IJsberen en geweren – toeren op Spitsbergen

Mijn hart bonkt in mijn keel en verstijfd van angst en kou schrik ik wakker en schiet ik rechtop uit mijn dikke donsslaapzak. Ik weet het zeker: ik hoorde een grommend geluid! Voorafgaand aan deze reis was ik vooral benieuwd hoe de sneeuw zou zijn, maar nu treden de ijsberenverhalen ‘s nachts ineens op de voorgrond. Op Spitsbergen zijn ijsberen een serieus gevaar. Er lopen zelfs meer ijsberen rond (zo’n 3000) dan inwoners en het is zelfs verboden zonder geweer de natuur in te trekken. Ik spits mijn oren, maar het is weer muisstil in de tent en iedereen lijkt vredig te slapen. Ik word iets rustiger, ook omdat het infrarood alarm, oftewel ons “ijsberenalarmsysteem” niet afgaat en ik onze husky Jarle, die buiten voor ons de wacht houdt, ook niet hoor aanslaan. Gelukkig, vals ijsberenalarm!

Samen met een groep internationale avonturiers zijn Caroline en ik, twee Nederlandse ski journalisten en geheel onervaren winterkampeerders, op ski expeditie in Spitsbergen. Wij in goede handen bij onze bekwame gids Tobias Luthe. Net als wij, heeft hij zijn passie met zijn werk gecombineerd; naast gids is hij ook hoogleraar in Sustainability Science aan de universiteit van Chur en organisator van deze Science Wilderness Experience.

Onze expeditie begint als we opgepropt in een kleine zodiac boot stappen, die hard door het ijskoude fjord schiet. We worden 40 kilometer ten noordoosten van Longyearbyen, de hoofdstad, gedropt en hebben slechts een paar sledes ofwel pulkas met spullen bij ons: twee tenten, eten, drie geweren en wat extra kledingstukken.

Met het geweer stevig vastgebonden aan mijn rugzak gaan we onder een stralende zon in complete stilte op pad. Ook al is het alweer bijna 21:30 uur, speelt tijd geen rol. Begin mei is het hier, op 78 graden noorderbreedte en op maar 1338 kilometer van de Noordpool, namelijk 24 uur per dag licht!

Stap voor stap toeren we naar boven. Doordat het constant licht is, ervaren we geen enkele druk om voor het donker terug te zijn. Het is bijna middernacht als we op de top (935 meter) staan. In de verte zien we een klein driehoekig figuurtje op het ijs, onze tent.

De zon, die pal op het noorden staat, schittert als een gouden lichtbundel in het fjord. “You don’t need to be afraid that your line will be tracked. The only track you’ll see, will be of a polar bear”, zegt Tobias grijzend terwijl hij zijn vellen opbergt.

Tobias blijkt een echte duizendpoot, naast zijn werk als skigids en hoogleraar heeft hij zijn eigen ecologische skimerk Grown en organiseert hij deze Science Experience Wildernesss trips. Hoewel skiën deze week de boventoon voert, vraagt Tobias ons af en toe ook met hem mee te denken over de ontwikkelingen op deze bijzondere plek. Hij doet namelijk zelf onderzoek naar de interactie tussen natuur (ecosystemen) en mensen (sociaal economische systemen) en hij deelt met ons zijn ervaring dat er de afgelopen jaren veel is veranderd op Spitsbergen.
![3:00am: Een"les" van Tobias over de ecosystemen](http://cdn.wepowder.nl/weblog/1/18035-w800.jpg “3:00am: Een"les” van Tobias over de ecosystemen")

Ooit was mijnbouw de belangrijkste industrie maar inmiddels is het toerisme explosief gegroeid: jaarlijks bezoeken 40.000 toeristen per cruise Spitsbergen. Bovendien bestaat er geen hechte gemeenschap op Spitsbergen: er zijn geen ‘locals’ want de meeste mensen houden het hier maar een paar jaar uit in dit barre Arctische klimaat. Dit maakt het lastig om op structurele wijze plannen te maken om deze natuur op langere termijn te beschermen. Dat is dus ook precies de reden dat wij de zo populaire snowmobile laten staan om onze human impact op het milieu zoveel mogelijk te beperken.

Meer info:
Arctic ski & sail
Spitsbergen toerisme en Noorwegen toerisme www.visitnorway.com)

Vlieg met SAS airlines van Amsterdam via Tromsø naar Spitsbergen. Als je in Tromsø moet overnachten, raden wij het Scandic Grand hotel aan, wat midden in de stad ligt.