Vorige winter 107 doden door lawines

Winter '12-'13 vielen er 107 dodelijke slachtoffers als gevolg van lawines, waarbij we al 7 slachtoffers te betreuren hadden op dit tijdstip. Dit jaar laat de winter zich van de positieve kant zien en staat de teller op nul. Maar het is nog veel te vroeg om hier conclusies aan te verbinden. Opvallend genoeg is ook het aantal (gemelde) lawine incidenten aan de lage kant. Italie en Oostenrijk kennen allebei 1 melding, Frankrijk kent 3 meldingen van lawines waar mensen bij betrokken waren, maar waarbij er geen slachtoffers vielen.

107 lawineslachtoffers

Jaarlijks vallen er gemiddeld zo'n 100 slachtoffers in de Alpen als gevolg van lawines. Winter '12-'13 paste daarbij goed in het langjaarlijse gemiddelde met een aantal opvallen zaken. Zo was Italië de grootste uitschieter met maar liefst 28 slachtoffers tegen 8 de winter ervoor.

Duiken we dieper de statistieken in van vorige winter, dan zijn er nog meer opvallende zaken. Maar voor dat we dat doen een korte introductie. Lawineslachtoffers bestaan grosso modo uit de volgende groepen. De zogenaamde tourskiers, de freeriders (variantenfahrer in het bereik van de skigebieden), sneeuwschoenwandelaars, alpinisten en overig. De sneeuwschoenwandelaar is een type slachtoffer dat we de laatste jaren zien oppoppen in de statistieken, terwijl tourskiërs en freeriders al jaren deel uitmaken van de statistieken en tourskiërs gemiddeld gezien het grootste risico lopen.

Nu je dit weet de opvallende zaken. Het aantal overleden freeriders in Frankrijk kwam op 16. Opvallend vanuit 2 perspectieven. In absolute zin het hoogste getal van de afgelopen 10 jaar. Daarnaast is het voor het eerst sinds tijden weer hoger dan het aantal overleden tourskiers in Frankrijk. Het is daarbij des te opvallender omdat afgelopen winter een sneeuwrijke winter was en er dan in de regel juist minder slachtoffers vallen.

Vraag: waarom vallen er in sneeuwrijke winters in de regel juist minder slachtoffers?

Ten tweede is het aantal slachtoffers dat in maart viel tijdens de eerste echte dooiperiode van winter '12-'13 opvallend. Het was voor het eerst sinds maanden dat het warm werd, waarmee de spanningen in het sneeuwdek toenamen. In combinatie met de Föhn die toen opstak, vielen er heel veel slachtoffers.

Vraag: waarom zorgt de eerste warm weer periode in de Alpen vaak voor veel lawineslachtoffers?

Ten derde de hellingshoek. In de overgrote meerderheid van de gevallen was men onderweg in zeer steil tot extreem steil terrein, waarbij de hellingshoek schommelde tussen de 35 en 45 graden.

Vraag: wat is de gemiddelde hoek van een helling waarop lawines ontstaan?

Tot nu toe nul slachtoffers

Positief? Het is zeker positief dat er tot nu toe nog geen slachtoffers zijn gevallen. Maar het is niet iets waar je je als individuele freerider rijk mee moet rekenen. Iedere winter is een andere winter, het sneeuwdek nog dun en de komende weken zullen bepalend zijn voor de opbouw van het sneeuwdek.

Hoe voorkom je dat je in de problemen komt?

Uit onderzoek blijkt inmiddels dat met de juiste kennis (en deze gestructureerd toe te passen) je het risico kunt terugbrengen tot 1%, terwijl wanneer je zonder kennis off-piste gaat het spelletje iets weg krijgt van Russische roulette. Kennis is kortom de sleutel.