Wat als er geen sneeuw meer valt op de lagere delen van de berg? Als de winters zo kort worden dat treeruns tot het verleden gaan behoren? Dat het sneeuwdek boven de boomgrens te dun wordt om veilig te kunnen freeriden? Als gebieden nog meer dan nu al het geval is afhankelijk worden van kunstsneeuw? Is dat dan een ramp? En zo ja, voor wie?
Op wePowder hebben we jarenlang de klimaatdiscussie gemeden. Onder het motto: wij zijn freeriders, wij doen niemaand kwaad hebben we ons jarenlang stil gehouden (ik althans). Wij houden van de outdoors, wat voor een kwaad doen wij dan? Een beetje naïef natuurlijk. Sinds 4 jaar doe ik intensiever onderzoek naar het klimaat, de achterliggende data en de mogelijke consequenties. Een consequentie is dat het me regelmatig ging en gaat duizelen. Met name de rol van de mens in het proces van opwarming wordt door een (smal)deel van de wetenschap ontkent. Stel dat die groep gelijk heeft. Dat de opwarming een natuurlijk proces is en dat we er niets aan kunnen doen? Dan zijn al onze klimaatinspanningen toch voor niets?
Maar wat als de opwarming wel (deels) aan ons mensen te wijten is? Wat kan ik dan als freerider nog? Moet ik dan stoppen met de sport om de opwarming te stoppen? En zo ja, heeft het uberhaupt nut als ik dat doe en de rest van de wereld vrolijk doorgaat met het opwarmen van de aarde. Ik heb dit debat met mezelf gevoerd zoals ik ook in de bergen sta. Net zoals ik een lawinepieper omdoe en wel eens een in mijn ogen te risicovolle helling links laat liggen zo heb ik bedacht dat het geen kwaad kan ervan uit te gaan dat de opwarming een realistisch risico is EN dat wij mensen er iets in kunnen doen. Better safe than sorry.
De winters van 2015, 2016 en 2017 kenden een bijzonder slechte start. Het was droog, te warm en veel gebieden zaten tijdens de kerstdagen zonder sneeuw. Hun investeringen in kunstsneeuw betaalden zicht toen uit. Hoewel in veel gebieden geen spoor van de winter te vinden was, waren veel wintersporters erg te spreken over de kwaliteit van de pistes en de sneeuw. Velen hadden een heerlijke wintersport gehad op de pistes. Je zou bijna kunnen concluderen dat wintersport zonder echte sneeuw kan als het moet.
Toch kan wintersport niet zonder echte sneeuw en niet alleen de wintersport. Sneeuw is noodzakelijk voor de waterhuishouding in de bergen. Lange winters zorgen voor een bevroren watervoorraad hoger op de berg die in de aansluitende seizoenen smelt en noodzakelijk is voor het leven in de bergen. Indien sneeuw eerder smelt, het water rapper verdampt en we water kunstmatig opslaan en gebruiken voor het maken van kunstsneeuw dan heeft dat consequenties voor de waterhuishouding en het leven in de bergen. Nu al storten tijdens de hete zomers delen van bergen spontaan in als gevolg van het verdwijnen van de permafrost hoger op de berg.
Ook voor ons freeriders is het verdwijnen van de sneeuw een evident probleem, maar zelfs voor de wintersporter die genoeg heeft aan een strookje kunstsneeuw is het een probleem. De Alpen zijn erg gevoelig voor klimaatverandering. In de Alpen steeg de gemiddelde temperatuur sinds 1850 met bijna twee graden celcius, dat is bijna twee keer zo veel als het wereldwijde gemiddelde.
Wie dieper in de materie duikt zal constateren dat de opwarming in de hogere delen van de Alpen nu vooral in de zomer en herfst plaatsvindt terwijl het in de winter nog wel mee valt. (lees hier meer). Dat is op zich ook wel logisch. Onderstaand kaartje laat goed zien dat de sneeuw die in de winter valt de stijging van de temperatuur gedurende de winter in de hogere delen van de Alpen (nog) tempert. De sneeuw werkt verkoelend en houdt de kou vast. Maar in de dalen ligt steeds vaker geen sneeuw. Daar stijgt de temperatuur al wel. Als de periode waarin er sneeuw ligt in de hogere delen van de Alpen korter wordt dan zou het wel eens een zichzelf versnellend proces kunnen worden waarbij de winters rap korter worden.
Het is de laatste decennia wereldwijd warmer flink warmer geworden en in de Alpen ook.
De eeuwige sneeuw in de Alpen wordt steeds schaarser blijkt uit onderzoek van Meteo Suisse, maar ook tijdens de wintermaanden is het merkbaar. De sneeuwgrens is de afgelopen decennia gemiddeld al 300 meter hoger komen liggen en volgens een aantal scenario's komt de sneeuwgrens in deze eeuw nog eens 500 meter hoger te liggen. Bij een verdere opwarming kun je denken aan de volgende consequenties voor de wintersport:
Ik rijd al decennia lang poeder en waarschijnlijk zal ik dat nog wel enkele decennia kunnen volhouden. De sneeuw verdwijnt niet van de een op de andere dag, dat gaat langzaam. Er zullen nog steeds winters zijn met vele poederalerts en winters met minder poederalerts. Misschien dat ik nog wat flexibeler zal moeten worden om last minute te kunnen kiezen, zal ik minder tussende bomen kunnen knallen en worden de winters korter, maar de kans is groot dat ik tot aan mijn dood poederbochten kan trekken. So, who cares? Of zoals Napoleon zei; 'Na mij de zondvloed'. De wereld draait ook wel door zonder freeriders. Sterker nog, de wereld overleeft de mens toch wel. Dat was een makkelijke gedachte, want het plaatste de verwantwoordelijkheid buiten mij. Totdat het ging knagen.
Ik ben de bergen gaan waarderen omdat ze me vrijheid geven. Zelf een route kiezen, keuzes maken en afdalen. Niemand die zegt dat iets wel of niet mag. Maar die vrijheid leerde me ook dat ik een verantwoordelijkheden heb. Naar de groep van vrienden waarmee ik onderweg ben, naar mezelf en de mensen thuis. Een ongeluk in de backcountry heeft consequenties. Soms zelfs met een fatale afloop. Maar ook consequenties in de zin dat indien we ons niet zelf kunnen redden we reddingsdiensten opzadelen met soms halsbrekende toeren om hulp te kunnen bieden.
De keuzes die ik dagelijks maak kunnen consequenties hebben voor de bergen, de golven, kortom de outdoors waarin ik zo graag ben. Het heeft me doen realiseren dat ik een verantwoordelijkheid heb en dat ik die kan nemen.
De afgelopen 24 maanden doorliep ik een zoektocht met vele vragen. Stel dat ik iets kan doen aan de opwarming, kan ik dan keuzes maken met minder impact en ondertussen dan nog wel mijn poederbochten blijven draaien? En zo ja, welke consequenties heeft dat in mijn dagelijkse leven? Ik heb nog zeker niet alle antwoorden, maar ik wil je deelgenoot maken van het proces waar ik doorheen ben gegaan en nog steeds aan het doorlopen ben. Volgende week start ik met een interview dat ik vorige zomer had met Jeremy Jones.
websites en artikelen