Ruim een week baden de Alpen in de zon maar begin januari gaat de weerkaart toch echt op de schop. Zoals vaker met dit soort omschakelingen blijft het nog even spannend of en wanneer de koude lucht binnenkomt. De sneeuwverwachtingskaart kleurt weer op maar de details moeten we nog even met een flinke korrel zout nemen. In deze update ga ik in op de potentie maar ook de onzekerheden in het nieuwe jaar.
Mogelijk flinke koudegolf in januari
We zien al dagen veel potentie op de weerkaarten. Lagedrukgebieden die Europa bereiken komen steeds zuidelijker te liggen en boven de Oceaan ontstaat een hogedrukrug die af en toe een uitloper naar Midden-Europa legt. Als zo’n lagedrukgebied over of ten zuiden van de Alpen langstrekt levert dit sneeuw op, ook kan er aan de achterkant polaire of misschien wel arctische lucht binnenstromen met -10 graden of lager op 1500 meter. In het ensemble van het GFS model voor Innsbruck (afbeelding hierboven) zien we dat de meeste berekeningen koud tot zeer koud zijn voor de periode vanaf 3 januari. De zachtere oplossingen (waaronder de hoofdrun) laten wel zien dat er nog wat addertjes onder het gras zitten.
Op 2 of 3 januari de eerste neerslag
Op 2 januari zien we een flinke depressie bij Denemarken. De fronten hiervan bereiken de Alpen ergens rond donderdagavond (GFS) tot vrijdagmiddag (ECMWF). GFS laat de kou vlot uitstromen met al snel sneeuw tot in de dalen, duidelijk te zien op de sneeuwverwachtingskaart (op basis van dit model). De nadruk ligt op de West- en Noord-Alpen. Volgens ECMWF ontstaat er een zwakke depressie boven Frankrijk waardoor de kou pas een etmaal later de Alpen bereikt. In dat scenario kan er beneden 1500 meter eerst regen vallen
Herhaling van zetten
Hogedrukimpulsen boven de oceaan blijven voorlopig actief. Verderop in de eerste januariweek trekken er waarschijnlijk nog enkele depressies vanuit het westen het continent op. Iedere keer zal de trekrichting en diepte van de storingen bepalend zijn voor sneeuwval en de temperatuur in de Alpen. We zien ook oplossingen die wel koud zijn maar onder invloed van hogedrukuitlopers weinig sneeuw toelaten.
Koers depressies is bepalend
Aan de oost- en zuidkant van een depressie vinden we de zogenaamde warme sector waarin neerslag tot op flinke hoogte als regen valt. Wanneer een depressie ten zuiden van de Alpen langstrekt hebben we hier geen last van. Wanneer de trekrichting noordelijker is of een depressie ten westen van de Alpen blijft treuzelen kan dit de uitstroom van koude lucht vertragen of zelfs helemaal blokkeren. De afbeeldingen hierboven laten de verwachtingen voor maandagnacht (6 januari) zien van het ECMWF en het GFS model. ECMWF laat een (zwak) lagedrukgebied bij Portugal zien met de Alpen in diepwinterse omstandigheden. GFS (tweede kaart) verwacht het laag dieper en noordelijker waardoor zachte lucht de Alpen kan bereiken. In dat geval is er van winterkou geen sprake en valt er regen tot wel 2000 meter in de West-Alpen.
De Zuid-Alpen blijven zorgenkindje
December gaat de boeken in als een vrij goede wintersportmaand met redelijke tot goede sneeuwdekopbouw en goede omstandigheden voor kunstsneeuwproductie. Voor freeriders was er vooral na de pre-kerstdump veel te genieten in de West- en Noordalpen. De sneeuwval kwam steeds in west- en noordwest-stau situaties waardoor er ten zuiden en oosten van de hoofdkam nog nauwelijks een base is opgebouwd. In de Dolomieten en delen van de rest van de Italiaanse Alpen is er zelfs op 2000 meter nog nauwelijks sprake van een sneeuwdek. Ook in het nieuwe jaar komt de sneeuw uit het westen tot noorden. Voor de Zuid-Alpen zou het ideaal zijn als er eens een depressie wat zuidelijker trekt of er een Genua-laag ontstaat door de uitstroom van polaire lucht over de Middelandse-Zee. Dit is wel degelijk mogelijk in de komende setting maar de eerste sneeuwsituatie (2-4 januari) zal dit nog niet het geval zijn.