Tijdelijke stilte na een intense stormcyclus

Vandaag en morgen kunnen we de balans gaan opmaken na een 10 daagse stormcyclus, wisselende temperaturen, heel veel verse sneeuw, maar ook regen hebben grote veranderingen teweeg gebracht in het sneeuwdek. Een hogedrukgebied houdt tot en met donderdag stormen op afstand. Met een zuidwestelijke stroming wordt het zonnig, droog en met name op woensdag overdag zeer mild. Tijdens de heldere nachten kan het sneeuwdek uitstralen en koelt het stevig af. Donderdagmiddag nadert een nieuwe storm de Alpen. Een warmtefront vanuit het zuidwesten zal allereerst lokaal voor veel sneeuw zorgen aan de zuidkant van de Alpen. Daarna komen de Alpen mogelijk in een sneeuwsandwich te liggen hoewel dat laatste nog niet zeker is. Met de nieuwe sneeuw en de afkoeling is vanaf vrijdag poederalert#12 van kracht. Maar het window is klein omdat zondag alweer milde lucht de Alpen instroomt. In dit bericht:

• Na warmtefront volgde een zwak koufront
• Lawinegevaar neemt af, maar nog steeds kritisch buiten de pistes
• Dindsdag wordt zonnig, woensdag zeer mild
• Donderdag/vrijdag volgt een nieuwe storm
• Vanaf zondag weer mild

Na warmtefront volgde een zwak koufront

Een intense stormcyclus ligt achter ons. Gister wees Rainer Feldner me op het meetstation in Elm (Zwitserland) waar maar liefst 344 cm verse sneeuw viel in 7 dagen tijd. Aan de hand van dit meetstation wil ik je nog eens kort meenemen door de stormcyclus van afgelopen week. Vooral ook omdat het te makkelijk is om enkel naar de sneeuwhoogtes te kijken, hoewel ik daar wel mee begin. Hier vind je een link naar het meetstation.

Bovenstaand zie je de ontwikkeling van het sneeuwdek bij Elm. In 7 dagen tijd viel er 344 cm verse sneeuw met als absolute topper de tijdspanne tussen zondagochtend 21 en maandagochtend 22 januari toen er maar liefst 73 cm verse sneeuw viel in 24 uur tijd. Desondanks groeide het sneeuwdek ‘slechts’ met 173 centimeter. De reden daarvoor heb je al vaker hier kunnen lezen. Sneeuw bestaat namelijk voor zo’n 90% uit lucht en het sneeuwdek krimpt tijdens het zetten van de verse sneeuw. Onder invloed van de temperatuur, wind en de massa van de verse sneeuw zelf krimpt het sneeuwdek namelijk (lees ook even dit artikel).

Maar wat bovenstaande grafiek niet laat zien is de ontwikkeling van de temperatuur. Gelukkig is daarvan ook een grafiek voorhanden. Maar liefst 4 warmtefronten deden de temperatuur rap stijgen. Op dinsdag 16, donderdag 18, zaterdag 20 en maandag 22 zijn de duidelijke pieken in de temperatuur te zien. Opkomende warmte is een typische red flag in de lawinekunde. Een rappe stijging van de temperatuur zet een sneeuwdek op scherp omdat de massa toeneemt en het precaire evenwicht verstoord kan worden. Niets voor niets hebben we dan ook een turbulente periode achter de rug.

Het laatste warmtefront van 22 januari is ook goed zichtbaar waardoor de sneeuwgrens de gehele dag erg hoog kwam te liggen en we op veel plaatsen langdurige regen zagen. Lokaal tot zo’n 2000 meter hoogte. Omdat de warmte lang aanhield werd hierdoor op veel plaatsen ook de zwaardere koude lucht uit de valleien verdwenen zodat de sneeuw lager in de atmosfeer ook overging in regen. De maandag was daardoor een zeer kritische dag. Er was de afgelopen dagen al veel sneeuw gevallen en tussen zondagochtend en maandagavond viel op veel plaatsen nog eens 80-150 cm verse sneeuw. Daarbij steeg de temperatuur en zorgde deze stijging voor accuut extreem lawinegevaar. Ook in die gebieden waar het nog steeds vroor. Zelfs als het vriest is sneeuw rond nul tot min 1 graad valt een stukje zwaarder dan sneeuw die bij min 5 graden valt. Je krijgt dan zwaardere sneeuw op de lichtere sneeuw van de dagen ervoor. Ofwel laagvorming in het sneeuwdek, met een zwaardere laag bovenop. Zoiets zorgt op de korte termijn altijd voor een aanscherping van het lawinegevaar. Gelukkig volgde maandagmiddag een zwak koufront waarmee het sneeuwdek zich ietsje kon consolideren, de sneeuwgrens weer wat daalde en er nog wat koudere sneeuw bovenop viel.

Wil je hier meer over weten, start dan direct met de Safety Academy van wePowder. We hebben online 2 modules voor je klaar staan. In deze twee modules voor beginners en gevorderden leer je in no time de beginselen van lawinekunde. Omdat de Safety Academy bestaat uit een boek en een online deel met veel filmpjes, beeldmateriaal en toetsen kun je altijd en overal aan je kennis werken. Heb je een module eenmaal afgerond dan is het online deel in combinatie met het boek het ideale naslagwerk om continue je kennis scherp te houden en door te blijven leren. Ook ik blader en klik nog regelmatig door de modules heen om op ervaringen in de backcountry te kunnen reflecteren en ik leer nog steeds bij. Hier kun je direct starten en met de code LAWINEGEVAAR krijg je nu ook nog eens 30% korting op de aanschaf. Je betaald dan nog geen 42 euro per module in plaats van 60 euro. De kortingscode is de komende dagen geldig.

Lawinegevaar neemt af, maar nog steeds kritisch buiten de pistes

Maandag was er sprake van zeer groot/extreem lawinegevaar in de Franse Noordalpen, Zwisterland en het westen van Oostenrijk. Een unieke situatie die we maar zelden zien. Bij lawinegevaar 5 is er sprake van een accute bedreiging voor het maatschappelijk leven en worden wegen uit voorzorg gesloten en zijn dorpen tijdelijk van de buitenwereld afgesloten. Maandag werd er zelfs voor gekozen om in enkele dorpen de bewoners/huurders van een aantal woningen tijdelijk te evacueren. Een zeer bijzondere situatie. Maar niet voor niets getuige onderstaande video uit Ischgl.

Met de verwoestingen in Galtür en le Tour uit de lawinewinter van 1999 en het hotel in de Italiaanse Abruzzo tijdens winter 2017 nog voor ogen is de angst voor lawines niet onterecht. Maar na 1999 hebben veel dorpen en steden nog eens goed gekeken naar hun bouwplannen om te voorkomen dat er woningen zijn of werden gebouwd in de loop van bestaande lawinepaden. Daarop zijn er maatregelen genomen. Desondanks is de waarschuwing van de natuur van gister een goede. Het heeft bestuurders weer doen beseffen dat het geen nut heeft om normen op te rekken en toch te gaan bouwen in door lawines bedreigde delen van een dal of berg.

Vandaag is het lawinegevaar in grote delen van de Alpen gedaald naar HOOG. Nog steeds zijn bestuurders dan alert, maar vanwege de grote hoeveelheden sneeuw is de verwachting dat het sneeuwdek zich onder zijn eigen massa de komende dagen rap gaat zetten. Maar daarmee is het gevaar buiten de pistes niet geweken. Lawinegevaar 4 en 5 zijn een waarschuwing voor bestuurders om maatregelen te treffen en (delen van) skigebieden te sluiten. Buiten de piste is lawinegevaar 3 voor wintersporters al als listig te kwalificeren (lees ook dit artikel). Een klein rondje door de lawineberichten leert dat er nog genoeg problemen zijn. Ik noem het risico van natte sneeuwlawines, triebschnee lawines, lokaal nog spontane stuiflawines, de ingesneeuwde rijplaag in het oosten van Oostenrijk en de rappe opwarming van woensdag aanstaande.

Boven de 1900 meter in het westen en 1500 meter in het oosten van de Alpen is nog voldoende verse sneeuw te vinden, het worden zonnige dagen en dus zal de drang om buiten de pistes te rijden toenemen. Ook ik heb er weer zin in. Wat tips om de risico’s te verkleinen:

• bereid je voor, zorg dat je over de juiste kennis beschikt en gebruik die kennis
• lees je lokale lawinebericht en stem je plannen daar op af
• rijd altijd met lawinepieper, schep en sonde
• rijd met poedermaatjes
• wees alert op de rappe opwarming door de zon de komende dagen

Donderdag workshop in Gent

Donderdag geef ik een snow safety clinic bij Avventura in Gent. Daarin ga ik in op de vraag hoe je het beste je tocht- of trip organiseert en krijg je een concrete lijst met gebieden mee die we aanbevelen om eens te gaan touren of freeriden. Daarnaast sta ik extra stil bij de sneeuwsituatie in de Alpen van dit moment. De entree is gratis en er zijn nog enkele plekken vrij.

• Wat: snowsafety clinic tochtplanning
• Wanneer: 25 januari vanaf 20.00 uur
• Waar: Avventura shop Gent

Meer info vind je hier, je direct opgeven kan hier.

Dindsdag wordt zonnig, woensdag zeer mild

In de nacht naar dinsdag stroomde dus een zwak koufront de Alpen in. Het is tijdelijk ietsje kouder geworden en er valt in Oostenrijk nog wat laatste sneeuw. Ondertussen komen de Alpen steeds meer onder de invloed van hogedruk en piept op steeds meer plekken de zon erdoor. In het westen schijnt de zon al, in grote delen van Oostenrijk is het daarentegen nog bewolkt.

Op dinsdagmiddag stroomt er al weer mildere lucht het westen van de Alpen in, tegelijkertijd klaart het dan ook op in Oostenrijk. Met een zuidwestelijke stroming wordt milde maar droge lucht richting de Alpen gestuurd. Hierdoor ontstaat er aan de noordkant van de Alpen een zuidföhnsituatie welke het nulgrandenniveau omhoog duwt.

Het nulgradenniveau gaat woensdag overdag richting de 2700 meter in de westalpen en zo’n 2200 meter in de oostalpen. Vanwege de droge lucht zal dit op schaduwrijke hellingen geen gevolgen hebben, maar houd er rekening mee dat het sneeuwdek op zonhelligen gedurende de woensdag en donderdag zeer instabiel wordt wat vanwege het enorm dikke sneeuwdek gevolgen kan hebben voor de openstelling van wegen en skigebieden. De nachten zijn gelukkig helder en koud waardoor het sneeuwdek zich dan weer kan consolideren. Tot en met donderdag zijn de Alpen in de greep van milde, maar droge lucht.

Donderdag/vrijdag volgt er een nieuwe storm, poederalert#12

Eind deze week volgt er een nieuwe storm. Volgens de laatste berekeningen levert dat allereerst een zuidstau op met daaropvolgend mogelijk een sneeuwsandwich, hoewel dat nog niet zeker is. Maar omdat het lagedrukgebied dat hiervoor verantwoordelijk is zeer dicht bij de Alpen komt te liggen kunnen kleine wijzigingen grote gevolgen hebben. Hieronder het scenario dat voor de komende dagen berekend wordt.

De storm in 3 stappen. Zie de nummers linksboven.

1. Koude lucht probeert af te zakken naar het zuiden (blauwe pijl), tegelijkertijd probeert warme lucht vanuit het zuiden naar het noorden op te dringen (rode pijl). Deze warme lucht zorgt op donderdag nog voor een zuidföhn aan de noordkant van de Alpen met milde temperaturen. Tegelijkertijd befint het aan de zuidkant vanwege de orografische afkoeling kouder te worden.
2. Op de scheidslijn van de warme en koude lucht onstaat in de nabijheid van de Alpen een nieuwe depressie. Ten westen hiervan porbeert de koude lucht zich op te dringen, tegelijkerijd draait de stroming in de Alpen naar zuid en worden vanwege de toenemende instabiliteit wolken tegen de zuidkant van de Alpen aangedrukt. De storm doet zijn intrede en aan de zuidkant van de Alpen begint het te sneeuwen. Ten zuiden van de Gotthard en de Monte Rosa op donderdagmiddag al de eerste sneeuw met een sneeuwgrens rond de 800 tot 1200 meter. In de nacht naar vrijdag breidt de neerslag zich uit.
3. Een Genua depressie onstaat. Warme en koude lucht bewegen zich boven de Alpen. Timing en exacte positie van de fronten kan nog gaan schuiven de komende dagen maar voorlopig is dit het scenario: heel veel sneeuw ten zuiden van de Gotthard, Simplonpas en de Monte Rosa. Het komt tot grote hoeveelheden verse sneeuw. Sneeuwgrens lokaal dalend tot 400 meter. De neerslag aan de zuidkant breidt zich uit richting de rest van de Italiaanse Piemonte en de Franse Zuidalpen. Of en in welke vorm er daaropvolgend een sneeuwsandwich volgt is nog onzeker.

pre advies poederalert#12

Vanwege de nabijheid van het lagedrukgebied is het lastig te zeggen wat de exacte koers wordt. Vooralsnog lijkt de noordelijke Piemonte en het westen van Ticino een veilige gok om vrijdag en zaterdag poeder te scoren. Ook de Franse zuidalpen en de westelijke Piemonte hebben goede kansen maar daar zit nog wat ruis in. De rest van de Alpen is nog even afwachten. Staar je daarom nu dan ook niet blind op de korte termijn berekeningen van onze sneeuwkaarten. Die kunnen de komende uren nog een paar wijzigingen ondergaan. Ik zou zeggen wacht nog even met boeken. Morgen een aangescherpt advies en dan weet je waar je donderdagavond/vrijdagochtend wilt zijn. Kun je niet wachten, boek dan de Noordelijke Piemonte. Hier is de kans op verse poeder het allergrootst.

Vanaf zondag wordt het weer mild in de Alpen. Hogedruk keert terug en blijft naar verwachting tot midden volgende week zo.

Support wePowder, word wePowder Pro

Sinds deze winter hebben we wePowder Pro. Wij geven je extra weer- en terreindata en jij doneert ons per jaar een bedrag (€ 25,08 per jaar) waarvan je op veel plaatsen nog niet eens een dagpas kunt kopen. Daarvan kunnen wij onze service verder uitbereiden en hebben we een manier gevonden om je support aan ons uit te drukken. Al heel wat lezers van wePowder hebben dat gedaan en daar ben ik en het hele wePowder team je dankbaar voor. Wij kunnen daardoor dagelijks aan de bak om onze service nog beter te maken. Heel erg bedankt!

Ben je nog geen wePowder Pro maar gebruik je regelmatig de aanwijzigingen in mijn weerbericht of de services op wePowder? Met een upgrade naar wePowder Pro steun je ons, kun je je dankbaarheid kenbaar maken, rijd je ook nog eens vaker poeder en heb je je eerste Karma punten voor 2018 al verdient. Alvast heel erg bedankt

Oh ja, heb je je nog nog ooit geregistreerd op wePowder dan kun je met je registratie wePowder Pro de eerste 7 dagen ook nog eens geheel gratis proberen zonder enige vorm van verplichting.

Stay stoked, Morris