Lawine airbag

De lawine airbag is inmiddels ruim 20 jaar op de markt. Het concept is simpel. Door het opblazen van de ballon(nen) wordt het volume van de rijder vergroot. Hoe groter het volume van de rijder, hoe groter de kans dat hij / zij aan de oppervlakte van de lawine blijft. Er is echter nog maar zeer weinig informatie over hoe je nu eigenlijk precies met een airbag om moet gaan. Tijdens één van m’n lezingen, die ik voor het Snowsafety center gaf, sprak ik Arthur Glaser van Powderhouse Agencies. Hij wéét hoe je met een airbag om moet gaan! Arthur is namelijk voormalig instructeur en nationaal kampioen parachute springen en weet dus wat een extreme sport is. Lees onderstaand zijn verhaal.

Noodsituatie

We weten inmiddels wel dat we met piepers moeten oefenen, willen we er in een noodsituatie ook snel mee uit de voeten kunnen. Maar hoe zorg je ervoor dat je de airbag ook écht op de goede manier gebruikt. Op het moment dat je verrast wordt door een lawine is het heel moeilijk om helder te kunnen denken. De adrenaline giert door je lijf en toch moet je in een fractie van een seconde de juiste beslissingen nemen om accuraat te handelen. Om deze situatie te illustreren, maak ik verderop in deze tekst een vergelijking met een sport waarin men veel ervaring heeft met deze situatie. In deze sport, het parachute springen, kun je bevangen raken door het geweld waarmee je de duizelingwekkende diepte in valt. Het is derhalve van het grootste belang, je chute goed en op tijd te trekken. Hierop wordt dan ook uitvoerig getraind.

1) De aanschaf van de airbag

Het lijkt zo eenvoudig; en dat is het ook – maar de vraag is: als het nodig is … trek ik hem dan ook? Ben ik iemand die handelt (fight) of die niets doet (freeze) bij gevaar? Stel jezelf deze vraag en wees vooral eerlijk, het is geen schande om een ‘freezer’ te zijn. Juist het feit dat je je daarvan bewust bent en dat je je reactie wilt trainen getuigt van een groot verantwoordelijkheids-gevoel. Op de vraag wanneer je de airbag moet trekken, een kort antwoord: Zo snel mogelijk. Op het moment dat je merkt in een lawine te zitten, trek je direkt. Coole kikkers onder ons zullen wellicht denken; ik trek nog even niet misschien ski ik er wel uit (net als in de film) het is jammer van m’n patroon of ik zal voor gek staan met die opgeblazen ballon op m’n rug. Ook voor hen; trek direkt! De kansen op triggeren van je ballonnen slinken naarmate je langer wacht.

2) Ken je airbag

Voor welk systeem je ook kiest- ga ermee aan de slag. Doe hem aan, haal hem uit elkaar, zet hem weer in elkaar – jouw airbag mag geen geheimen voor je hebben! Aan welke kant zit het ‘ripcord’ of de ‘activeringshendel’ / ‘trigger’? Hoe zorg je ervoor dat je hem altijd kan gebruiken? Omdat iedereen een eigen ‘voorkeurskant’ voor zijn ‘ripcord’ / ‘trigger’ heeft (linkshandigen trekken meestal - kruislings -rechts, rechtshandigen kruislings links), bieden de fabrikanten van de airbags de gebruiker vaak de mogelijkheid om te kiezen. Je wordt, na aankoop, in staat gesteld het ‘ripcord’ / ‘trigger’ links op je schouderstrap danwel rechts op je schouderstrap te monteren. Denk goed na over welke kant je kiest en houdt het ‘ripcord’ / ‘trigger’ daarna ook altijd aan dezelfde kant. Dit is erg belangrijk. Stel je voor dat het gaspedaal en het koppelingspedaal van de auto plotseling omgedraaid blijken te zijn. Hoe ontregeld zou je zijn als je in een noodsituatie zou moeten wegrijden of juist stoppen?!

3) Voorbereiding op gebruik

Tijdens de voorbereidende fase speel je zoveel mogelijk de realiteit van het moment na in je hoofd. Welke kleding heb ik aan, welke handschoenen / wanten draag ik? … wat nou als ik hele koude handen heb? Waar en hoe zit mijn GoPro op mijn borst vast? Zal ik m’n ‘ripcord’ of ‘trigger’ niet verwarren met een andere hendel / uitsteeksel? Als ik mijn helm en bril opheb … wat zie ik dan nog? Trek dus je materiaal aan en ervaar het nu in het echt!

Daarnaast is het ook goed om eens over je mentale staat op een moment supreme na te denken. Stel, je loopt in een autovrije straat of je steekt te voet een drukke weg over. In beide situaties loop je, maar in de ene situatie hoef je je geen zorgen te maken dat je overreden wordt, terwijl je in de andere situatie tijdens het oversteken goed oplet en alert bent op je omgeving. Deze alertheid moet ook de mentale staat zijn waarin je verkeert als je off-piste skiet. Mocht er dan iets gebeuren dan is de kans dat je volledig overvallen wordt door je eigen adrenaline ‘boost’ een stuk kleiner. De kans dat je dan goed zal handelen is veel groter.

4) Hoe trek ik?

Dit moet je trainen! De handeling zelf is eigenlijk vrij simpel; je pakt met je hand het ‘ripcord’ of ‘trigger’, je trekt eraan en hup daar gaat de airbag open. Dat is de theorie … en nu in de weerbarstige praktijk: Zonder gedegen training zal 99% van de mensen niet kijken naar de plaats waar ze het ripcord of ‘trigger’ pakken … of denken te zullen pakken. Hier zit volgens Arthur precies het allereerste en tevens grootste gevaar: Men KIJKT niet! Zonder te kijken naar je ‘ripcord’ / ‘trigger’ grijpen is onder grote stress een kansspel geworden. Wellicht heb je wel iets beet … maar mogelijk niet je ‘ripcord’ / ‘trigger’! Onder invloed van de adrenaline wordt niet alleen je zicht beperkt; Tunnelvision* maar ook andere receptoren in ons lichaam veranderen direct; je voelt dingen anders of niet (wegvallen van pijn), je hoort dingen anders of niet (wegvallen van harde geluiden), dit is gebleken uit vele praktijk ervaringen van mensen die zich in een noodsituatie bevonden. Het is niet ondenkbaar dat je in eerste instantie naast je ‘ripcord’ / ‘trigger’ grijpt en vervolgens niet meer in staat bent dit misgrijpen te herstellen.

• “Tunnelvision”: één van de mogelijke gevolgen die kunnen optreden door een snel oplopende adrenaline waarde in het lichaam. Het waarnemingsvermogen wordt beperkt. ( waarneming gaat van ‘buiten’ naar ‘binnen’ )

KIJK. De allereerste handeling moet dus een hoofdknik zijn, de ogen gericht op de plaats waar je denkt dat je ‘ripcord’ / ‘trigger’ zit.

PAK . Het pakken is een logisch vervolg, en goed kijkend zal dit in 1x goed gaan. Ook al verliezen we onze balans en gebeurt er van alles om ons heen; het focussen van je (evt beperkte!) blik op het ripcord / trigger zal ervoor zorgen dat je niet misgrijpt.

TREK . Eenmaal gepakt is het trekken van het ‘ripcord’ / ‘trigger’ vrij eenvoudig – door de adrenaline heb je kracht genoeg! Deze ‘sequence’ moet ,net als zoeken met je pieper, routine matig kunnen worden uitgevoerd. Dus dient ook geoefend te worden.

Kijk – Pak –Trek

En hier komt de vergelijking met parachute springen. Iedereen die zelf wel eens parachute gesprongen heeft, weet dat je zeker een weekend lang moet oefenen: visualiseren dat je uit het vliegtuig springt, helder blijven denken, kijken, pakken en trekken. Vervolgens weer een harnas aan en oefenen, oefenen en oefenen. Juist door deze ‘drill’ eindeloos te oefenen en zo te ‘internaliseren’ (creëren van ‘mental blueprints’) vergroot je het vertrouwen dat je het straks onder hoge stress ook echt zult doen. Je moet het net zo lang ‘oefenen’ tot je onder normale omstandigheden in een oogwenk de airbag getrokken hebt en je de handeling bij wijze van spreken kunt dromen. Het daadwerkelijk trekken van de airbag zou je minimaal één of twee keer moeten proberen, met al je andere kleding en handschoenen aan, zodat je precies weet hoe het aan zal voelen. En hoe zal het aanvoelen om de airbag open te treken terwijl je skiet?

5) Materiaal klaarmaken

Een pieper die je ‘s ochtends aan en om doet, zal je -naast de check die je met de groep doet- niet tussendoor uitzetten en weer aanzetten. Met je airbag daarentegen ben je veel meer bezig. Uiteraard doe je je checks in de ochtend: ritsen en klittenband van de airbag dicht, het patroon vol en goed aangesloten, schep en sonde op de juiste plek in je rugzak. Maar eenmaal buiten zal je er toch vaker mee bezig moeten zijn dan met je pieper.

6) Procedure

Wanneer de airbag nog niet nodig is, bijvoorbeeld terwijl je skiet op een drukke piste, staat in een gondel of in een heli zit, moet je ervoor zorgen dat je airbag nooit per vergissing open kan gaan. Je stopt dan je ripcord weg of je verwijderd je trigger (per merk airbag verschillend). Het lijkt zo simpel maar velen vergeten dit. Dit ‘vergeten’ kan grote gevolgen hebben; van een onprettige situatie in de gondel tot een gevaarlijke situatie in een heli of daarna moeten skiën zonder een vol patroon… Manuel Genswein ( een zwitserse lawine reddings goeroe) heeft zelfs een protocol voor het om en afdoen van je airbagpack. Altijd eerst de strap met daaraan het ‘ripcord’ / ‘trigger’ om je schouder leggen bij het omhangen van je pack. Omgekeerd eerst de strap met daaraan het ‘ripcord’ / ‘trigger’ van je schouder bij het afdoen van je pack. Dit om te voorkomen dat je tijdens het om of afdoen van je airbagpack met je ‘ripcord’ / ‘trigger’ ergens langszwaait, blijft haken en zodoende ballonnen gaat blazen.

Op het moment dat je off-piste gaat maak je je airbag gebruiksklaar. Als het goed is heb je dit van tevoren al een paar keer geprobeerd: alle sluitingen vast, je beenlus gezekerd (of aan je klimgordel), de rits van je airbag open en je ‘ripcord’ of ‘trigger’ klaar om te trekken. Tot slot bereid je je mentaal voor en loop je voor de laatste keer je drill door: KIJK- PAK- TREK, zo weet je zeker dat je alert en wel zal genieten van je afdaling!

Op zoek naar een Airbag? In de shop vind je een overzicht van alle airbag systemen.

Met dank aan Arthur Glaser van Powderhouse Agencies!