Freeriden en wetten in Italië

Gisteren kon je al dit artikel lezen over de regelgeving van freeriden in Livigno en de verschillende regels die gemeentes erop na houden. Als reactie daarop kreeg ik van UIAGM berggids Stefan Buis een samenvatting van de workshop „Juridische Aspekte vonLawineauslösungen”, die op 29 september 2010 plaatsvond in Bolzano, toegestuurd. Deze workshop had betrekking op de regio Trentino // Alto Adige.

Consequenties

Als freerider moet je bij het triggeren van een lawine volgens het Italiaanse strafrecht rekening houden met de consequenties. Wanneer je nalatig bent dan bestaat het risico op een gevangenisstraf. Er is op de workshop gesproken over nog strengere wetten, met als doel de veiligheid in de bergen te vergroten. Daar is door de verschillende gidsen een stokje voor gestoken. Het risico bestaat dat men uit angst voor vervolging helemaal geen melding meer maakt van een lawine(ongeval), hetgeen weer nadelen heeft omdat er misschien soms moet worden gezocht in lawines waar niets aan de hand is (geen melding van ontvangen) of juist de overlevingskans verkleind wordt omdat de melding later wordt gedaan.

Definitie van lawine

Een probleem in Italië is dat er eigenlijk geen echte definitie voor een lawine is. Vanuit juridisch perspectief moet een lawine een bepaalde grootte hebben, een bepaald aantal personen in gevaar brengen en zorgen voor algemene opwinding en angst. Hoe vaag wil je het hebben… Daarbij speelt de ‘publieke integriteit’ een grote rol. Bij een lawine ben je niet alleen strafbaar als je concreet personen in gevaar brengt, maar ook als je iemand in gevaar had kunnen brengen (praesumptio iuris et de iure).

Verschilende gebieden

Belangrijk hierbij is de definitie van de zogenaamde ‚anthropisierten Gebieten’. Da’s een lastige term voor een gebied waar mensen (zouden kunnen) zijn. Concreet betekent dat eigenlijk alles wat in een skigebied gebeurt. Een gesloten piste wordt daar ook toegerekend. Of een helling die boven een piste ligt. Er zouden natuurlijk altijd mensen aanwezig kunnen zijn. Wanneer je in dit gebied een lawine veroorzaakt dan word je vervolgd. Immers, je had iemand in gevaar kunnen brengen. In het ‚nicht-anthropisiertes Gebiet’, het gebied dus waar je niemand in gevaar kan brengen, geldt deze regel niet. Punt is hier wel weer dat de ene lawine de andere niet is omdat de definitie niet helder is.

Vervolging?

Er zijn in Italië twee manieren waarop er vervolgd zou kunnen worden. De eerste (ART 426), het heel bewust in gevaar brengen van anderen, omdat je weet dat je een lawine gaat triggeren is zeer moeilijk hard te maken, omdat je, logischerwijs, dit niet bewust doet. Dit type vervolging is dan ook nog niet voor gekomen. De tweede draait meer om nalatigheid (ART 449). Dit gaat dan voornamelijk om een persoon die op de hoogte is van de risico’s en daar bewust niet goed mee omgaat (negeren van verbod bijvoorbeeld), maar ook op de hoogte zijn van het lawinebericht en dergelijke. Dit is de eigen verantwoordelijkheid van de freerider. De informatie is immers beschikbaar. En hier wordt wel op vervolgd, zeker wanneer je anderen in gevaar brengt.

Kennis en het juist toepassen

Een juridisch en complex verhaal? Ja, absoluut. Inmiddels is er in sommige dorpen alweer het een en ander veranderd (zie in Livigno), maar feit blijft dat Italië, en met name de Dolomieten met al hun lokale wetten die dus per dorp verschillen voor een behoorlijk vertroebeld beeld zorgen. In veel gebieden komen ze er inmiddels achter dat voorlichten en informeren beter werkt dan verbieden. Echter, als freerider moet je al heel goed weten waar je mee bezig bent en dat is in Italië misschien wel nog meer het geval dan normaal.