Analyse van het lawine ongeluk in Obergurgl
Zaterdagmiddag bereikte ons het vreselijke bericht dat een groep van Nederlandse splitboarders in een lawine is gekomen. De groep van splitboarders die geleid werd door de bij velen onder ons bekende snowboardgidsen Irian van Helfteren en Bas Elhorst was op zaterdag 26 november onderweg in het Ferwalltal niet ver van het wintersportdorp Obergurgl. Bij het ongeluk kwamen 2 mensen om het leven.
In een eerder bericht hebben we aangegeven dat experts (Lawinedienst, Alpinpolizei) onderzoek doen naar het ongeluk. Vandaag publiceerde de lawinedienst haar eerste bevindingen. Omdat niet iedereen het Duits even goed machtig is, hebben we ervoor gekozen het bericht van de lawinedienst hieronder voor je in het Nederlands neer te zetten. Neem de bevindingen tot je en verwerk ze in rust en respect en geef betrokkenen de ruimte die ze nodig hebben. Het verslag van de lawinedienst.
Een groep van 10 mensen, waaronder snowboardgidsen is op tour gegaan in het Ferwalltal in de meest zuidelijke Ötztaler Alpen. Bij aanvang van de tour lag er in de lagere delen van het Ferwalltal nog maar weinig sneeuw.
*Maar eenmaal verder en hoger in het dal, niet ver van de grens met Italie nam de sneeuwhoeveelheid duidelijk toe.
-
Duidelijk meer sneeuw
In het achterste deel van het Ferwalltal nam de groep een rustpauze waarbij er een sneeuwprofiel is gegraven in een deel van de helling met een geringe hellingshoek. Op grond daarvan is besloten met onderlinge afstanden verder het dal in te touren. Kort daarna hoorden leden van de groep het geluid van zettende sneeuw (ook wel een whoem geluid) waarna direct daarna vier leden van de groep door een lawine gegrepen werden. De plaatlawine die ver boven de groep losbrak kon zich op de deels zeer steile helling tot een zeer snelle stoflawine. Door de kracht van de lawine werden vier leden meegetrokken.
De direct daarop ingezette reddingsactie verliep zeer professioneel maar kon niet voorkomen dat een van de leden als gevolgd van de mechanische verwondingen direct ter plekke overleed. Een tweede lid van de groep liep levensgevaarlijke verwondingen op en ook de twee andere leden van de groep liepen verwondingen op.
Bovenstaande foto toont de plek van het ongeval. De rode cirkel geeft grofweg het gebied aan waar de vier mensen werden gevangen door de lawine. De pijlen symboliseren de vallijn van de lawine die boven de groep ontstond.
Tijdens het onderzoek ter plekke hebben de experts van de lawinedienst diverse sneeuwprofielen gegraven en stabiliteitstesten uitgevoerd. Uit dit onderzoek kwam duidelijk naar voren dat er sprake was van een zogenaamd Altschneeproblem. Ofwel een oude sneeuwlaag die de zwakke laag in het geheel vormde. Vermoed wordt dat de zwakke laag op een sneeuwarmere plek door de groep geraakt is waardoor de sneeuwlaag brak. De door de groep veroorzaakte breuk plantte zich daarop snel naarboven voort over een geschatte afstand van 800 meter. Als gevolg van deze breuk kon zich dus 800 meter verder in extreem steil terrein een lawine ontstaan.
TIP: lees ook het artikel 'Hoe ontstaat een lawine'
Bovenstaande foto toont de zwakke laag. Onderstaande foto toont de startzone van de lawine welke op een hoogte van 2700 meter door de 4 personen onbewust werd geactiveerd. Was het sneeuwdek in het begin van het dal nog dun. Bij de graat was het sneeuwdek heel dik. De kroon van de lawine was op sommige plaatsen maar liefst 2,5 meter hoog.
Uit het onderzoek blijkt dat de zwakke laag bij deze lawine de oude sneeuw (Altschneeproblem) in het hooggebergte is. Deze sneeuw is al van september en kon in voornamelijk schaduwrijke blijven liggen. De onderzoekers waren verbaast en verrast dat deze laag zo makkelijk te verstoren is en als basis diende voor deze grote en op afstand veroorzaakte lawine. De komende dagen gaan de experst verder onderzoek doen om een nog beter beeld te krijgen van de omvang en de regio's waar dit probleem zich voor doet.
TIP: lees ook het artikel waarin we dieper ingaan op het Altschnee probleem
Het onderzoek maakt duidelijk dat de groep geweldig veel pech heeft gehad. Zelfs de experts van de lawinedienst blijken onaangenaam verrast over het gemak waarmee het evenwicht in het sneeuwdek verstoord kon worden. Het zijn kille woorden op deze maandagochtend.
Mijn gedachten zijn bij familie, vrienden en betrokkenen.
Reacties
-
Touristmeteomorris op 28 november 2016 · 10:28We hebben zo goed en kwaad als het kan de analyse omgezet naar het Nederlands. Mocht je naar aanleiding hiervan verhelderende vragen hebben stel ze gerust. -
Advancedevan op 28 november 2016 · 10:28Een zeer respectvolle analyse. Goed werk weer van LWD Tirol. Fijn - zeker voor de betrokken gidsen - dat er nu meer bekend is over de omstandigheden waaronder het ongeval zich heeft voorgedaan. Hopelijk nemen andere media de strekking van dit bericht ook over.
Sterkte voor de nabestaanden van de slachtoffers en de betrokkenen bij dit ongeluk. -
Beginner -
BeginnerMarijnt op 28 november 2016 · 10:44Interessant om te lezen, dank voor het vertalen. Blijft heftig, zeker voor de nabestaanden. -
BeginnerFrankvDelden op 28 november 2016 · 10:49Het zal weinig verdriet wegnemen maar het lijkt me wel fijn voor de betrokkenen om te lezen dat zo als het nu lijkt geen echte fouten zijn gemaakt maar het gewoon botte pech is geweest.
Flinke wake-up call voor mijzelf in ieder geval. -
Beginnerevr66 op 28 november 2016 · 10:56Geval van verkeerde moment op de verkeerde plaats? Eigenlijk alles goed gedaan en toch op een verschrikkelijke manier onderuit gegaan!
Paar dingen zie zo opkomen (hadden al een kleine onderlinge discussie in een app groepje)
1) Hoe lang blijft dergelijke altschnee-problemtiek actueel? Met andere woorden, hoe lang blijf je er rekening mee houden?
2) 800 meter afstand vanaf ontstaan lawine, toch blijkbaar geen tijd om weg te komen. Zijn splitboarders hier in het nadeel (geen idee, nog nooit op een splitboard gestaan), maar zou we voor kunnen stellen dat je wat minder snel kunt omschakelen dan op een paar skis?
3) is een sneeuwprofiel, gemaakt in een flauwere helling op lagere hoogte een indicatie van de situatie hogerop? Ook omdat in het profiel wellicht de altschneesituatie niet aanwezig was? -
BeginnerPatrick1973 op 28 november 2016 · 11:07Berustend voor de betrokken gidsen, dat zij geen 'fouten' hebben begaan.
Gewoon pech, met zware gevolgen. -
Advancedsvenk op 28 november 2016 · 11:08Fijn dat deze analyse er is, geeft een objectief beeld van de omstandigheden rond het ongeluk. Wat een pech en wat een natuurgeweld moet dit geweest zijn. Nogmaals sterkte voor alle betrokkenen. -
BeginnerMTV op 28 november 2016 · 11:09800 meter. Mijn hemel. Ik ben benieuwd naar de verdere analyses van de LWD op andere plekken. Sad... -
AdvancedAryen op 28 november 2016 · 11:12@evr66
wb punt 1: Dat hangt van de omstandigheden af. Als het warm wordt en bijvoorbeeld regent tot op grote hoogte, dan kan zo'n zwakke laag (deels) smelten en bij kou weer vastvriezen zodat het probleem verdwijnt. Bij aanhoudende kou kan het probleem maanden en mogelijk het hele seizoen blijven bestaan. In dat geval mag je hopen dat er een dik pak sneeuw boven op komt waardoor je de zwakke laag minder snel triggert.
wb punt 2: Ik denk dat je hier sowieso niet weggekomen was, ook niet op skies. Te vlak terrein en de lawine of drukgolf heeft je waarschijnlijk in luttele seconden bereikt. Bovendien had je hem waarschijnlijk niet zien aankomen door het slechte zicht.
wb. punt 3: Een sneeuwprofiel is altijd lokaal. Wil je met meer zekerheid iets over de hele helling kunnen zeggen dan moet je op erg veel (ook gevaarlijke ) plekken een profiel graven. Je kunt dus nooit op basis van een profiel zeggen of een helling veilig is. Wel of het onveilig kan zijn. Dit laatste heeft de groep mogelijk geconstateerd, omdat ze hierna met afstanden tussen de groepsleden verder zijn gegaan. Dat het zó onveilig was had blijkbaar niemand kunnen voorzien. -
Beginnerbarttoorn2 op 28 november 2016 · 11:17Damn, dank voor vertaling. RIP, tragisch en ontluisterend. Sterkte voor eenieder -
BeginnerArns op 28 november 2016 · 11:18Risico's analyseren, risico's minimaliseren... en het restrisico accepteren. We doen het allemaal... elke keer is het hard om te zien wat dat restrisico kan aanrichten. Sterkte aan alle betrokkenen. -
Beginner
-
AdvancedEmileHendrix op 28 november 2016 · 11:22... Vreselijk om te lezen... 😞 Het ziet er naar uit dat de bewuste beslissing om niet in 1 groep, maar met tussenafstanden te lopen, nog erger heeft kunnen voorkomen. -
ExpertHaas op 28 november 2016 · 11:34Het is goed dat de Oostenrijkse instanties al zo snel met een gedegen analyse komen. Ook om de speculatieve (nederlandse) berichtgeving ,waar ik me erg aan stoor, weer in het gareel te trekken. Ook is het logisch dat er, zoals bij jou, vragen rijzen naar aanleiding van deze analyse.
Gelukkig zijn er altijd mensen bereid je te helpen als je met vragen over safety zit. Ik wil jou en iedereen aanraden je te verdiepen in de materie en de daarbij behorende terminologie zodat analyses als deze, maar ook lawine berichten geen abra cadabra blijven maar kunnen voorzien in onontbeerlijke informatie om goede beslissingen te kunnen nemen in het terrein. -
Touristmeteomorris op 28 november 2016 · 11:42@evr66 Ik heb even in overleg met @Haas een aanvullend artikel geschreven over het Altschnee probleem. Wat is het, waarom is het een probleem, hoe herken je het, wat te doen etc...
Daar vind je ook de goede antwoorden van @Aryen in terug.
http://wepowder.nl/forum/topic/233700 -
Beginnerevr66 op 28 november 2016 · 11:45Top, mannen!
-
BeginnerCorD op 28 november 2016 · 12:28Dank voor het vertalen.
Heel veel sterkte voor de nabestaanden en betrokkenen van het ongeval! -
AdvancedSnowzone op 28 november 2016 · 13:24Ook om de speculatieve (nederlandse) berichtgeving ,waar ik me erg aan stoor, weer in het gareel te trekken.
Haas op 28 nov 2016 11:34
Waar ik me ook aan stoorde is dat een directeur van de Ned. Skivereniging zegt: „Te vroeg in het winterseizoen gaan tourskiën is vragen om problemen, zoals het dodelijke lawineongeval dit weekend bevestigde”, aldus Romani."
Ik weet natuurlijk niet hoe hij het gezegd heeft, maar vind 't kort door de bocht en niet echt respectvol nadat er 2 mensen hierbij verongelukt zijn. -
BeginnerCVS op 28 november 2016 · 13:38Niet makkelijk hoe hier als freerider, maar ook als redactie mee om te gaan.
@Redactie; complimenten hoe jullie je (niet overhaast) op de feiten en relevante context richten. -
ExpertThom op 28 november 2016 · 13:40@Snowzone
Ook om de speculatieve (nederlandse) berichtgeving ,waar ik me erg aan stoor, weer in het gareel te trekken.
Haas op 28 nov 2016 11:34
Waar ik me ook aan stoorde is dat een directeur van de Ned. Skivereniging zegt: „Te vroeg in het winterseizoen gaan tourskiën is vragen om problemen, zoals het dodelijke lawineongeval dit weekend bevestigde”, aldus Romani."
Ik weet natuurlijk niet hoe hij het gezegd heeft, maar vind 't kort door de bocht en niet echt respectvol nadat er 2 mensen hierbij verongelukt zijn. Snowzone op 28 nov 2016 13:24
Ik ergerde me hier ook mateloos aan en heb dus (eigenwijs) navraag gedaan binnen een kennis bij NskiV. Bleek dat Bert dit dus in een eerder interview heeft benoemd en dit dus niet naar aanleiding van dit ongeval heeft gezegd. De telegraaf heet dit volgens mij helaas in deze context geplaatst. -
AdvancedNicky op 28 november 2016 · 13:45Pffff. Koude rillingen als ik het rapport lees. Een kroon van 2,5 meter en 800 m breukvoortplanting...holy shit. Dankjewel @ haas en @meteomorris voor de aanvullende informatie/vertaling. -
puderskiwi op 28 november 2016 · 13:48Ik ben het helemaal eens met @Snowzone en @Haas. Ik schrok dit weekend ook hoe de directeur van de Skivereniging hier op reageerde.
http://www.telegraaf.nl/binnenland/27117099/__Skier_is_vaak_roekeloos_...
http://m.telegraaf.nl/article/27114114/nog-te-vroeg-voor-toerskien...
Wat ik nog raarder vond is dat dezelfde directeur op zondag iets heel anders zegt. Of werken er soms twee Bert Romani's bij de Skivereniging?
http://www.ad.nl/nieuws/superervaren-snowboarders-betrokken-in-lawined...
Het kan allemaal uit zijn verband zijn gerukt zoals @Thom schrijft, maar ik vind dit vreemd. Ik ken de slachtoffers niet, maar ik heb dit weekend geprobeerd te voelen wat de familie en vrienden doormaken. Zulke uitspraken doen zelfs bij mij dan pijn. Ik kan me niet meer door deze vereniging laten vertegenwoordigen. Ik ga mijn lidmaatschap opzeggen en ben al onderzoek aan het doen naar andere verzekeringen. -
AdvancedBMT op 28 november 2016 · 15:58Voor wat betreft de berichtgving, ik heb het gevoel dat de Telegraaf de uitspraken van de NKSKIV uit zijn verband heeft gerukt. In de AD staat het namelijk wel goed en meer passend bij de NKSKIV.
@puderskiwi qua verzekering kan je sowieso eens kijken naar die van de NKBV die is sowieso beter 😉 -
ExpertMitchel. op 28 november 2016 · 16:12@haas & @meteomorris
Thnx! ondanks andere media, houden jullie het hoofd cool, en zorgen voor goed, gedegen en vooral op feiten gebaseerde artikelen.
Ik hield me hart de afgelopen dagen vast! T is en blijft heftig! -
BeginnerMarijnt op 28 november 2016 · 16:18De berichtgeving over een ongeval als deze roept al snel bij de onwetenden vervelende reacties op, vooral bij de Telegraaf is het schering en inslag, maar ja, daar zijn ze ook meer uit op titels die lezers trekken dan de echte juiste inhoud. Goed om te horen dat de uitspraak van de directeur van NskiV toch uit de context zijn gehaald. Eens te meer duidelijk dat er niet teveel waarde aan het artikel van Telegraaf gehecht hoeft te worden.
Voor de nabestaanden is dit verschrikkelijk om te lezen natuurlijk. -
Advancedevan op 28 november 2016 · 17:56Gelukkig onderscheiden ook andere media zich positief: http://www.rtlnieuws.nl/nederland/skiers-veroorzaken-lawines-vaak-zelf...
Ik ben wel benieuwd of @opa hier juist geciteerd is: "Maar een gids kan de gevolgen van een lawine wel drastisch inperken". Volgens mij moet je vooral een gids huren om de kans op een lawine te beperken (maar wel maximaal van de sneeuw en het terrein te profiteren). -
Experttellie-G op 28 november 2016 · 18:08Pffff. Koude rillingen als ik het rapport lees. Een kroon van 2,5 meter en 800 m breukvoortplanting...holy shit. Dankjewel @ haas en @meteomorris voor de aanvullende informatie/vertaling. Nicky op 28 nov 2016 13:45
inderdaad bizar en creepy, zoiets verwacht je echt niet. Het zo abstracte restrisico dat we na alle maatregelen overhouden, met de heel kleine kans en de veels te grote gevolgen waar we normaal gesproken liever niet over nadenken is op deze gure maandag veel te dichtbij en veel te echt. Krijg als ik dit lees alleen nog maar dieper respect voor degenen die de redding hebben uitgevoerd. -
AdvancedNicky op 28 november 2016 · 19:34@tellie-G en @meteomorris: wat ik me nog afvraag: op basis waarvan kan je concluderen dat het dus het rest risico is? Ik lees in het rapport nog niets over stufe, hellingsgraad (er zat blijkbaar een steile wand boven). Is die conclusie niet iets te vroeg (zonder hierbij een oordeel te hebben). Kan het ook een verkeerd (te rooskleurig lawinebericht) lawinebericht zijn (de onderzoekers waren verbaasd en verrast etc)?
