De onderwerpen van 21 januari 2021:
- Föhn situatie
- Nog steeds een verraderlijk sneeuwdek
- Slechte opbouw, niveau 3 en alle oriëntaties
- Frankrijk terug naar ‘beperkte informatie’
- Frankrijk op niveau groot
Föhn
Tot aan het weekend zitten we nog in een Föhnsituatie. Lees ook het WP weerbericht. Föhn betekent veel wind en hogere temperaturen. Dat brengt natuurlijk Triebschnee met zich mee en door de hogere temperaturen zien we ook her en der ‘Gleitschneelawinen’ ontstaan: bodemlawines die lager in het gebied meestal op gras, soms op gladde rots, afglijden. De nulgradengrens in Tirol en Vorarlberg loopt op tot een forse 2500 meter.
Sneeuwdek
Het grote thema van deze winter blijft echter de slechte opbouw van het sneeuwdek: een slecht fundament om nieuwe (of door wind getransporteerde) sneeuw op te laten rusten. Dit noemt men in het Duitstalige gebied een ‘Altschneeproblem’. Vaak past zo’n Altschneeprobleem bij een gevaarniveau 2, maar de situatie is nu zo slecht dat zelfs bij de Triebschneeproblemen die we als gevolg van de Föhn zien, het Altschneeprobleem in verschillende regio’s het grootste risico is (het ‘dominante’ gevaar) en dat het gevaarniveau 3 is. Wat verder opvalt is dat de hellingoriëntaties waarop het Altschneeprobleem een rol speelt, zich niet alleen beperken tot noordhellingen (wat eigenlijk ‘normaal’ zou zijn), maar dat ALLE hellingoriëntaties als gevaarlijk worden aangegeven.
Frankrijk
In Frankrijk zijn de skigebieden wederom, of nog steeds, gesloten en daarom komen de lawineberichten tot stand op basis van beperkte informatie. Veel regio’s kregen voor 21 januari het predicaat ‘groot’: niveau 4. Er wordt speciaal gewaarschuwd voor de mogelijkheid om van een afstand een lawine te veroorzaken/ los te trappen. Een lastige en linke situatie voor avonturen buiten de piste! Overigens komen opmerkingen over zulke ‘Fernauslösungen’ ook voor in regio’s in Oostenrijk en Zwitserland. Een spectaculair filmpje van de pistedienst in Tignes illustreert de labiele situatie in de Savoie goed.
Oppassen, oppassen, oppassen!
Het blijft een link lawineprobleem in grote delen van de Alpen en er zijn afgelopen week helaas veel slachtoffers gevallen. Zwitserland betreurt al 15 doden nog voor het eind van januari, terwijl het langjarig gemiddelde 25 slachtoffers per seizoen is! Doe vooral voorzichtig als je in de gelukkige omstandigheid bent om naar de bergen te gaan.
BE SAFE!
Reacties
Bedankt voor de duidelijke uiteenzetting. Heftige situaties in Zwitserland.
https://www.instagram.com/p/CKR23-ijNFh/?utm_source=ig_web_copy_link
Goed overzicht @@Opa, dank!
Vooral de lawine in Tignes was indrukwekkend.
Ik heb een aantal vragen naar aanleiding daarvan.
Nu het beduidend rustiger is met grootschalige wintersportactiviteiten in de Alpen zou ik mij kunnen voorstellen dat dit ertoe heeft geleid dat de sneeuw minder verstoord wordt.
Met als gevolg dat plakken zich wellicht kunnen opbouwen tot grotere massa’s die, als ze gaan, veel gevaarlijker zijn.
De lawine in Tignes laat zien dat er wel lawines worden weggeschoten, maar omdat er (neem ik aan) niet dagelijks pistes zijn geprepareerd kunnen ze misschien verder doorgaan en op grotere afstand door het sneeuwdek andere lawines triggeren.
Met andere woorden.
Werken de pistes in een regulier seizoen als een brandgang en de pistebully’s als stabilizerende trilmachines voor een helling, en mis je dat nu waardoor de effecten en het gevaar groter zijn?
Of is dit ook voor alpine gebieden zonder pistes in de buurt waar de situatie wat menselijke activiteit betreft niet wezenlijk anders is dan andere jaren?
Dus is het weer en het sneeuwdek nu een uitzonderlijk gevaar op zich, of geven de gevolgen van de lockdown een extra gevaarzetting?
Doorgaans zijn er veel data en lawineberichten in een seizoen in de buurt van een skigebied.
Als je veel verder van de gebaande paden gaat, of op expeditie, mis je die informatie.
Bij SSC praktijk krijg je steeds meer mee om uiteindelijk zelf een bericht te kunnen maken of een situatie in te kunnen schatten. Dat is doorgaans redelijk in de buurt van de “bewoonde wereld”.
Is er onderzoek naar lawines gedaan in gebieden zonder menselijke activiteit om te zien of daar een andere dynamiek in het sneeuwdek is?
En zo ja, is daar nog informatie uitgekomen die belangrijk is om te weten als je je in onbetreden gebieden begeeft?
De lawine weet niet dat jij een (SSC) expert bent, een klassieke uitspraak. Maar wat nu als de lawine helemaal nog nooit een expert is tegengekomen en ook voor het eerst en daardoor onverwacht daarop reageert?
Bedankt voor de duidelijke uiteenzetting. Heftige situaties in Zwitserland.
https://www.instagram.com/p/CKR23-ijNFh/?utm_source=ig_web_copy_link
ruudlenaerts3731 op 21 jan 2021 17:01
Inderdaad heftig en in Zwitserland gaat het echt hard.
@@Opa dank voor alle duiding.
@@opa bedankt voor je waardevolle input!
Kan je even duiden wat de oorzaak is dat er nu op alle exposities een altschnee probleem is, terwijl dat normaliter vnl op de noordzijde is?
Is dit te wijten aan het feit dat de eerste sneeuw eerder vroeg op het seizoen is gevallen op een warme bodem en door de koude periode (nachten) die daarop volgde er een groot temperatuurverschil in het sneeuwdek opgetreden is? Met name het feit dat het tijdens de nacht op alle exposities koud was? Was er een beperkte sneeuwhoogte die dit in de hand heeft gewerkt?
Dankjewel!
@@KRovers: Kees, het is inderdaad zo dat de mindere ‘traffic’ in de hellingen zorgt voor mindere ‘versporing’ en dus onderbrekingen van de ondergrond voor zwakke lagen: een onregelmatige ondergrond is gunstig. Onderzoek heeft ook uitgewezen dat ‘compaction’ (aangestampte sneeuw) werkt en de helling daardoor minder gevoelig is voor triggering: in Noord-Amerika gaan ze aan het begin van het seizoen met een hele club meerdere malen met de ski’s hellingen aanstampen die te steil zijn voor de pistebully. Maar dat effect is wel veel heftiger dan bij een veel afgedaalde helling. Ik geloof dat mensen helpen stampen in ruil voor korting op de seizoenspas.
Een piste is zeker een onderbreking van het sneeuwdek, maar lawines zoals op het filmpje steken makkelijke een piste over en gaan aan de andere kant vrolijk door waar ze mee bezig waren. Maar van de ene kant van een geprepareerde piste is een Fernauslösung naar de andere kant zeer onwaarschijnlijk.
Het sneeuwdek zelf is echt een probleem. Binnen skigebieden kun je echter niet meer ‘vertrouwen’ op de hellingen die normaal als ‘vielbefahren’ te boek staan en dat is een gevolg van de lockdown.
De dynamiek van lawines en de opbouw van het sneeuwdek is niet anders in de bewoonde wereld dan daarbuiten. Verschillen ontstaan alleen in skigebieden (of hele populaire toerroutes) door het regelmatig afdalen van hellingen en de aanleg van pistes speelt ongetwijfeld ook een rol. Veel freeriders zijn wel (onbewust) gewend aan deze omstandigheden en verder in de backcountry zullen de meeste mensen dus iets meer reserve in moeten bouwen.
@@3zel: Je hebt alles goed Dries! :-)
Weinig sneeuw en tot nu toe weinig warmte, grote gradiënten en dus veel diepterijp. De zon heeft nog weinig kracht en de ‘uitstraling’ wint het in januari bij helder weer ook overdag makkelijk van de ‘instraling’.
Vroeger in het seizoen zijn er op veel plaatsen ook nog korsten ontstaan en dat geeft nog eens extra problemen. Er is ook op veel plaatsen oppervlakterijp ingesneeuwd, maar dat lijkt wel de goede kant op te gaan.
De Föhn brengt voor het eerst in lange tijd warmte in het sneeuwdek en dat zal een gunstige uitwerking hebben op de lager gelegen hellingen. Als er tenminste sneeuw blijft liggen, want ik heb al foto’s gezien waarop alle hellingen van een bergketen volkomen zijn kaal geblazen!
Bedankt voor de duidelijke uiteenzetting. Heftige situaties in Zwitserland.
https://www.instagram.com/p/CKR23-ijNFh/?utm_source=ig_web_copy_link
ruudlenaerts3731 op 21 jan 2021 17:01
Inderdaad heftig en in Zwitserland gaat het echt hard.
@@Opa dank voor alle duiding.Pistenbulcky op 21 jan 2021 20:34
Dit is inderdaad een heel heftig verhaal en ervaring van Xavier De Le Rue: hij was bij één van de dodelijke ongevallen in Verbier eerder deze week.
Hoi Rolf @@Opa,
Interessante video met heldere taal :-)
Lastige omstandigheden in de Alpen.
Des te leerzamer vanuit de bureaustoel in NL nu ik (nog) niet (verantwoord) met liefhebbers op pad kan…
Bergen groet, TimtheMountaintraveler
P.S. nogmaals dank voor Snow Safety Center Lawine theorie (online) II & III afgelopen twee maanden!
Wederom top. Nu al zin om deze serie aan het begin van de volgende winter te gaan bingewatchen ;-)
Helaas waren gisteren en vandaag weer slachtoffers te betreuren hier in Les 4 Vallées.
https://www.lenouvelliste.ch/articles/valais/valais-central/avalanche-a-nendaz-deux-personnes-emportees-1035225