Ik geef het direct toe, de lawineschaal is verwarrend voor een leek. Want lawinegevaar 3 op een schaal van 5 dat klinkt helemaal niet zo gevaarlijk. Is het dan vreemd dat het NOS nieuws naar aanleiding van het ongeluk in Tignes het volgende schrijft: ‘Het lawinegevaar is op dit moment niet op zijn hoogst: 3 op een schaal van 5.’
Bij een een foto in hetzelfde artikel wordt daar nog het volgende aan toegevoegd: ‘Het lawinegevaar in Tignes is nu ‘slechts’ 3 op een schaal van 5’? Blijkbaar wordt de redactie van de NOS op het verkeerde been gezet omdat 3 op een schaal niet zo hoog klinkt en zich dan afvraagt waarom er dan zo’n grote lawine kan ontstaan. Een reactie die overigens niet nieuw is.
In november 2000 kwamen drie mensen om in het Oostenrijkse Hochgurgl als gevolg van een zogenaamde plaatlawine. Er gold die dag lawinegevaar 3. Dat betekent dat de belasting van een enkele skiër of boarder voldoende is om op talrijke hellingen lawines te veroorzaken. Na de gebeurtenis ontspon er zich een discussie tussen de lokale bestuurders en de lawine experts. De lokale bestuurders meenden dat er lawinegevaar 5 afgegeven had moeten worden omdat de situatie zo gevaarlijk was en de lawine experts hadden lawinegevaar 3 afgegeven. Wie had er gelijk? De lokale bestuurders hadden gelijk dat die dag bijzonder gevaarlijk was voor wintersporters, maar de experts hadden gelijk dat 3 dan voldeed. Er waren die dagen namelijk geen wegen gesloten en spontane grote lawines bleven uit.
Lawingevaar 3 wordt door velen als gemiddeld ingeschat en geeft daarmee een vals gevoel van veiligheid. Maar wie zich verder verdiept in de lawineschaal (klik-klik) ziet al direct vrij heftige termen staan. Bij lawinegevaar 3 geldt er namelijk een aanzienlijk lawinegevaar. Het sneeuwdek is dan op veel hellingen die steiler zijn dan 30 graden matig tot zwak gezet. Spontane lawines van middelgrote omvang zijn mogelijk. De belasting van het sneeuwdek door een enkele skiër of snowboarder kan voldoende zijn om een lawine te veroorzaken. Dat klinkt toch een stuk heftiger dan 3 op een schaal van 5. Toch?
Het probleem zit in het doel van de lawineschaal
In de lawineschaal probeert men enerzijds de kans op catastrofe lawines die het publieke leven bedreigen en anderzijds de kans op een wintersporterlawine tot uitdrukking te brengen. Dat zijn twee doelen in een enkele schaal.
Voor catastrofe lawines hebben ze lawineniveau 4 en vooral 5 ontworpen. Deze zijn voornamelijk bedoeld als waarschuwing voor het openbare leven. Het doel is instanties in staat te stellen om tijdig maatregelen te nemen om het openbare leven te beschermen tegen deze verwoestende lawines. Off-piste is in vele gevallen dan al niet meer mogelijk. Liften zijn dan veelal gesloten en de liften die wel open zijn leiden dan enkel naar een paar vlakke pistes waar geen steile hellingen boven hangen. Bij lawinegevaar 4 moet je je zelf dus heel goed afvragen wat je aan het doen bent. Zelfs voor freeriders die al aardig wat meters in het terrein hebben gemaakt is het heel erg oppassen geblazen.
Lawine niveau 4 en 5 zijn dus vooral een signaal naar instanties en liftmaatschappijen om maatregelen te nemen. Lawine niveau 1, 2 en 3 zijn voornamelijk bedoeld voor types zoals ik die graag buiten de pistes gaan. Feitelijk is daarmee de lawineschaal voor skiërs en snowboarders die buiten de piste willen skiën of boarden in zijn algemeenheid gereduceerd tot lawineschaal 3. Zeker voor leken.
TIP: lees ook het artikel ‘Hoe lees je het lawinebericht?’
Het Zwitserse Institut für Schnee- und Lawinenforschung (SLF) verwoordt dit als volgt:
Bij een relatief stabiele sneeuw- en lawinesituatie is het advies in het lawinebericht vooral bedoeld voor off-piste skiërs en boarders en bevat veel meer details die voor hen zijn bedoeld en niet voor de lokale lawinedienst. Na lawinegevaar 3 neemt het aantal aanbevelingen juist toe voor de lokale lawinedienst en de pistediensten van de skigebieden in de betreffende regio. Vooral bij zeer hoog lawinegevaar (niveau 5), wanneer je niet buiten de piste kan skiën of boarden en het maatschappelijk leven wordt bedreigd, zijn de aanbevelingen voor de lokale lawine- en pistedienst zeer uitgebreid.
Bij lawinegevaar 5 zijn veelal alle liften dicht en luidt het officiële advies voor niet gezekerde delen van de berg; ‘Verzicht empfohlen’. Oftewel: zie af van welke vorm van off-piste dan ook. Bij lawinegevaar 4 luidt het advies: ‘Viel Erfahrung in der Lawinenbeurteilung erforderlich. Beschränkung auf mässig steiles Gelände / Lawinenauslaufbereiche beachten.’
Het belangrijkste dat de lawineschaal ons daarmee leert is dat lawinegevaar 3 (ofwel aanzienlijk) voor off-piste skiërs en boarders al erg groot is. Vergeet niet dat in Zwitserland 54% van de lawineslachtoffers valt bij lawinegevaar 3.
Zoals ik al zei, het is best verwarrend. Deel daarom dit bericht met alle leken om je heen zodat ook zei op de hoogte zijn van het doel van de lawineschaal en druk ze op het hart dat je bij lawinegevaar 3 je al bloot stelt aan grote risico’s en kennis van de materie helemaal geen kwaad kan. Ik zal ondertussen een afschrift van dit artikel aan de NOS sturen.
TIP: Ben je lid van de Safety Academy? Lees dan nog even deze paragraaf door over de 4 gevaren van de lawineschaal om je geheugen op te frissen.
Reaktionen
Goed stuk @@Haas!
60% kans op lawines, aldus vele “kwaliteitsmedia”.
60% kans op lawines, aldus vele “kwaliteitsmedia”.
Havana op 14 feb 2017 18:09
Da’s niet best :)
@@haas een vraag mbt die 54% slachtoffers in CH bij stufe 3:
Betreft het dan een afgegeven 3 als hoogste stufe in het volledige bericht of een 3 op de hoogte waar bijv het ongeluk gebeurde?
Voorbeeld:
Lawinegevaar 3 boven de 2200 op alle exponenten.
Ongelukt op 2050.
Valt deze dan in bovenstaande statistiek als een L2 slachtoffer of als L3?
Dank alvast voor je tijd en goed stuk!
Interessante vraag vinnie!
Ik zou het logisch vinden als het dan een l3 zou zijn, aangezien je bij l3 nog steeds de hele helling dient mee te nemen als ik het goed begrepen heb. Dus ook datgene wat boven je zit?
@@OsiruS klopt idd. @@Vinnie De warnstufe wordt, tenzij anders aangegeven, afgegeven voor het hele gebied. Er kan buiten de aangegeven gevaren zone 5 graden steiler worden gereden. In de elementaire reductie methode zou je dat dus als een stufe minder kunnen interpreteren.
Gebruikmakende van de professionele reductiemethode ga je altijd uit van de warnstufe zoals afgegeven door de lawinedienst.
Bedankt Haas ! Helder en duidelijk.
Interessante vraag vinnie!
Ik zou het logisch vinden als het dan een l3 zou zijn, aangezien je bij l3 nog steeds de hele helling dient mee te nemen als ik het goed begrepen heb. Dus ook datgene wat boven je zit?OsiruS op 14 feb 2017 19:13
Dat idd een interessant gegeven:
Volgens mij hoeft dit niet persé, voorbeeld: LS2 tot 2000 LS3 vanaf 2000
Als je dan op een berg bent die bijv 1800 meter hoog is dan is volgens mij LS2 van toepassing, want het LS3 stuk is dan niet van toepassing, zou de berg hoger zijn dan weer wel.
Maar het blijft koffiedik kijken, want het is geen exacte weten schap want 2000 meter is alleen maar globale inschatting, het zou dus ook lager of hoger kunnen zijn. Dus voorzichtigheid blijft geboden.
BMT
Goed verhaal Haas, je kan niet genoeg waarschuwen! Wat ik me afvraag is wat de reden kan zijn dat sommige skigebieden de topliften, die toegang geven tot mooie maar lawinegevaarlijke hellingen, opengooien bij lawinegevaar 4. We maakten dat vorige week mee in Courmayeur. De Youla en de Arp geven toegang tot lawinegevaarlijk terrein. Boven aangekomen signaleerde ik 3 “spontane” lawines in een tijdsbestek van enkele minuten. Desondanks zagen we mensen zonder drie eenheid de helling induiken. Boven is geen restaurant en er lijkt geen commercieel belang te zijn om een lift open te gooien. Dit is bv anders bij de Skyway die toegang geeft tot Punta Heilbronner waar dagelijks massa’s toeristen omhoog gaan en boven koffie gaan drinken.
Ik meen dat Bij lw1 gesproken werd over - 200Hm onder de grens van de warnstufe alvoor je hem mag verlagen.
Goed verhaal Haas, je kan niet genoeg waarschuwen! Wat ik me afvraag is wat de reden kan zijn dat sommige skigebieden de topliften, die toegang geven tot mooie maar lawinegevaarlijke hellingen, opengooien bij lawinegevaar 4. We maakten dat vorige week mee in Courmayeur. De Youla en de Arp geven toegang tot lawinegevaarlijk terrein.
paddyodenneboom op 15 feb 2017 12:02
@@paddyodenneboom, wanneer was je er precies? Via deze link zie ik dat er op 4 en 5 februari sprake was van lawinegevaar 4 (http://appweb.regione.vda.it/DBWeb/bollnivometeo/bollnivometeo.nsf/ArchivioNew?OpenForm&L=_i&).
Keep in mind dat skigebieden enkel verantwoordelijk zijn voor de lawine veiligheid op de pistes. Dat de liften toegang geven tot lawine gevaarlijk terrein is geen reden om de liften te sluiten bij een verhoogd lawine gevaar buiten de pistes. Dat doen ze enkel als ze veiligheid op de via de lift te bereiken (en geopende) pistes niet kunnen garanderen, danwel dat de lift zelf een risico loopt.
@@haas dank voor je antwoord!
Altijd fijn om jezelf weer scherp te zetten door dit soort onderwerpen te bespreken, stelde mijn vraag met oa de vraag van @@BMT in mind en de verschillen die je in lawineberichten ziet (in duitsland heeft men het niet over een x aantal hm maar over de waldgrenze bijv.)
Goed artikel, keep 'm coming!
@@morris; dank voor je reactie. We zaten daar 5, 6 en 7 februari. Alle 3 de dagen “Forte 4 scala di pericolo”. Ik snap wel dat het liftbedrijf kijkt naar de veiligheid binnen het skigebied. Ze kunnen ook niet anders. Het is belangrijk om je te beseffen dat jezelf verantwoordelijk bent voor je eigen en andermans veiligheid als je het gemarkeerde skigebied verlaat en niemand anders. Op het pistekaartje staan verschillende freeride routes aangegeven met als waarschuwing “not marked or patrolled”. Tevens staan er waarschuwingsborden http://cdn.wepowder.nl/forum/2/20710.jpg?width=800 dat je de piste verlaat… Om terug te komen op de vraag “hoeveel mensen zich beseffen dat lawinegevaar 3 gevaarlijker is dan je denkt” moet ik helaas constateren dat een groot aantal wintersporters in Courmayeur daar niet zo mee bezig was…
Mijn gids had een leuk rijmpje, Stufe drei ist arbeit fur die alpenpolitzei
Goed verhaal Haas, je kan niet genoeg waarschuwen! Wat ik me afvraag is wat de reden kan zijn dat sommige skigebieden de topliften, die toegang geven tot mooie maar lawinegevaarlijke hellingen, opengooien bij lawinegevaar 4. We maakten dat vorige week mee in Courmayeur. De Youla en de Arp geven toegang tot lawinegevaarlijk terrein.
paddyodenneboom op 15 feb 2017 12:02
@@paddyodenneboom, wanneer was je er precies? Via deze link zie ik dat er op 4 en 5 februari sprake was van lawinegevaar 4 (http://appweb.regione.vda.it/DBWeb/bollnivometeo/bollnivometeo.nsf/ArchivioNew?OpenForm&L=_i&).
Keep in mind dat skigebieden enkel verantwoordelijk zijn voor de lawine veiligheid op de pistes. Dat de liften toegang geven tot lawine gevaarlijk terrein is geen reden om de liften te sluiten bij een verhoogd lawine gevaar buiten de pistes. Dat doen ze enkel als ze veiligheid op de via de lift te bereiken (en geopende) pistes niet kunnen garanderen, danwel dat de lift zelf een risico loopt.
meteomorris op 15 feb 2017 12:11
Inderdaad gaat het de meeste gebieden om de pisteskiërs. die krijgen waar voor hun geld.
Zolang de pistes save zijn voor uit hellingen komende lawines kunnen ze de de toplift open gooien.
Daarom hoor je vaak 's ochtends de explosies. De pistedienst is dan bezig lawines te triggeren op hellingen die een gevaar op kunnen leveren voor de pistes.
Warning:
Let heel goed op tijdens het freeriden in hellingen boven een piste. Je wil nooit een lawine initiëren die skiërs op de piste kunnen bedelven.
Quote Morris
Keep in mind dat skigebieden enkel verantwoordelijk zijn voor de lawine veiligheid op de pistes. Dat de liften toegang geven tot lawine gevaarlijk terrein is geen reden om de liften te sluiten bij een verhoogd lawine gevaar buiten de pistes.
@@Morris
In St. Anton doen ze dat soms wel… ;-)
Quote Morris
Keep in mind dat skigebieden enkel verantwoordelijk zijn voor de lawine veiligheid op de pistes. Dat de liften toegang geven tot lawine gevaarlijk terrein is geen reden om de liften te sluiten bij een verhoogd lawine gevaar buiten de pistes.
@@Morris
In St. Anton doen ze dat soms wel… ;-)
BMT op 16 feb 2017 14:52
LOL, maar in Anton stikt het dan ook van de lemmingen…