Update: Lawines eisen het leven van elf mensen

Twee typische weersverschijnselen zorgen de laatste 72 uur voor veel lawineslachtoffers. Enerzijds is er de markante temperatuurstijging in de noord- en westalpen die de afgelopen 72 uur voor veel natte sneeuw lawines heeft gezorgd. Anderzijds is er de sinds dinsdagochtend opgestoken zuidföhn die in nog geen 36 uur maar liefst voor 10 dodelijke slachtoffers zorgde.

Natte sneeuwlawines

Menno Boermans schreef er al over, natte sneeuwlawines. En ik citeer, 'En toen opeens was het warm. Sinds november zagen we in de Zwitserse Alpen een winter met haast onafgebroken cycli van sneeuw en koude, maar sinds deze week toont de thermometer opeens waarden van boven de 10 graden. Zoals Morris ook al in zijn bericht aangeeft moeten we het echt hogerop zoeken willen we nog lekkere sneeuw vinden. Een ander probleem dat deze plotselinge temperatuurstijging met zich meebrengt is dat van de nattesneeuw lawines.' Afgelopen maandag werd een 54 jarige toueskiester in Zwitserland overvallen door een natte sneeuwlawine met de dood als gevolg.

Een typisch probleem van zuidhellingen

Natte sneeuwlawines zoals die zich nu voordoen zijn het gevolg van de instraling van de zon gedurende de dag en deze is het sterkst op zuidhellingen, maar ook steile oosthellingen (waar de zon 's ochtends in schijnt) en steile westhellingen (waar de zon 's middags in schijnt) zijn vatbaar voor natte sneeuwlawines op dit moment. Het is mooi weer, warm en de zon sterk. Dat betekent dat naarmate de dag vordert de kans dat het sneeuwdek te zwaar wordt gedurende de dag toeneemt. In de lawineberichten van Zwitserland, Oostenrijk en de Franse Noordalpen wordt daar op dit moment expliciet voor gewaarschuwd. Deze situatie blijft de komende 72 uur in ieder geval nog gehandhaafd. Check je lokale lawinebericht via lawinedienst.nl en pas er je plannen op aan.

Lawines als gevolg van verse triebschnee

Sinds dinsdagochtend worden de Franse noordalpen en de gebieden ten noorden van de ::alpenhoofdkam:: van Oostenrijk en Zwitserland geconfronteerd met een zeer krachtige zuidföhn. Een föhnwind die ik al aankondigde in mijn weerbericht van afgelopen zondag. Een stormachtige föhn als deze heeft altijd als gevolg dat (veel) sneeuw van de ::loefzijde:: naar de ::lijzijde:: wordt getransporteerd. Waarmee de lijzijde vol komt te liggen met zogenaamde ::triebschnee:: en een helling die een paar uur daarvoor nog veilig was in slechts enkele uren tijd kan transformeren tot een levensgevaarlijke helling vol lawinegevaarlijke triebschnee.

In de lawineberichten van vandaag dinsdag werd daarvoor al gewaarschuwd. Zowel de diensten in Zwitserland, Oostenrijk als Frankrijk waarschuwden hiervoor. Daarnaast gold er zelfs een weeralarm voor de gebieden in en ten noorden van ::alpenhoofdkam:: van Zwitserland en Oostenrijk. Toch ontnam deze triebschnee in Obertauern, Scheffau en Tux 3 tourskiërs het leven. Tussen het opsteken van de storm en de drie ongevallen zat slecht enkele uren tijd. Deze tijd bleek voldoende voor het vormen van deze dodelijke ::triebschnee::.

Ook in Crevoux in Frankrijk deed zich een tragisch ongeval voor. Vier alpinisten werden overvallen door een lawine en kunnen het niet meer navertellen. Onduidelijk is nog of er verse sneeuw in het spel was. Duidelijk is wel dat ook hier dinsdagochtend een sterke oostelijke wind opstak als gevolg van de zuidföhn die voor ingeblazen sneeuw (::triebschnee::) zorgde.

Update 6 maart

Vandaag vielen er nog eens 3 doden als gevolg van lawines. In het Salzburgerland is een ijsklimmer door een lawine om het leven gekomen tijdens de klim op tourski's naar de ijswand toe. Samen met zijn maat liepen zij naar boven toen zij een plaatlawine lostrapten. Gevolg was dat een van de ijsklimmer mee naar beneden werd gesluerd en pas in de Grunsee tot stilstand kwam. De man lag daar anderhalf meter diep in het water toen de reddingsdiensten ter plekke arriveerden.

Ook vielen er vandaag 2 slachtoffers in Tignes. Een gids en zijn klant werden meegesleurd door een lawine van 100 meter breed en 300 meter lang bij de het zogenaamde Bois de la Haye. Het bos dat eindigt bij het meer. Ook hier is de combinatie van binnenstromende warmte en een snoeiharde wind waarschijnlijk de veroorzaker geweest van de lawine. Onduidelijk is of het een skileraar/gids betrof, danwel een berggids.

Welke hellingen betreft het?

Het zijn de lijzijdes die op dit moment vol geblazen zijn. Voor Oostenrijk en Zwitserland zijn dat de hellingen boven de 2000 meter van west over noord naar oost en voor Frankrijk zijn dat de hellingen boven de 2000 meter van zuidwest over noord naar noordoost. Op deze helling geldt een aangescherpt risico. De föhnstorm houdt in ieder geval tot en met woensdagnacht aan. Ook hier geldt, check je lokale lawinebericht via lawinedienst.nl en pas er je plannen op aan.

Vragen?

Heb je vragen, (föhnstorm, lawines, natte sneeuw, triebschnee etc.) schroom niet om ze te stellen. Domme vragen bestaan niet en ik zal mijn best doen iedere vraag te beantwoorden. Daarnaast is het goed om het filmpje bij dit artikel te bekijken. Een aantal experts geven daar uitleg over de situatie. Ook hiervoor geldt... Vragen? Stel ze.