto, terwijl de laatste procenten telefoonbatterij Amy Macdonald draaien. Ik denk weer rustig verder, terwijl de hamer van koning winter neerkomt.

Hoe moeten ze eigenlijk gaan heten?
Måske.
Uit een Deens woordenboek: adverbium, uitspraak [mɔˈsgeˀ] of [moˈsgeˀ] of [ˌmɔsge] of [ˌmosge]. Oorsprong naar het Middelnederduitse mach schen, kan gebeuren. Verbindt het Nederlandse ‘misschien’, via het Deens met het Noorse ‘kanskje’, wat precies het zelfde betekent. Het laat me zien dat de samenleving vandaag de dag, waar alles zo in hokjes is ingedeeld, nog wel een paar onverwachtte en positieve dwarsverbanden en verrassingen kent. Verstopte en ontluikende schoonheid zijn een inherrente eigenschap van onzekerheid. En daarmee nog een reden om onzekerheid te leren omarmen. Niet roekeloos, maar ook zeker niet angstvallig. En daarom, Måske.